Auteur van de Week | Anne Eekhout
Carrièreswitch - of hoe het begon
Voor Anne Eekhout begon het leven als auteur toen ze besloot om te stoppen met haar studie Rechtsgeleerdheid. Het idee voor haar eerste boek bleef de focus op haar studie maar verdrijven, waarop ze besloot het roer om te gooien. ‘Ik ben begonnen met de studie Rechtsgeleerdheid, omdat ik vreemdelingenadvocaat wilde worden om vluchtelingen juridisch bij te staan’, vertelt ze. ‘Het studeren schoot alleen helemaal niet op. Ik stond al zo’n vier jaar ingeschreven aan de Universiteit van Amsterdam, maar ik had nog maar voor ongeveer één jaar aan vakken gehaald.’ Ondertussen was Eekhout namelijk al begonnen aan wat later haar debuut Dogma zou worden. ‘Ik merkte dat schrijven mij veel meer plezier gaf dan studeren. Bovendien gaf het schrijven mij een noodzakelijkheidsgevoel, studeren niet. Ik wilde romans schrijven. Daarnaast wilde ik kinderen. Het leek me simpelweg onmogelijk om succesvol vreemdelingenadvocaat te worden, succesvol auteur én genoeg tijd te hebben voor mijn gezin. Toen ik me dat realiseerde was de keuze eigenlijk gemakkelijk gemaakt. Ik ben gestopt met studeren, ben het boekenvak ingegaan en ondertussen schreef ik verder aan Dogma.’
Verschillende levens
Spijt van haar carrièreswitch heeft Eekhout nooit gehad, al kende ze wel momenten van teleurstelling nadat ze besloot fulltime te gaan schrijven. ‘Net als in ieder leven’, zegt ze nuchter. ‘Ook in een leven als schrijver krijg je te maken met teleurstellingen, bijvoorbeeld als je boek niet zo goed verkoopt. Op dat soort momenten vraag ik me wel eens af of het niet eenvoudiger was geweest als ik een kantoorbaan had.’ Toch had ook het leven als vreemdelingenadvocaat haar niet als gegoten gezeten, meent ze. ‘Zeker het vreemdelingenrecht was heel stressvol geweest. Ik denk dat al die verhalen van vluchtelingen me te veel aangegrepen zouden hebben om er echt goed in te worden. Bovendien zijn er ook genoeg mensen met een kantoorbaan die niet altijd tevreden zijn. Je kan nu eenmaal niet twee levens leiden, behalve als je schrijft. Dat spreekt me zo aan in schrijven.’
In Dogma begon Eekhout dan ook maar meteen met vijf perspectieven om vanuit te schrijven. In haar tweede boek werden dat er drie, in haar laatste boek is er nog maar één perspectief. ‘Het is voor het eerst dat ik vanuit een enkel perspectief schrijf’, vertelt ze. ‘Aanvankelijk had ik bedacht dat er meerdere perspectieven zouden zijn in Nicolas en de verdwijning van de wereld, zodat de ramp vanuit verschillende kanten belicht wordt. Ik had heel uitgebreid negen personages bedacht, maar ik merkte dat het gewoon niet werkte. In mijn hoofd was het heel logisch, maar ik realiseerde me dat ik te veel in film aan het denken was. In een film heeft de kijker allerlei visuele aanknopingspunten, waardoor het verhaal te volgen is - ongeacht het perspectief. Maar in een boek kan dat niet. Dat maakt het ingewikkelder voor de lezer om bepaalde personages te herkennen. Daarom besloot ik het met één personage te proberen en het was gelijk duidelijk dat het Nicolas zou worden.’
Het was voor Eekhout niet moeilijk om dit keer maar één ander leven te leiden naast dat van zichzelf. ‘Met ieder boek wil ik mezelf blijven uitdagen, bijvoorbeeld door steeds heel verschillende personages te kiezen’, verduidelijkt ze haar keuze voor een 8-jarige. ‘Het was dit keer gemakkelijker, omdat ik maar een persoon door en door hoefde te leren kennen. Ik heb niet zo lang hoeven puzzelen om Nicolas’ stem goed op papier te krijgen. Dat was bij Dogma wel anders, omdat alle vijf de personages een ander idioom moesten hebben.’
Hoewel ze tijdens het schrijven tijdelijk een ander leven leidt, valt Eekhout niet in een zwart gat als een boek af is. ‘In ieder geval tot nu toe heb ik altijd al wel een idee voor een volgend verhaal tegen de tijd dat een boek bijna af is. Dat komt meestal op het eind, als ik de eerste versie van het laatste boek afrond. Er hoeft creatief niet veel meer te gebeuren, waardoor er een nieuwe sterke wens naar een nieuw verhaal in me opkomt.’
Productiviteitsverhogende baby’s
Weinig jonge moeders zouden haar geloven, maar de komst van kinderen verhoogde voor Eekhout juist haar productiviteit. ‘Toen ik studeerde en tegelijkertijd met mijn eerste roman bezig was, had ik vaak de neiging om te denken “dat schrijven kan morgen ook nog wel”. Dat krijg je wanneer je als het ware een overvloed aan tijd hebt’, legt ze uit. ‘Toen mijn eerste kind geboren was, kwam ik natuurlijk altijd tijd tekort. Ondanks dat schrijven niet per definitie prettig is, wilde ik het wel heel graag doen. Dus iedere keer als een oma kwam oppassen of als de baby ’s avonds in bed lag, kroop ik achter mijn bureau om te schrijven. Die zeldzame kansen moest ik grijpen, dus ik ging mijn tijd veel economischer inzetten.’
Ludieke marketing
Voordat de kinderen kwamen en voordat haar debuut verscheen, was Eekhout mede-eigenaar van een boekwinkel en prees ze het werk van anderen aan. Haar ervaring in de boekverkoop zorgt ervoor dat ze op een professionele manier meedenkt over de verkoop van haar eigen werk. Zo dook ze ter promotie van haar tweede boek het bed in met lezers om hen voor te lezen. ‘Op een nacht speelt zich af in en rond bedden’, lacht Eekhout, ‘dus het lag heel erg voor de hand om daar wat mee te doen. Voor dit boek hebben we geen ludieke actie bedacht, want het is er het boek niet naar. Het is best moeilijk om op te vallen, omdat er heel veel boeken verschijnen. Het lijkt wel of enorme bestsellers lezers afsnoepen van andere boeken en auteurs. Toch heb ik bij Nicolas en de verdwijning van de wereld sterk het gevoel dat dit boek op zichzelf zou kunnen staan, omdat het toegankelijker is. Ik hoop dat er nu geen ludieke actie nodig is, al check ik soms wel bij boekhandels of mijn boek goed genoeg in het zicht ligt.’
Een toegankelijk boek schrijven, was deels een bewuste keuze van Eekhout. Ze houdt van boeken die de lezer direct grijpen en wilde ontdekken of ze bij haar derde boek erin zou slagen ook zo te schrijven. ‘Ik wilde dat er gelijk iets op het spel zou staan’, vertelt ze. ‘Ik wilde kijken of ik een soort pageturner zou kunnen schrijven, die niet alleen spannend is en over een intrigerend onderwerp gaat, maar tegelijkertijd ook stilistisch mooi geschreven is. Ik denk zelf dat het gelukt is.’
Hoop, ondanks alles
In tegenstelling tot Hidde uit Dogma, is Nicolas uit Eekhouts laatste roman hoopvol over het leven. Ondanks zijn acht jaar. Wat er ook gebeurt. ‘Gezien de zwaarte van het thema, heeft het door Nicolas’ perspectief toch een lichte toets meegekregen’, zegt Eekhout. ‘Net als veel mensen maak ik me zorgen over de wereld, er zijn zo veel dingen die ons bedreigen. We lijken niet meer in staat om het tij te keren. We zijn log, we zijn met zoveel. Regelmatig weet ik me geen raad. Ik doe kleine dingen - afval scheiden, niet te vaak vliegen, geen vlees eten - maar ik weet niet hoe ik het grote gebaar moet maken. Ik hoop dat ik als schrijver iets meer kan betekenen voor mensen dan ik had gekund als advocaat, al heb ik niet de pretentie om echt grote dingen te veranderen door wat ik schrijf. Ik hoop dat ik mensen in ieder geval een mooi verhaal kan bieden.’
Toch is het juist menselijk om hoop te blijven houden, wat er ook gebeurt. ‘Ik denk dat ik het wanhoopsgevoel dat ik soms ervaar in dit boek heb gelegd. Soms voelt het of er niks te hopen valt, wanneer bijvoorbeeld een zwart gat onderweg is naar de aarde, maar toch zijn mensen hoopvolle wezens. Moed begint met de hoop niet verliezen. Dat heb ik willen laten zien in dit boek.’
Auteur van de Week
Als Anne Eekhout zelf mocht kiezen wie volgende week Hebbans Auteur van de Week wordt, zou ze kiezen voor Esther Gerritsen. ‘Ze is zeker een van mijn favoriete auteurs’, zegt Eekhout na enige tijd nadenken (ze vond het samenstellen van haar top 25 voor Hebban ook al zo lastig). ‘Ik kan niet zeggen dat ze bovenaan staat, want mijn mening wisselt per boek. Waar ze wel ontzettend goed in is, is dialogen schrijven. Daar ben ik jaloers op, dat is echt heel knap.’
Uit het rijtje minder bekende boeken tipt ze De geur van gras, van Fransman Paul Guimard. ‘Het is een novelle die in 1967 in Frankrijk is gepubliceerd, maar pas in 91 in het Nederlands is verschenen. Mijn moeder raadde het me aan, want het is een van haar lievelingsboeken. Ik heb het pas gelezen en ik vond het een ontzettend mooi boek. Het gaat over een man die een auto-ongeluk gehad heeft. Je leest mee vanuit zijn perspectief, hij hoort alles om hem heen maar kan zelf niets doen of zeggen. Hij voelt geen pijn en vraagt zich af wat er aan de hand is. Het klinkt misschien sentimenteel, maar dat is het niet. Het is heel knap en mooi geschreven.’
