A.J. Finn: 'Ik hoop dat de politie mijn appartement nooit zal bezoeken'

De komende maanden staan in het teken van reizen voor Daniel Mallory, bij de lezer beter bekend als thrillersensatie A.J. Finn. ‘Volgende stop is Italië, dan reis ik door naar Polen, Zweden, Estland, Finland, Bulgarije en Frankrijk,’ vertelt hij. Het is zijn derde tour door Europa zodat zijn verschillende uitgevers het boek nog beter onder de aandacht kunnen brengen. Voor Finn is het een vreemd idee dat zijn boek nu in zoveel landen wordt gelezen: ‘En dan moet je bedenken dat toen ik begon met het schrijven van dit boek mijn enige doel was om de woorden The End te kunnen noteren.’

Alsof het iemand anders overkomt

Terugkijkend op waar het allemaal begon, merkt de Amerikaanse auteur op dat het lijkt alsof het iemand anders overkomt. ‘Recent heb ik de Franse vertaling gelezen van De vrouw in het raam en daardoor voelde het voor mij alsof ik een ander werk las.’  

Finn begon in de zomer van 2015 met het schrijven van zijn boek. Ruim vijftien jaar kampte hij met ernstige klachten van depressies en probeerde hij meerdere behandelmethoden uit die varieerden van medicatie, meditatie en zelfs een elektroshocktherapie. ‘Maar ik kreeg geen permanente oplossing, dus besloot ik bij een andere psychiater op consult te gaan. Hij gaf mij de diagnose van een bipolaire stoornis, waarna ik tegenwierp dat ik de televisieserie Homeland heb gekeken en mij niet herkende in Carrie (een personage uit de serie, red.). Toen legde hij uit dat ik te maken heb met type 2 waarin langere periodes van depressie worden afgewisseld met zogenaamde hypomane periodes waarin je je opgewonden voelt. Nieuwe medicatie zorgde ervoor dat ik mij na zes weken significant beter voelde.’  

Er ontstond een behoefte om deze ontdekkingstocht te duiden door middel van een boek, hoewel Finn een streven had om niet alleen maar over depressie te schrijven. ‘Je zou er depressief van worden om daarover te lezen,’ grapt hij. ‘Maar ik heb altijd een voorliefde voor detectives en spannende verhalen gehad. In mijn jeugd las ik alles van Agatha Christie en ik studeerde op Oxford University af op het oeuvre van Patricia Highsmith. Als redacteur heb ik mij elf jaar beziggehouden met het uitgeven van thrillers, dus waarom zou ik het niet in een spannend verhaal verwerken?’

Trojaans paard

Thrillers worden vaak gezien als entertainment, het vlotte vermaak waar een lezer naar op zoek is om de uren te vullen en vooral als ontspanning. Maar een spannend verhaal heeft meerdere lagen waaruit het opgebouwd is: thematiek, dialogen, personages en de twisten die worden aangebracht in het verhaal. ‘Een thriller die ik als een Trojaans paard benader, is Gone Girl (tevens uitgebracht als Verloren vrouw, red.) van Gillian Flynn,’ legt Finn uit. ‘Ik vind het een fantastisch boek omdat het een uitstekend plot bevat, maar ook thema’s zoals de verhoudingen tussen man en vrouw. Zes jaar nadat ik het gelezen heb, moet ik er nog regelmatig aan denken waardoor ik concludeer dat je het puur als thriller kunt lezen maar je er ook veel meer uit kunt halen.’  

Hij stipt aan dat een thriller vaak beoordeeld wordt op het verrassingselement waardoor een lezer snel teleurgesteld kan worden: ‘Ook ik heb klachten gehad dat een bepaalde twist in het verhaal niet als een verrassing kwam. Ik heb niet extreem mijn best gedaan het te verhullen. Wat lezers dan vaak vergeten, is dat een spannend verhaal meer te bieden heeft. In mijn boek bijvoorbeeld de thema’s eenzaamheid, verlies en rouwverwerking.’  

Thrillers zijn volgens de Amerikaan vergelijkbaar met een kruiswoordpuzzel: je amuseert je, je bent er vervolgens klaar mee en gaat weer door met de volgende. ‘James Patterson is een van de meest gelezen thrillerschrijvers ter wereld. Je denkt vaak niet lang meer aan de verhalen, ondanks dat ze pageturners zijn die je kunnen vermaken tijdens je vakantie. We hebben ook dit soort boeken nodig in ons leven.’

De favorieten boeken van A.J. Finn:
1: Picnic at Hanging Rock van Joan Lindsay
2: In the Woods (De offerplaats) van Tana French
3: The Alienist (De ontmaskering) van Caleb Carr

Blockbuster

Boeken en films bijten elkaar wel eens maar in het geval van De vrouw in het raam werd er op een vroeg moment al interesse getoond. ‘Fox Studios heeft de rechten van mijn boek gekocht voor 1 miljoen dollar, normaliter worden de rechten van een boek afgekocht voor een bedrag van 100.000 dollar. De hoogte van het bedrag gaf meteen aan dat ze snel wilden schakelen.’  

In augustus beginnen de opnames waarin actrice Amy Adams gecast is voor de rol van hoofdpersonage Anna Fox. Producer Scott Rubin, die een Oscar won voor de film No Country for Old Men, slaat de handen ineen met scenarioschrijver Tracy Letts om er een stevige Hollywood productie van te maken. ‘Al deze betrokkenen zijn zo getalenteerd dat ik ervan overtuigd ben dat het een fantastische film gaat worden,’ verklaart Finn.  

Bij het lezen van De vrouw in het raam vind je regelmatig verwijzingen naar film noir, zoals die van Alfred Hitchcock, als hoofdpersonage Anna Fox verdoofd op de bank haar favoriete films bekijkt. A.J. Finn groeide op nabij een arthouse bioscoop waardoor hij vele uren doorbracht met het bekijken van deze films. ‘Zowel in boeken als films ben ik geen fan van expliciet geweld. Daarom herinner ik het nog goed toen ik als zeventienjarige Scream keek, met de befaamde openingsscène waarin het personage van Drew Barrymore afgeslacht wordt. Ik was niet bang maar eerder verafschuwd. Een dag later zag ik Psycho van Alfred Hitchcock en viel ik voor de subtiele en suggestieve manier waarop angst wordt uitgebeeld.’  

Grote inspiratiebron voor zijn eigen boek is de Hitchcock film Rear Window. ‘Vlak na de diagnose van mijn psychiater bekeek ik deze film opnieuw terwijl ik af en toe afdwaalde en bekeek wat mijn buurman aan de overkant aan het doen was. Tot ik de personages op het scherm hetzelfde zag doen; ze bespioneerden elkaar op een frappante wijze. Schrijven en lezen is een daad van empathie,’ verduidelijkt Finn het thema van voyeurisme. ‘We zijn er naar op zoek om mee te wandelen in een andere wereld of op te trekken met een ander personage.’  

Goed en kwaad

Een andere inspiratiebron vond Finn in de wijze waarop Patricia Highsmith goed en kwaad verkende in haar verhalen. ‘In haar boeken rond Tom Ripley verleidt ze je om sympathie te krijgen voor iemand die gruwelijke dingen doet en hoop je dat hij ermee wegkomt. Dat is verontrustend, dat je deze gevoelens krijgt en dat is de macht die zij als schrijfster heeft over een lezer.’  

Het is een thema waar de schrijver in het dagelijks leven enerzijds met afschuw en fascinatie naar kijkt: ‘Bekijk de situatie in het Witte Huis eens. Het is toch onvoorstelbaar dat deze groep mensen wegkomt met de plannen die zij hebben en hoe ze aangevoerd worden door Donald Trump om het land in vernieling te helpen? En niet alleen Amerika zal daar last van ondervinden, maar de hele wereld.’  

‘Je klinkt net als mijn redacteur’

Op de vraag of boek 2 al een concrete vorm heeft gekregen, antwoordt Finn dat hij deze vraag ook voorgelegd kreeg van zijn redacteur. ‘Ja, ik ben daar al druk mee bezig en de eerste versie van het manuscript is zelfs al bijna af. Het zal zich afspelen in San Francisco en zoals De vrouw in het raam een focus had op film noir zal er in dit verhaal juist meer aandacht zijn voor klassieke detective verhalen omdat een van mijn belangrijkste personages een thrillerschrijver is.’  

Hoewel Finn erg geniet van de promotionele reizen naar het buitenland, is het desastreus voor zijn schrijfschema. ‘Ik heb De vrouw in het raam geschreven terwijl ik dag in dag uit aan mijn bureau zat dat strak aan een raam stond dat uitkeek op de panden tegenover mij. Waar ik mijn buren zag rondlopen. Nu ik op tour ben, heb ik die rust niet.’ Ook is er de omschakeling van een leven waarin het werk als redacteur voor een uitgeverij gecombineerd werd met schrijversschap: ‘Ik mis mijn collega’s vooral, het sociale contact dat je hebt als je in het boekenvak werkt. De ins en outs van het vak; ik hield er heel erg van om mee te helpen met marketing ideeën en het meedenken wat betreft covers en titels.’

Nu heeft hij zich gestort op de uitdaging om fulltime schrijver te zijn: 'Ik breng structuur aan in mijn dag, anders loop je het risico om zo uren achter elkaar naar Netlfix te kijken en er dus weer een dag voorbij is. Ik sta om 05.00 uur op en schrijf tot 08.00 uur, dan ga ik sporten. Daarna schrijf ik opnieuw een aantal uren tot ik de rest van de dag doorbreng met het lezen van True Crime of thrillers. Het is te hopen dat de politie mijn appartement nooit zal bezoeken want ik verzamel boeken over gif. Dat is zo'n bijzondere manier om iemand mee om het leven te brengen...'

De vrouw in het raam is verschenen bij Uitgeverij Cargo. Auteursfoto in header: verstrekt door Uitgeverij Cargo.