Annemarie Dragt: Leren lezen voor de rest van je leven
Kinderen leren maar één keer lezen. Dat is het moment waarop ze kunnen ontdekken hoe prachtig het is om een boek te lezen. In boeken kun je nieuwe werelden verkennen, vrienden maken, avonturen beleven en kennis vergaren. Maar hoe zorg je als ouder dat je kind ook inderdaad kennismaakt met al deze mooie kanten van het lezen?
Leesplezier begint al lang voordat kinderen zelf gaan lezen, met het voorlezen. Voor het naar bed gaan of op een ander vast moment op de dag. Kies boeken die jou zelf aanspreken, want dan zul je het plezier ook meer overbrengen. Prentenboeken, voorleesboeken, alles is goed als jullie er samen plezier aan beleven. En herhaling is prima bij jonge kinderen, die vaak echt kunnen verlangen naar de veilige wereld en het goede gevoel van een bepaald boek.
Dan leert het kind lezen. Vaak gaat dit gepaard met toetsen voor het technische leesniveau, statistieken waarop de vorderingen worden bijgehouden, leesadvies op een bepaald AVI-niveau, de opdracht om thuis goed te oefenen. Allemaal van belang om te zorgen dat het kind onderwijs op maat krijgt. Maar eigenlijk helemaal niet belangrijk als je het over leesplezier hebt.
Voor leesplezier moet een kind de magie van het boek ontdekken. En daarvoor kun je het beste boeken kiezen die bij het kind passen. Betrek het kind zelf in de keuze voor een bepaald boek. Is het AVI-niveau net iets te hoog of twijfel je of je kind dit boek al aankan? Laat hem of haar dan even de eerste bladzijde lezen. Als dat zonder moeite lukt, is het boek geschikt. Misschien moet je kind wel iets meer moeite doen om het boek te lezen, maar als het onderwerp hem aanspreekt en hij is bereid om er moeite voor te doen, dan leert hij er ook van. En de voldoening als het lukt is des te groter. En is het AVI-niveau eigenlijk te laag of denk jij dat het boek te makkelijk is? Dat geeft niks! Als je kind maar plezier heeft met het boek. Juist een toegankelijk boek kan heel fijn zijn om te lezen. Lezen als ontspanning, niet als schooloefening, dat leer je op die manier. En uiteindelijk zijn het de leeskilometers die bepalen of je een goede lezer wordt, niet het juiste AVI-niveau. Praat dus met je kind over het boek zelf: waarom was het leuk (of niet leuk), wil je nog meer van deze schrijver lezen, wilde je steeds doorlezen of had je meer zin om het boek weg te leggen? En dat AVI-niveau? Ach, dat komt allemaal heus wel goed op den duur.
Kinderen die net leren lezen zijn nog niet goed in het lezen tussen regels door, de onderliggende betekenis van een tekst of figuurlijk taalgebruik. Literaire kwaliteiten kan een beginnende lezer nog niet meteen herkennen, laat staan waarderen. Heel veel lezers die uiteindelijk enorm genieten van literatuur, hebben leren lezen met toegankelijke boekenseries over elfjes, twee jongens in een boot of de avonturen van kinderen met pony’s. Dat is prima. Laat beginnende lezers vooral lezen wat ze zelf het liefste lezen.
Ik werk zelf voor uitgeverij Kluitman, waar ik onder meer verantwoordelijk ben voor de AVI-boeken. Misschien klinkt het daarom vreemd uit mijn mond, zo’n betoog waarin ik zeg dat je je eigenlijk niet zo veel hoeft aan te trekken van het AVI-niveau van een boek. AVI is zeker een handig hulpmiddel, maar het is niet de enige factor die van belang is bij het kiezen van boeken. Wij proberen intussen zo veel mogelijke geweldige AVI-boeken te maken, zodat er voor ieder kind iets te vinden is waar hij heel blij van wordt. Lieve boeken, spannende boeken, informatieve boeken, grappige boeken, we hebben van alles wat. We werken met geweldige schrijvers die zorgen dat elke bladzijde de moeite waard is (want één bladzijde lezen kan al een hele opgave zijn als je nog maar net leest) en dat je altijd verder wilt lezen omdat je móét weten hoe het afloopt. En de illustratoren zorgen dat je meteen zin hebt om in de wereld van het boek te duiken.
Een boek is eigenlijk een feestje. Ga samen met je kind met veel plezier naar de bibliotheek om nieuwe boeken uit te zoeken. Of kies bepaalde momenten in het jaar dat je kind een nieuw boek mag uitzoeken in de boekwinkel of online en maak daar een echte happening van. En laat je kind lekker zelf kiezen.
Over Annemarie Dragt
Annemarie Dragt is al zevenentwintig jaar werkzaam als acquirerend redacteur bij uitgeverij Kluitman. Daarnaast werkt Annemarie als vertaler en heeft ze zelf een flink aantal boeken geschreven, waaronder de reeks over Kim en haar pony Wampie, maar ook vele AVI-boekjes. Haar loopbaan maakt Annemarie expert op het gebied van het leren lezen.
