Annemarie Bon: 'Kan dat wel?'

Kan dat wel?  

Ik moet eerlijk bekennen dat ik lange tijd een beetje neerkeek op boekenseries. Ze leken me te gemakkelijk geschreven, te voorspelbaar en niet-literair. Net zoals films vaak bij elk nieuw vervolg in kwaliteit afnemen, zo zag ik series ook als uitgekauwde succesnummers. En ik kon me niet voorstellen dat schrijvers er plezier aan beleefden om deel na deel over dezelfde personages te schrijven.  

Dat idee verdween met mijn eigen tweede boek van Haas. Toen pas ontdekte ik dat een fictief karakter een echt kind kan zijn voor een schrijver en illustrator, en dat je daar dus met ieder nieuw boek hoe langer hoe meer van gaat houden. En gek genoeg wordt je hoofdpersonage niet vlakker, maar krijgt hij juist meer diepgang naarmate je hem beter leert kennen en hij door alle avonturen heen groeit. En ook de andere argumenten bleken niet waar te zijn. Of je nu met een vast of nieuw karakter werkt; je schrijft er niet makkelijker of minder goed door. Het ligt aan jezelf met hoeveel aandacht je de plots, verwikkelingen en grapjes schrijft en hoeveel zorg je aan je taal besteedt.  

Illustrator Gertie Jaquet en ik liepen wel tegen andere dingen aan. Het eerste boekje Haas weet van niks was een zelfleesboekje voor uitgeverij Zwijsen. Vandaar ook de vele eenlettergrepige dierennamen, zoals je die vaker bij eerste leesboekjes tegenkomt en waardoor er meer Hazen in kinderboeken te vinden zijn. Daarna ontstond zonder vooropgezet plan het prentenboek Worteltjestaart, onlangs opnieuw uitgegeven als Haas wil worteltjestaart. Maar pas toen de wereld van Haas eenmaal stond, begonnen we ons af te vragen: kan dat wel wat we verzinnen?  

Je zou denken dat een auteur en illustrator alles kunnen bedenken wat ze maar willen. Toch gaat dat niet op, want verhalen hebben ook hun interne logica. Zo zijn in principe alle dieren in onze Haas-verhalen geen dieren maar karakters, een soort vermomde mensen. Daardoor is er van elk dier maar één en hebben de vrienden van Haas huizen en dragen ze kleren. Maar hier beginnen de onvolkomenheden al. Er zijn ook naakte dieren en sommige dieren hebben nog echte diereneigenschappen. Zo kunnen de vogels vliegen, springt Kangoeroe vrolijk rond met een kind in de buidel, heeft Haas een neef en woont Eend voor zover ik weet niet in een huis. Die zwemt gewoon in de vijver.  

Maar wat ik nu heb geschreven, slaat alles. Haas gaat met al zijn vrienden naar de normaal gesproken menselijke stad. Ze hebben namelijk allemaal een prijs gewonnen: een gratis dagje naar de stad! Maar in die stad is een metro, en overal rijden treinen, bussen en auto’s. Ook is er een museum, een warenhuis, een supermarkt en een bioscoop. Kan dat allemaal wel in de wereld van Haas?  

Bij Gertie slaat de paniek al toe. Hoe moet ze al die voertuigen tekenen, zodat ze toch binnen de wereld van Haas passen? En hoe moet zij allemaal verschillende stadsbewoners tekenen? Hoeveel variaties in dieren zijn er? Op zo’n moment hebben schrijvers het gemakkelijker dan illustratoren. Ik vond de nieuwe omgeving van een drukke stad heel inspirerend voor verrassende verhalen, maar nu zit Gertie met de gebakken peren. Kan ze dat wel? Het antwoord is: ja, het kan. Kijk maar naar deze prachtige uitsnede van een kijkplaat uit het boek, die Gertie alvast voor de aanbiedingsbrochure tekende. Je kunt zien dat Haas geknipt is voor de stad. De plaat biedt veel kijkplezier met een ijsbeer in een ijscokar en een zeeschildpad in een bootje op een trailer. Ik ben razend benieuwd naar wat er nog meer gaat komen!    


Hier lees je Annemarie’s eerdere columns.  

Meer weten over illustrator Gertie Jaquet? Morgen lees je haar verhaal in de wekelijkse rubriek De Tekentafel!      

Portretfoto Annemarie Bon (c) Marijn Olislagers
Illustratie (c) Gertie Jaquet