Anouks Schatkist vol Vergeten Boeken
We doen allemaal aan voorselectie. Ik kan er wel eens gefrustreerd over zuchten – als de zoveelste klant bij binnenkomst vraagt waar ze de top 10 kunnen vinden. Of als ze om het boek vragen dat bij DWDD is geweest, dat er al drie maanden ligt zonder dat iemand er naar omkeek. Maar oneerlijk is het wel. Tenslotte maken we die top 10 zelf om boeken uit te lichten. Bij DWDD zitten echte boekverkopers die gewoon landelijk doen wat wij op locatie doen. En we hebben nu eenmaal een enorm aanbod, dat klanten toch op de een of andere manier zullen moeten verkleinen om te kunnen kiezen. Als je elke keer door het volle assortiment heen moest gaan voor je iets mocht kopen, zou je nooit aan lezen toe komen.
Boekhandels krijgen jaarlijks zo’n VEERTIENDUIZEND nieuwe titels aangeboden vanuit de uitgeverijen. Ik schrijf het maar even voluit, voor je denkt dat ik per ongeluk een extra nul heb ingetypt. En dat is niet eens alles, dat zijn de titels die geschikt zijn voor verkoop in de algemene boekhandel. Voorselectie, noemen ze dat. En ook al probeer ik er elk jaar mee weg te komen, ik kan met geen mogelijkheid 14.000 nieuwe boeken kwijt bovenop de bestaande voorraad. Dus ik kies de boeken uit waarvan ik weet dat ze voor "ons” publiek zijn. Ik doe op grote schaal aan voorselectie (en ik doe het nog vóór je ook), dus waarom zou jij dan niet ook een selectiekeuze mogen maken en direct naar de top 10 door mogen lopen?
En elke keer strijk ik met mijn hand even langs die titels die we al een jaar of langer hebben staan. Waarom word jij nou niet gekocht? Jij bent toch ook een mooi boek?
Misschien omdat ik tegelijkertijd in de weer ben met al die andere boeken. Die in de wandkasten staan en wegvallen tegen het geweld van top 10, DWDD, de boekverkoperstip, de hoge stapels, de prijsacties en het reclamemateriaal. Allemaal oudere boeken die van tafel zijn verdreven om plaats te maken, en nu grotendeels onderdeel van het behang zijn geworden. Ik schuif er eens wat mee. Ik verplaats nieuwe-oude-boeken van de tafel naar de kast. En elke keer strijk ik met mijn hand even langs die titels die we al een jaar of langer hebben staan. Waarom word jij nou niet gekocht? Jij bent toch ook een mooi boek?
Daarom zijn we zo dol op snuffelaars die langs de kasten lopen. Als zo’n weesje met iemand naar huis mag zijn we altijd blij. Ja, oké, omdat we het verkocht hebben en er is weer plek. Maar ook omdat ze het écht wel verdienen. (Niet alle boeken. Ooit heb ik met cadeaubox eens gedreigd een euro toe te geven aan welke voorbijstander het dan ook maar mee naar huis wilde nemen. Het was letterlijk het gesprek van de dag onder alle medewerkers toen we die eindelijk verkochten.)
Ik speel al lange tijd met het idee om korte filmpjes te gaan maken, en per plank een aantal boeken uit te lichten die eigenlijk per direct gekocht zouden moeten worden. Bij oudere boeken is er vaak het stigma dat het er onverkocht nog staat omdat het niet goed genoeg is. Vaak is het gewoon de laatste van een stapel, of is het boek weggezakt uit het collectieve geheugen en hoor je niet meer van vrienden/bekenden/de media dat je het moet kopen. Of de uitgeverij had niet genoeg budget om het te promoten. Maar zelfs bij mij schiet het er dan bij in omdat er elke dag zoveel te doen is. En, toegegeven, omdat je dan in het openbaar tegen een camera staat te kletsen. Ik moet nog even wat dapperder worden.
Wist je dat er in de wandkast ook weer een hiërarchie is van overgeslagen boeken? In onze wandkasten zijn er twee zichtplanken, waar de boeken frontaal en op ooghoogte gepresenteerd worden. Die krijgen zeker nog geïnteresseerde blikken. Maar dat geldt niet voor de onderste twee planken. Op je knieën gaan liggen in een boekhandel doet niet elke klant even graag. Maar de allerergst-overgeslagen-boeken zijn de eerste boeken in een rij. Net zoals geoefende lezers altijd lidwoorden overslaan tijdens het lezen (je brein vindt dat efficiënter), sla je dat eerste boek in het hoekje van de plank bijna altijd over.
Als je in de boekhandel bent en je besluit niet voor die top 10 te gaan, wil je dan voor mijn weesjes even door je knieën zakken? En op het hoekje kijken naar dat eerste boek van de plank? Ze verdienen het zo.
Het is een pijnlijk iets om boeken in de wandkast te zetten en te zien dat ze dan op zo’n plekje terecht komen. Je weet al wat er mee gaat gebeuren. Dus vanuit het diepst van mijn boekverkopershart vraag ik je het volgende. Als je in de boekhandel bent en je besluit niet voor die top 10 te gaan, wil je dan voor mijn weesjes even door je knieën zakken? En op het hoekje kijken naar dat eerste boek van de plank? Ze verdienen het zo.
Enne, over die top 10 gesproken… ik leg daar heel vaak een titel neer die naar mijn smaak te weinig aandacht krijgt. Komt het vanzelf in onze tien best verkochte boeken terecht. Een kleine selectiekeuze van mij voor jou.
De Vergeten Boeken van Anouk
Dit zijn drie van Anouks 'winkelweesjes', boeken die geen plekje meer op de tafel hebben en op de planken zijn verdwenen, maar niets van hun waarde zijn verloren.
Wat? Eén van de allermooiste boeken ooit geschreven vergeten in de kast? Het is echt waar. Ik heb hem staan omdat ik hem zelf altijd pak. “Kent u De boekendief? Dit nieuwe boek kunt u ermee vergelijken.” “Nee, nooit gelezen.” “Echt? Oh, dat moet u doen. Ik pak het er meteen even bij.” Natuurlijk loopt de klant er dan mee naar buiten – je mág niet eens iets nieuws lezen tot je De boekendief hebt gehad. Maar zonder deze actieve verkoop blijft het stilstaan. Het is al te oud om nog vers in het geheugen te zitten. En het staat op de Z. Helemaal onderin, helemaal achteraan.
Wat Milo zag is zo’n typisch boek dat we wel verkochten toen het nog op tafel lag, maar waarvan het laatste exemplaar uiteindelijk naar de wandkast vertrok. Daar staat het al veel langer dan het verdient. Het is een prachtig boek over een negenjarig jongetje dat door een oogafwijking tunnelvisie heeft. Maar wát hij ziet, ziet hij dan ook haarscherp – meer dan de volwassenen. Het is dus aan Milo om zijn oma te redden van het verzorgingstehuis. Net zoals Het Rosie project (Graeme Simsion) is het luchtig en grappig, met hart en emotie. Er wordt ongemerkt flink wat moois geschreven in dit vergeten laatste boek.
Margaret Atwood (Het verhaal van de dienstmaagd, Alias Grace) schreef dit boek voor het Hogart Shakespeare project. Moderne literaire auteurs bewerken elk een toneelstuk van Shakespeare tot een originele hervertelling in eigen stijl. Margaret Atwood nam The Tempest voor haar rekening. Het is waarschijnlijk de kast in gegaan omdat dit soort boeken niet precies weet voor welk publiek ze zijn. Eigenlijk iedereen: Atwood fans zullen genieten van de bekende schrijfstijl en haar originele interpretatie. Shakespeare fans zullen hun favoriete stuk door de ogen van een literaire grootheid zien. En voor de mensen die zich graag willen verdiepen zal er een nieuwe wereld open gaan.
- Heksengebroed van Margaret Atwood
