Aan de debutant gevoeld: Frederik Baas
Wie is Frederik Baas en waarom is hij gaan schrijven?
'Waarom ligt mijn interesse bij boeken, bij lezen en schrijven? Moeilijk. Ik denk dat ik in boeken iets van mezelf zocht. Klinkt zweverig, maar heeft vooral te maken met afkomst en afstand daarvan. Toen ik op mijn negentiende naar Amsterdam verhuisde ben ik gaan lezen. Ik ontdekte in sommige boeken een vertelstem die ik zelf kende, een stem zoals in mijn familie verhalen verteld worden, en mijn familie had ik achtergelaten in Brabant. Ik wist dat ik ook een boek kon schrijven als ik dicht bij die stem zou blijven. Geen grachtengordel-literatuur met moeilijke woorden en essays en opvattingen, enkel de stem van mijn familie.'
Weet je nog wanneer je voor het eerst aan iemand hebt verteld dat je bezig was met het schrijven van een boek?
'Ik weet nog dat een docent aan de universiteit boven een werkstuk van me een opmerking maakte over mijn schrijfstijl: Dit is lekker geschreven! stond er. Dat moedigde me wel aan. Verder heb ik zeker tot mijn dertigste tegen helemaal niemand gezegd dat ik probeerde een boek te schrijven. Wel las ik heel veel en sprak ik daar over. Tegenwoordig is er veel openheid over ambitie, dat had ik in de jaren negentig totaal niet. Ik vertelde pas dat ik aan het schrijven was toen ik zeker wist dat het goed genoeg was en het uitgegeven zou worden.'
Hoe hoorde je dat jouw boek genomineerd is voor de Hebban Debuutprijs 2017?
'Ik denk via Facebook of Twitter, dat gaat heel snel.'
Wat was je eerste reactie?
'Eerst kijken wie er nog meer genomineerd zijn, en de eerste bladzijden van die boeken lezen via de handige inkijkexemplaren die overal op internet te vinden zijn. Schrijven is geen wedstrijd, ik maak mijn eigen boeken volgens mijn eigen standaard. Als mijn boek toch met een wedstrijd meedoet wil ik weten wie de anderen zijn, wat hun stijl is, hoe ze hun verhalen vertellen.'
Hoe ben je aan het onderwerp van je debuut gekomen?
'Ik had een verhaal over een dagboek van een verdwenen meisje dat ze op een of andere manier in een rivier kon gooien waarna het door iemand gevonden werd en de speurtocht naar dat meisje kon beginnen, maar dat vond ik te plat en te zeer een-op-een. Na wat gepuzzel heb ik er een fictief dagboek van gemaakt, in een streek waar inderdaad een meisje vermist is, geschreven door een moeder die haar zoontje een leuke vakantie wil bieden. Een dagje speuren was het doel, tot ze aanwijzingen tegenkomen die de moeder niet uitgezet heeft. Dan begint de spanning. Waar is het meisje? Leeft ze nog? Hoe zit het in elkaar? Vooral die laag van moeder en zoon, van zorg voor elkaar, is belangrijk. Zorg voor kinderen is spannender dan een man met een kettingzaag achter een boom. Het is subtieler en vraagt veel. Bovendien wilde ik een thriller maken zonder bloed, zonder moord, zonder achtervolgingen en andere opgeklopte spanning.'
Zit er een bepaalde gedachte achter de openingszin van je thriller?
'Zeker. Die gaat over een hondje. De verteller heeft een hond en die is beangrijk voor het verhaal, voor de jongen, voor het contact tussen verteller en moeder.'
Wat vond of vind je het lastigste van het schrijven?
'Schrijven is niet lastig, wel de puzzel kloppend zien te krijgen en de spanning doseren.'
Hoeveel brieven/manuscripten heb jij naar uitgeverijen gestuurd om ze van jouw boek te overtuigen?
'Ik had al een flink aantal romans geschreven, en gepubliceerd, maar ik wilde een thriller maken, bij een uitgeverij die gespecialiseerd is in thriller, onder een thriller-naam. Ik opperde dat idee op mijn site en daavan verschijnen verwijzingen op Twitter en diezelfde dag reageerde een redacteur van een thrilleruitgeverij: "Dat wil ik wel lezen". Dat verhaal van het dagboek had ik al, toen ben ik werkelijk gaan schrijven en na een paar maanden heb ik die redacteur een eerste versie gestuurd.'
Hoe ver ben jij gegaan om je boek onder de aandacht te brengen?
'Dat gaat niet ver. Ik lever een boek en samen met de uitgeverij zetten we een publicitair plan uit. Daaraan doe ik volop mee, maar ik haal geen gekke trucs uit behalve misschien het posten van allerlei blaadjes die op water drijven, als verwijzingen naar het omslag van Dagboek uit de rivier. Heel indirect dus.'
Heb je plannen of ideeën voor een volgend boek?
'Ik heb een tweede versie van een nieuwe thriller bij Ambo Anthos ingeleverd, gepland voor april. Ik sta op het punt om een dikke roman naar mijn literaire uitgeverij te sturen, die komt pas in 2019. En er ligt een plan voor een non-fictie boek gebaseerd op mijn stukken over mannenzaken in Trouw.'
Mocht je de Hebban-award winnen, zou dat jou vertrouwen geven bij het schrijven van een volgend boek? Of zou het je juist druk geven?
'Maakt niet uit, ik ben blij met de waardering maar volg mijn eigen pad.'
25 woorden-pitch: Vertel in max 25 woorden waarom we jouw debuut moeten lezen?
'Spanning zit in kleine menselijke zaken, zoals de zorg voor een kind. Dat is spannender dan moord en bloed en achtervolging. Subtiliteit en onderhuidse spanning.'
Dagboek uit de rivier is verschenen bij Ambo Anthos | Auteursfoto Jan van Mersbergen: Bob Bronshoff
Meer lezen?
Benieuwd naar deze genomineerde debuutthriller? Lees dan het fragment.
