Anatomie van de psychologische thriller: het geheugen
Pagina 2 van 2
Als bestanden op een computer
In september verschijnt de thriller Niet alles is vergeten geschreven door de Amerikaanse Wendy Walker. Een thriller waarbij de kracht en de zwakte van het geheugen centraal staan, maar die tegelijkertijd laat zien hoe bedrieglijk het menselijke brein eigenlijk is. Op haar website schrijft Walker hoe een krantenartikel uit 2010 over het gebruik van morfine bij patiënten met een vorm van PTSS, de basis voor haar debuut vormde. Tijdens haar research kwam zij erachter dat herinneringen in ons brein vergelijkbaar zijn met bestanden op een computer; ze kunnen goed verborgen zijn, maar zijn altijd terug te vinden. Volgens wetenschappelijk onderzoek zou het toedienen van bepaalde medicatie ervoor kunnen zorgen dat een herinnering zich niet nestelt in ons lange termijn geheugen, waardoor de emotionele nasleep van bepaalde gebeurtenissen onderdrukt worden. Zelf zegt ze over haar research: ‘Niet alleen de wetenschap achter dit thema had mijn interesse, ik dacht ook na over de morele en juridische gevolgen van deze behandeling bij slachtoffers van een misdaad. De keuze tussen rechtspraak en het ondergaan van emotionele schade, fascineerde me.’
Hoofdpersoon Jenny is op gewelddadige wijze verkracht. Na deze gruwelijke gebeurtenis, ziet men maar één oplossing: het toedienen van een experimentele drug die haar geheugen wist. Hoewel ze de gebeurtenis niet bewust kan herinneren, ervaart ze nog wel de consequenties: stress, angst en depressie. Zonder Jenny’s getuigenis zal de dader nooit gevonden worden. Samen met een psychiater besluit Jenny weer in haar geheugen te duiken. Maar als hij persoonlijk betrokken raakt bij de zaak, wordt zowel het geheugen als de integriteit op de proef gesteld.
De laatste uitweg
De Argentijnse schrijver Federico Axat verraste zichzelf en thrillerlezers wereldwijd met een psychologische thriller die sterk doet denken aan de speelfilm Memento. Ook in De laatste uitweg staat een spel rondom het geheugen centraal. Hoofdpersoon Ted McKay staat op het punt een einde aan zijn leven te maken, als de deurbel gaat. Hij wil alsnog de trekker overhalen, maar ziet dan een briefje op zijn bureau liggen. Het handschrift herkent hij als het zijne, maar hij kan zich niet herinneren ooit zoiets geschreven te hebben.
Doe open. Dit is je laatste uitweg.
Ted besluit alsnog de deur te openen en ziet daar Lynch staan. De man, die Ted vaag bekend voorkomt, doet hem een voorstel: verricht nog één laatste heroïsche daad. Dat is het begin van een manipulatief spel tussen criminaliteit, zijn geweten en de dood. Iemand die hem beter kent dan hij zelf.
De psychologische thriller werd verkocht aan 26 landen en de filmrechten zijn verkocht aan een grote Amerikaanse productiemaatschappij. Na drie romans, betekent dit de definitieve doorbraak voor de Argentijnse schrijver. Axat beschrijft zijn eigen thriller als 'een doolhof van spiegels die de lezer gevangen zal houden.'
Meer boekentips
Het geheugenspel van Nicci French (2001)
'Ik doe mijn ogen dicht. Het zit daar allemaal, in mijn hersenpan. De nevel die de contouren van het grasveld volgt. De kou die plotseling in mijn neusvleugels bijt. Ik moet mijn best doen om me te herinneren wat er nog meer gebeurde, die dag dat we het lichaam vonden - haar lichaam.'
Het zijn de eerste zinnen uit de thriller Het geheugenspel, waarin het het lichaam van een zestien jaar oud meisje wordt opgegraven. Het stoffelijk overschot is dat van Natalie Martello, die spoorloos verdween en al meer dan vijfentwintig jaar wordt vermist. Voor de familie maakt de vondst van Natalie een einde aan vage dromen en sluimerende hoop, maar brengt het tegelijkertijd een gruwelijke misdaad aan het licht. Natalie blijkt te zijn vermoord. Maar wie zou zo'n mooi en briljant meisje hebben omgebracht? En hoe heeft die onvoorstelbare misdaad zich voltrokken?
De geheugenman van David Baldacci (2015)
Sinds hij bij een footballwedstrijd een harde klap tegen zijn hoofd kreeg, heeft politierechercheur Amos Decker een perfect geheugen ontwikkeld. Wanneer Decker op een nacht thuiskomt van een stakeout, vindt hij de lichamen van zijn vrouw, dochtertje en zwager. Vermoord. Wie de dader is, blijft in de weken en maanden daarna een raadsel. Totdat een jaar later een man zichzelf aangeeft. Decker is vastbesloten om uit te zoeken wat er die vreselijke nacht precies is gebeurd, maar de waarheid is erger dan hij ooit voor mogelijk had gehouden.
Tot op de bodem van Lisa Gardner (2016)
In haar meest complexe thriller beschrijft Lisa Gardner hoe personage Nicole Frank een deel van haar geheugen kwijt is doordat ze lijdt aan het ‘post concussive syndrome’ (een ernstige vorm van hoofdtrauma). Op wonderlijke wijze heeft ze een auto-ongeluk overleefd. Als de politie haar verhoort, heeft ze het over een klein meisje dat bij haar in de auto zat. De politie kan echter geen spoor van dit meisje ontdekken.
De geheugendoder van Jack Kerley (verschijnt in juli)
De gayscene van Miami wordt opgeschrikt door een reeks zeer gewelddadige ontvoeringen. Jonge mannen worden gedrogeerd, meegenomen, misbruikt en gemarteld. Dagen later worden de slachtoffers teruggevonden, zonder dat ze zich iets kunnen herinneren. Desondanks weten rechercheur Carson Ryder en zijn team precies wie ze zoeken. Ze hebben de naam, leeftijd en lengte van de dader. Zelfs hoe hij eruitziet is bekend. Maar het is onmogelijk hem te vinden...
Kans maken op een exemplaar van de thriller De laatste uitweg van Federico Axat? Klik dan op het kader rechts naast dit dossier en doe mee!
