Achter de knoppen bij het luisterboek
Het luisterboek begint steeds beter zijn plek te vinden naast het reguliere boek. Steeds meer lezers veranderen ook in luisteraars en weten de weg te vinden naar sites als Luisterrijk, iTunes en Spotify, of nemen een streaming-abonnement bij Storytel of Bookchoice. Juist in deze tijd waarin er een stijgende lijn zichtbaar is in online mediagebruik, wordt het voor uitgeverij en auteurs interessant om van een boek ook een luisterboek te maken.
Thinium Audioboekproducties is een jong bedrijf, maar boordevol ervaring. Sinds de oprichting door Stefan van Duyn en Anouk Boelsma begin 2016, werden er al tientallen audioboeken geproduceerd voor onder andere Ambo|Anthos Uitgevers, A.W. Bruna Uitgevers, Uitgeverij De Fontein en Uitgeverij Luitingh-Sijthoff. Een bezoek aan de studio laat zien dat alles in het teken staat van het luisterboek: de toevoeging en sensatie van het gesproken woord.
Foto: Stefan van Duyn
Optelsom
Voordat een luisterboek kant en klaar beschikbaar is voor de consument, gaan er nog behoorlijk wat uren en werkzaamheden aan vooraf. Het is tenslotte niet het geval dat een voorlezer gaat zitten en een boek van A tot Z inleest en het werk dan erop zit. ‘Een gemiddelde roman of thriller zal in een luisterboek gemiddeld 10 tot 12 uur opleveren,’ vertelt Van Duyn. ‘Een voorlezer komt gemiddeld vijf sessies bij ons langs die 3 à 4 uur in beslag nemen om progressie te maken met het project. Tijdens de opnames levert dat pakweg 16 uur ruw materiaal op, waarin ook wat versprekingen van de voorlezer kunnen zitten die eruit gefilterd worden. Vervolgens start de nabewerkingsfase waarin er gemonteerd gaat worden, zoals het aanbrengen van een hoofdstukindeling.’
Er zijn meerdere projecten waar Van Duyn goede herinneringen aan heeft: 'Het was fantastisch om met Peter Blok te werken aan verschillende verhalen van Thomas Rosenboom afkomstig uit de bundel Hoog aan de wind. De humor die Ron Brandsteder meebracht tijdens het voorlezen van de Millennium-reeks van Stieg Larsson was ook onvergetelijk en het is een eer om met Kees Hulst aan de boeken van Herman Koch te mogen werken.'
Als een boek dus opgenomen wordt, zal na 6 à 7 weken de eindstreep worden bereikt. Thinium Audioboekproducties heeft meerdere studio’s waar per dag volgens nauwgezette schema’s meerdere voorlezers aan het werk gaan, waardoor de productie hoog ligt. Een goed teken dat de vraag en interesse naar luisterboeken vandaag de dag steeds meer toeneemt.
Aanvulling van het papieren boek
Stefan van Duyn is dag in dag uit bezig met de productie van luisterboeken en nauw betrokken bij de regie, bijvoorbeeld door live mee te luisteren als een voorlezer aan het werk is. Maar waarom zou een lezer van fysieke boeken eens een luisterboek moeten proberen? ‘Beschouw het vooral als een aanvullende modus, ik merk zelf dat ik luisterboeken van titels gebruik die ik niet snel als fysiek exemplaar in de winkel zou kopen,’ zegt hij. ‘Als je nog nooit een luisterboek geprobeerd hebt, begin dan met lichte kost en niet meteen met een heel boek. De drempel is vaak dat een roman of thriller toch 12 luisteruren in beslag neemt, maar probeer dan eerst een kort verhaal. Zoek tot slot een stem die je aanspreekt, om het verschil te ervaren.’
Juist die ervaring maakt een luisterboek volgens Van Duyn uniek. ‘Het is anders dan platte tekst tot je nemen, je bent niet actief aan het lezen maar daardoor wordt het verhaal wel intenser omdat het aan je wordt verteld.’
Trends
'Met name vrouwen van 30+ zijn gebruikers van luisterboeken,' licht Van Duyn toe. 'Het genre van de literaire thriller was in onze beginperiode vooral zichtbaar als een veelgevraagd product, maar uitgeverijen stappen steeds meer met de rest van hun fonds in om bijvoorbeeld ook romans en non-fictie naar de luisterboekgebruiker te brengen.'
Het gebruik van muziek was een ontwikkeling die in de Verenigde Staten en Engeland korte tijd aan populariteit won, maar wordt volgens Van Duyn vrijwel onmogelijk gemaakt in Nederland. 'Zodra er een bestaand muziekstuk toegevoegd zou worden aan een luisterboek, moeten er rechten afgekocht worden bij Buma/Stemra (de belangenbehartiger voor artiesten in Nederland, red.). Maar bij het luisterboek van Belgravia van Julian Fellowes is er bijvoorbeeld een muziekstuk gebruikt om aan het begin van iedere aflevering af te spelen. Dit boek kreeg hiermee veel meer het karakter van een hoorspel, mede doordat het opgedeeld was in verschillende afleveringen.'
Als toekomstmogelijkheid ziet Van Duyn vooral de koppeling met een ebook. 'Bij de audiodienst Audible wordt al gebruik gemaakt van de Whispersync, een functie waarbij een gebruiker leest in een tekst van het ebook op de e-reader, om vervolgens via een smartphone op dezelfde plek verder te kunnen in een luisterboek.'
Uiteraard wordt er gestreefd naar een reputatie waarbij het luisterboek voor de consument net zo vanzelfsprekend is als een ebook. 'Dat een lezer weet dat het luisterboek er gewoon is en een keuze kan maken.'
Lees verder:
Wat zijn jouw ervaringen met het luisterboek? Laat het weten door middel van een reactie onder dit artikel!
