Vintage Vrijdag: Appels & Peren

Appels en Peren, 201 ideeën met appels en peren is een boekje wat al jaren in mijn kookboekenkast staat en dat is er ook goed aan te zien. Het is uitgegeven in 1976. Of ik het toen al kocht, geen idee. Het is geschreven door Marjolijn van Eys en Rineke van Doorn en indertijd uitgegeven door uitgeverij Van Goor en zonen in Den Haag. De achterflaptekst vertelt dat "bij het veranderen der tijden er ook vele goede dingen verloren zijn gegaan. Wie in ons land kent nog de vele gerechten die met appels en peren kunnen worden bereid. De auteurs van dit boekje zijn erin geslaagd meer dan 200 exclusieve ideeën vol gevarieerde recepten met appels en peren te geven."

Ik geef hier de inhoudsopgave omdat die wel veel zegt over zo’n kookboekje. Voorwoord; Historie; Gerechten met peren vanaf pag. 9: Perengerechten; Stoofperen; Gebak; Perendesserts; Gerechten met appels vanaf pag. 31: Gerechten met appels; Voorafjes met appels en peren; desserts met appels en peren; Voor barbecue en grill; Gevulde appels; Appelvoorafjes; Appelsoepen; Sausen; Pannekoeken; Wild met appels; Ovenschotels; Appels met groente; Vlees met appels; Appeldesserts. Taarten; IJs; Het bewaren van fruit; Gedroogde vruchten; Inmaken van vruchten; Bewaren van vruchten in alcohol; Het bereiden van jam en marmelade; Het konfijten van vruchten; Zoetzure gerechten; Chutney’s; Ketchups; Diepvriezen van vruchten; Wijn maken uit vruchten; Appel- en perencider; Frisdranken. En dat allemaal in 155 pagina’s.

Onder de inhoudsopgave, op de laatste pagina, staat nog een lijst van illustraties. Dat zijn 8 op glanspapier afgedrukte foto’s met een paar gerechten per foto en een verwijzing naar de pagina waar het recept staat. Heerlijk eenvoudig. Dit in tegenstelling tot de huidige kookboeken die meestal bij ieder gerecht een foto hebben.

In dit boek zijn alle gerechten goed te maken. De ingrediënten zijn overal te verkrijgen, ook in een dorp met een kleine supermarkt. Dat was toen het boek werd geschreven meer vanzelfsprekend dan het nu is. Er staan geen exotischer dingen in dan bijvoorbeeld sojasaus, gemberpoeder of estragon, wat dan gewoon dragon blijkt te zijn. Wel wordt er regelmatig gebruik gemaakt van sterke drank. Calvados, sherry-brandy, rum, cointreau, kirsch, cognac, wijn, van alles kom je tegen.
Ook zijn er aardig wat recepten met mayonaise en room en voor toegevoegd fruit worden vaak blikjes genoemd. In deze tijd van zo echt mogelijk koken, is er natuurlijk altijd de mogelijkheid om anders te kiezen dan in een recept staat. 
En wie weet nog wat Franse vruchtjes zijn? Glanzend, beetje doorzichtig rood, groen, geel en heel zoet.

Pikante ovenschotel.
½ kg appels, ½ kg aardappels, 4 tomaten, 200 gr uien, 50 gr spek, 100 gr salamiworst, 1 eetlepel boter, zout, peper, 5 eieren, 5 eetlepels zure room, 1 theelepel paprikapoeder, 1 theelepel tijm, 2 theelepels tabasco.

De aardappels schillen, in schijven snijden en 5 minuten koken en laten afkoelen. De appels in vieren snijden, klokhuizen er uit en in plakjes snijden. Tomaten en salami in schijven snijden. Uien in ringen snijden en spek in blokjes. Spek, ui, salami en appel 10 minuten laten sudderen in de gesmolten boter. De eieren kloppen met zure room, zout, peper, tijm, paprika en tabasco. In een beboterde ovenschaal het gebakken appelmengsel, de aardappelen en de stukjes tomaat scheppen en bestrooien met wat peper en zout. Het geheel overgieten met het ei-kruidenmengsel en 25 minuten in een warme oven plaatsen.

Het recept geeft niet aan hoe warm die oven moet zijn. Bij sommige gerechten wordt gesproken over zeer warm, dat lijkt mij 200°C of zelfs 220°C. Ik heb op 180°C voorverwarmd en daarna een half uurtje laten bakken. Een smakelijke hap als je van appels houdt.

Rode-appeltaart
Leg van 4 rode appels een halve appel apart, snijdt de anderen in achten en verwijder de klokhuizen. Was en droog ze goed af. Roer in een grote kom 120 gr boter zacht en voeg 120 gr suiker, ½ theelepel zout en geraspte schil van een ½ citroen toe. Roer of mix de massa goed luchtig en doe een voor een 2 eieren bij de boter. Zeef 2 theelepels bakpoeder en 180 gr bloem en meng dit met 2 eetlepels melk door het deeg. Beboter een taartvorm en giet het deeg hier in. Plaats in het midden de halve appel en steek de appelpartjes rechtstandig in een cirkelvorm hieromheen met de schilkant naar boven, zó, dat ze half boven het deeg uitsteken. Penseel de appels met losgeklopt eiwit. Plaats de taart ongeveer een uur in een warme oven. Laat de taart afkoelen en breng over op een taartrooster.

Deze appeltaart is lekker maar vooral ook leuk om te zien. Ook hier geldt weer dat de maker zelf moet beslissen wat warm is, ik heb opnieuw gekozen voor 180°C en de laatste 10 minuten de oven even iets hoger gezet.

Er staan ook echt leuke perenrecepten in het boek. Bijvoorbeeld 4 mooie peren schillen, in tweeën snijden, de klokhuizen er uit halen en zachtjes in een beetje water gaarkoken; 12 gr boter smelten en 12 gr gezeefde bloem en 1½ dl witte wijn goed roeren en hierin de gaar gekookte perenhelften een half uurtje zacht laten stoven, is een eenvoudig en heel lekker receptje. Miroton heet het gerecht.
Aanbeveling: de peren op stukjes gebakken brood serveren met de saus er over. Juist nu zijn volop appels en peren te verkrijgen, dus geniet er van. Ik gebruik overigens biologische producten en geen kristalsuiker maar bijvoorbeeld oer- of bloemsuiker.

Meer columns over oude kookboeken kun je lezen in mijn weblog.