AAARGH! Ik ben een doelgroep!

AAARGH! Ik ben een doelgroep!  

Dat gevoel zou mij - als ik nu nog mijn rijbewijs moest halen - telkens overvallen als ik van die jongjolige reclameteksten te verstouwen kreeg. Al die must-haves en must-reads zijn vet-cool-mega-wreed-giga-super-te-wauw! (O nee, sorry: te wauw was een uitdrukking uit mijn eigen prehistorische jeugdtaal. Dat zeiden mijn vrienden, wazige types met pluisbaardjes die hun spijkerbroeken nog eerlijk zelf versleten. Ze lazen On the road maar bleven de hele dag in bed, en ze vonden alles psychedelies tot ze uit het zolderraam sprongen. Daar stond dan weer tegenover dat ze hun orgasmen op eigen kracht bereikten, helemaal zonder pilletjes, en meestal ook zonder ander jongetje of meisje want dat hadden ze daar op die zolderkamer lang niet altijd bij de hand. Soms hadden ze geluk en lag Jan Wolkers onder het nachtkastje, als het van hun leraar Nederlands mocht. Seks had je trouwens niet in die dagen, het heette vrijen - vree - gevreejen, maar bijna niemand die dat deej want er keken altijd ouders meej. Of mede, want het was ook ontzettend hip en gaaf en in om de taal van G.K. van het Reve te imiteren, die later de volksschrijver Reve werd. Daar vereenzelvigde menig jongmens zich mede - vraag me niet waarom, met al die geheime openingen en neukende ezels van hem. Dat hij voor de rechter moest verschijnen omdat hij die ezel de Here Jezus noemde, maakt dat iedereen denkt dat het woeste dagen waren, maar helaas, juist niet, je maakte gewoon je huiswerk en daarna lag je zonder koptelefoon te verstoffen op je zolderkamer. Of je naaide kraaltjes op de slijtplekken op je te gekke spijkerbroek, wat ongehoord veel werk was, of je schreef in het geheim aan het literaire debuut dat de wereld zou veranderen, wat dan mislukte omdat je beste vriend die het mocht lezen na twee bladzijden de existentiële vraag beantwoord wilde hebben of vingeren verkering betekent, en hoe vaak het dan moet voordat. Dat was trouwens een techniek die niemand beheerste, ook de meeste meisjes niet, zodat je 55-plussers die melig doen over ‘in mijn tijd’ nooit moet geloven, want het was vooral dodelijk saai. De te gekke vogels die je je vrienden noemde lagen stoned op een hoop en áls je al eens aan het zoenen raakte, kon je verkering zomaar midden in een zoen in slaap vallen.  Zonder In de ban van de ring[1] was ik ook uit mijn dakraam geklommen. Die boeken waren het énige dat we hadden. Dus. Niks te wauw. Maar die tijd had één groot voordeel: we hadden geen cent, dus een doelgroep waren we niet - tenzij voor de ME.)  

Nu gaan we met zijn allen dus op Literatour. Campagnes luiden meestal het einde van iets in. Als er zoveel duurbetaalde energie tegen iets aan moet, is dat iets waarschijnlijk ten dode opgeschreven. Er verschijnen de laatste jaren ook heel veel boeken met boeken in de hoofdrol. Héél slecht teken.

Of slecht? Voor wie eigenlijk? Een boek is maar een medium. Binnenkort achterhaald, net als de fax. (Ook een e-boek is een boek, trouwens, en ook dat zal de 22ste eeuw niet halen. Lettertjes raken meer en meer overbodig, wát 55-plussers ook beweren.) Zodra ik dood ben, verbranden mijn kleinkinderen die zeven- of achtduizend papieren boeken meteen, want geen mens wil die stofnesten dan nog hebben. En pixels zijn ook niet eeuwig.

Maar het verháál is natuurlijk springlevend. Iedereen heeft er wel een. Ik heb zelf na veertig jaar eindelijk genoteerd hoe ik zonder kleerscheuren voorbij de zolderramen ben geraakt. Je verhaal vertellen is met de billen bloot gaan - het duurde even voor ik dat durfde. In feite is Survival [2] mijn eerste boek - en al verandert het de wereld niet, mijn wereld verandert het wél. Want als ik eruit voorlees, in een klas vol mensen zonder rijbewijs, gebeurt er iets. Niks doelgroep: ze horen me. Ze begrijpen me. Ze weten wie ik ben. En het mooiste nog: ze lijken op me.

En dat is zonder meer te wauw. 

[1] Over In de ban van de ring (1, 2 en 3) deed je toen zeker een halfjaar.
[2] Het is nog maar een manuscript dat bibberig ligt te wachten tot het de wereld in moet.

Lydia Rood
www.lydiarood.nl