Balanceren op het randje van geloofwaardigheid

In 2014 werd het eerste deel uit de serie van De Noordzeemoorden op een bijzondere wijze verspreid: maar liefst 1,5 miljoen lezers van het AD kregen drie delen van bookazines die het gehele boek vormde. Ruim een jaar later schuiven we opnieuw aan bij café de Pont, waar het dwingende beeld van een lijk aan een lantaarnpaal uit Galgenveld ontstond.

Isa Maron publiceert met Ritueel het derde deel in haar serie en verwelkomt daarmee opnieuw haar hoofdpersonages Kyra Slagter en Maud Mertens. De studente Forensische Wetenschap en de rechercheur raken betrokken bij een zaak met een sinister tintje: tien schedels in de voortuin van een villa. Ondertussen bijt Kyra zich steeds meer vast om antwoord te krijgen op de vraag die haar niet kan loslaten: de vermissing van haar oudere zus Sarina.

Ritueel is het derde deel in de serie van De Noordzeemoorden waarin Kyra Slagter en Maud Mertens weer hun opwachting maken. Voelt het voor jou alsof je weer met oude bekenden aan tafel zit?  

‘Dat was echt mijn bedoeling, ik hecht snel aan mensen en dingen en daarom vind ik het fijn om personages langere tijd bij me te hebben. Die gevoelens ervoer ik bijvoorbeeld heel sterk na het schrijven van Schaduwkant, waarin mijn personage Nora aan het begin van het verhaal in haar tienertijd zit en gedurende het verhaal uitgroeit tot een jonge vrouw. Toen het boek eenmaal af was, wilde ik eigenlijk nog een boek met haar schrijven, maar een personage alleen is niet de basis voor een volgend boek in een serie. Maud en Kyra vind ik twee leuke mensen, zelfs irritant zoals echte mensen ook kunnen zijn. Als schrijfster verkeer ik graag in hun gezelschap.’

In Ritueel haak je in op de actualiteit door onder andere de gruwelijkheden rondom pedofilie te belichten. Is het voor jou als thrillerschrijfster een verwerking om de dingen in deze ‘boze wereld’ fictief te kunnen bestrijden?  

‘Ja, dat denk ik wel. Boos word ik niet, maar ik kan er wel echt verdrietig van worden. Ik begrijp niet waarom er zo weinig aandacht is voor bepaalde dingen binnen dit circuit, hoe bijvoorbeeld bepaalde mensen wegkomen met dingen die ze uitgevreten hebben. Denk bijvoorbeeld aan Berlusconi en Strauss Kahn die mede dankzij hun status een straf ontlopen. Dat creëert bij mij een gevoel van onmacht. Misschien heb ik daardoor de drang om dit onbegrip te verwerken in mijn boeken. Want dat probeer ik overal in mijn werk: mensen aan het denken te zetten. Ik lok de lezer uit de tent. Ik heb persoonlijk niet zoveel met conventies, ik houd er wel van om de boel overhoop te schoppen en dan te kijken wat er gebeurt. Mensen wakker schudden.’

Je bent zelf een echte mensenmens, mede vanwege jouw eigen bedrijf in Human Resource diensten. Is de creatie van geloofwaardige personages daarmee ook belangrijker in de ontwikkeling van de plot van een thriller?  

‘Zeker, ik denk er heel veel over na hoe personages in elkaar steken. Om inconsequenties in hun karakter te plaatsen en daarmee gedrag te creëren dat je niet verwacht. Daarmee balanceer ik op het randje van geloofwaardigheid, maar dit doe ik expres. Zo kreeg ik veel reacties op de scène in Galgenveld waarbij Kyra het voor elkaar krijgt om zo dichtbij het lijk aan de lantaarnpaal te komen. Het is een complete chaos als er net een plaats delict is afgekondigd en er nog geen afzetlint is gespannen. Dan ga je pas als lezer nadenken waarom zij zo dichtbij het lijk gaat staan.’

Is het niet eng om als schrijfster op dat randje van geloofwaardigheid te balanceren? Stel je je hiermee extra kwetsbaar op tegenover het lezerspubliek?  

‘De werkelijkheid kan tegenwoordig veel gekker zijn. Zo verwerkte ik in het tweede deel IJskoud een scène rondom een ansichtkaart die pas zoveel jaar later wordt bezorgd. Vervolgens lees ik later in de krant dat er een postbezorger is die zoveel jaar lang zijn post heeft opgespaard en nooit bij de juiste adressen bezorgd heeft. De lezer wordt steeds slimmer door die bizarre berichten. Als je ziet hoeveel bizarre berichten via Facebook voorbijkomen die mensen vervolgens tot zich nemen. Dan lees je bijvoorbeeld dat iemand al twintig jaar met een spijker in zijn hoofd rondloopt. 'De waarheid is geen excuses', was één van de meest gebruikte uitspraken op de Schrijversvakschool. Van hen mocht ik die bizarre berichten niet gebruiken, maar dat doe ik lekker wel.’

Met het schrijven van een serie zit je volop in de terugkerende verhaallijnen en personages. Lees je ooit werk van jezelf terug?  

‘Eigenlijk herlees ik mijn boeken nooit. Als er een nieuw boek van me is verschenen, lees ik nog wel het ‘echte’ boek. Daarna zet ik het in de kast. Slechts voor details kijk ik nog een keer terug, hoe schreef ik die naam ook al weer of had hij blauwe of bruine ogen? Pas als het vierde deel van de Noordzeemoorden af is, zal ik waarschijnlijk weten hoe ik het eerste deel nog beter had kunnen maken. De personages maken tijdens de serie een ontwikkeling door, maar ikzelf als schrijfster ook.’

Zijn er scènes in Ritueel waar je moeite mee hebt gehad?  

‘De scènes vanuit het perspectief van de moordenaar waren echt een uitdaging om te schrijven. Ik schrijf deze scènes als iedereen in huis naar bed is en het doodstil is. Mijn schrijfplek is in onze serre met aan twee kanten ruiten. Je staart eigenlijk in een complete duisternis en hebt geen flauw idee wat er buiten gebeurt. Dan ga ik op een gegeven moment als een neurotisch typje de gordijnen dichtdoen en een kaarsje aansteken om mezelf gerust te stellen. Het is vreemd om in het hoofd van zo’n verdorven persoon te zitten. Het idee dat deze mensen rondlopen zonder dat het ons opvalt, is verontrustend.’

Er zal nog één deel verschijnen in het vierluik rondom de Noordzeemoorden. Aan het einde van Ritueel wordt de lezer geconfronteerd met een verhaallijn ter voorbereiding van de uiteindelijke ontknoping. Denk je nu al na over het moment dat je definitief afscheid neemt van jouw personages?  

‘Het was best een worsteling om te bepalen waar het derde deel zou eindigen en het vierde deel zou moeten starten. Deze laatste twee delen een verhaallijn, waardoor het als één dik boek beschouwd kan worden. Hoe dichter ik mijn personages op de huid zit, des te spannender het wordt. Daardoor kon ik in Ritueel minder afronden. Nu hebben lezers wel een verlangen om verder te lezen: dat is fijn en vervelend tegelijkertijd.  

Daarom heb ik echt zin om het vierde deel, Eindspel, te gaan schrijven, mede doordat het dan helemaal klaar is. Ik zou wel willen weten wat mensen aan het einde van de reeks vinden. Zo kreeg ik na het eerste deel reacties dat sommige lezers het als een Young Adult beschouwden. Dit kwam door de focus op het personage van Kyra die op dat moment negentien jaar is en eindexamen doet. Gedurende de serie wordt ze volwassen door de gebeurtenissen om haar heen en door de opleiding die ze volgt. Er is uiteindelijk een heel verhaal te vertellen dat je pas zult begrijpen na het lezen van alle vier de delen.’