Liefde, mysterie, uitbuiting en moord, verbluffend mooi!
Alice Hoffman heeft Het museum van zonderlinge zaken gesitueerd tussen twee grote branden in New York in het jaar 1911: de brand in de Triangle-overhemdenfabriek en de brand in Dreamland op Coney Island. De eerste brand is van grote invloed op het handelen en denken van de mannelijke held van het verhaal, Ezekiel ‘Eddy’ Cohen. De tweede brand legt in de as wat nog over is van het leven van de vrouwelijke heldin, Coralie Sardie, ofwel de menselijke vis, de enige levende zeemeermin in New York.
Het verhaal vol wonderlijke schepselen die in hun abnormaliteit aandoenlijk en aantrekkelijk zijn is veel meer dan een liefdesverhaal alleen. In de handen van een onervaren vertolker was zoveel buitenissigs gauw tot een karikatuur verworden, maar de ervaren en gevoelige pen van Alice Hoffman, evenals haar verfijnde en erudiete taalgebruik, verwijzingen naar de grote literaire werken, historische nauwkeurigheid en vooral haar menselijke betrokkenheid en warmte, maken Het museum van zonderlinge zaken tot een exquise leeservaring.
De ik-verteller en de verteller in derde persoon wisselen elkaar af en zo wisselt ook het personage: een deel van het verhaalt wordt verteld door en over Coralie, het andere deel door en over Eddy. Dat is in het begin even wennen, maar al snel leert de lezer dit dubbele, originele inzicht in de gedachtewereld van beide protagonisten te waarderen.
Diep ontroerend is het levensverhaal van Eddy, een Joods jongetje dat met zijn vader op de vlucht slaat voor de Oekraïense ‘pogrom’ op Joden, terwijl zijn moeder reddeloos in het brandende dorp achterblijft.
"Ik huilde toen we van huis wegliepen, want ik was jong en het bos was donker en ik was bang….Een man en een jongen met zwarte jassen en hoeden, versleten schoenen, gescheurde en ongewassen overhemden, allebei verdwaald en onzeker over wat er voor ons lag…Toen de duisternis inviel, zei mijn vader dat ik mijn ogen dicht moest doen en moest dromen, want in mijn dromen zal ik een ander wereld treffen en in mijn wakkere leven zou ik algauw ook zo’n wereld treffen, ver van het bos dat we kenden, ver van de grasvelden waar mijn moeder weer in bloei stond."
Eddy komt met zijn vader aan in New York, waar ze werk vinden als kleermakers en kennis maken met de ongelooflijke uitbuiting en armoede van de fabrieksarbeiders. Een incident met de kinderen van de fabrikant doet in Eddy een sociaal bewustzijn en een politieke keuze ontvlammen die zijn vader nooit zal kennen. Dit bepaalt in hoge mate de weg die hij als volwassen man zal bewandelen. Maar andere mensen zijn ook van grote invloed op Eddy: fotograaf Moses Levy, die Eddy laat zien dat er vele schakeringen bestaan tussen wit en zwart en hem een fotograaf leert te zijn, tovenaar Hochman die Eddy leert vermiste personen op te sporen en kluizenaar Beck die Eddy leert dat liefde, hoe ze ook eindigt, nooit te betreuren is: "Vraag je me nu of ik beter af was geweest als ik mijn vrouw nooit had ontmoet, nooit met haar was getrouwd, haar nooit was verloren? Ik zal je dit vertellen: een dag met haar was beter dan een leven zonder haar."
Heel anders loopt het leven van Coralie. Geboren met een afwijking leeft zij in het museum van zonderlinge zaken als een van de attracties, de zeemeermin die de kijkers vermaakt achter de glazen wanden van een groot bassin. Haar vader, eigenaar van het museum, dwingt haar naarmate de zaken slechter lopen en de concurrentie van nieuwe pretparken bedreigender wordt, tot steeds gevaarlijkere stunten en schroomt niet haar seksueel te laten molesteren. Coralie heeft een vrije, onafhankelijke natuur en hoezeer haar vader haar ook overheerst, de dag waarop zij in opstand komt, nadert.
En dan is er een moord en een waanzinnig zakelijk bedrog die alles in de stroomversnelling zetten. In een geweldige apotheose van liefde, verdriet, geweld, opoffering en een alles verzengende vlammenzee eindigt de oude en begint een nieuw leven.
Alice Hoffman is een meesterverteller, haar vertellingen zijn realistisch met een vleugje magie en een groot gevoel voor schoonheid. De van een afstand beschreven brand in de overhemdenfabriek, gezien door ogen van jonge Eddy, is een van de mooiste ooit:
"…maar het was voor velen al te laat, want het vuur zwol aan tot een vlammenzee. Meisjes sprongen uit de ramen van de achtste verdieping, ….sommigen sprongen met hun ogen dicht, bij anderen stond het haar en kleding al in brand. Aanvankelijk leken de meisjes net vogels. Felgekleurde kardinalen, spierwitte duiven, zwierige troepialen in jassen met fluwelen kragen. Maar zodra ze op de grond neerstortten, werd de afschuwelijke waarheid duidelijk. Hun lichamen waren gebroken, te pletter geslagen, onder de ogen van iedereen die hulpeloos toekeek."
Het museum van zonderlinge zaken blijft fascineren door een rij geweldige, stuk voor stuk gedetailleerd neergezette personages, door de fijngevoelige psychologie van daden en motivatie van de hoofdpersonen, de bruisende sfeer van New York, een metropool in wording, ontroerende portretten van dieren en een bizarre droomachtige wereld waarin alles mogelijk is. En dat alles zonder vals sentiment of goedkope op emotie van de lezer berekende effecten. Een echte schrijfster, een prachtig boek.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kamila Straatsburg
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
