Boekenpraat: Speuren tot we helemaal uitgeteckeld zijn
In de rubriek 'Boekenpraat' gaat de Hebban Crew in gesprek over een boek, met elkaar óf met een enthousiaste Hebbanner. Een paar weken geleden vroeg Anouk in haar Weekopening om een meelezer voor Moord voor de avonddienst. Saskia beantwoordde haar oproep.
Moord voor de avonddienst
Richard Coles, vertaald door Mariëtte van Gelder
Uitgeverij Luitingh-Sijthoff
Daniel Clement is al acht jaar pastoor in Champton. Hij woont er in de pastorie, samen met zijn moeder – de eigenwijze, onverschrokken maar ook lichtelijk irritante weduwe Audrey – en zijn twee teckels. Wanneer Daniel een plan aankondigt om een toilet in de kerk te installeren, is de parochie plotseling (en onverwacht) verdeeld: terwijl iedereen fel stelling neemt, dreigen lang verborgen geheimen de schijnbare rust van het dorp te verscheuren.
En dan wordt Anthony Bowness achter in de kerk dood aangetroffen, in de nek gestoken met een snoeischaar. Terwijl de politie de zaak onderzoekt, vallen er steeds meer doden. Daniel probeert ondertussen zijn afbrokkelende gemeenschap bij elkaar te houden... en een moordenaar te pakken te krijgen.
Over teckels en schrijvers
Saskia: 'Ik kwispelde warempel bij het zien van de geweldige boekenlegger. Het doet me denken aan de teckel die ik bewaar in mijn letterkast. Nee, geen opgezette pygmeeteckel, gewoon een metalen teckie, bedoeld als messenlegger. Als je eens een teckel had dan ben je forever hooked aan teckelitems dus deze gaat nooit weg. Ik sloeg dus het boek open en de teckels vlogen me om de oren. Heerlijk! Zelf als de inhoud helemaal niks is, dan geniet ik al van het hele teckelgebeuren. Ik herinner me Cocky, de hond waar ik mee opgroeide en die de respectabele leeftijd van zeventien jaar bereikte.
Ik heb snel wat opgezocht over de schrijver. Hij is zestig jaar, zijn partner stierf enige jaren gelezen en sinds dit jaar is hij met pensioen. Zijn gemeente moet het dus zonder hem zien te rooien. Op social media is hij heel actief. Hij blijkt humor te hebben en is zoveel onderweg dat zijn twee langharige teckels niet meteen met hem mee naar huis wilden toen hij ze kwam ophalen. Een van de twee is overigens blond! Dat heb ik nooit gezien die kleur. Ik wil een teckel!'
Anouk: 'Ik heb nooit een teckel gehad, maar ik volg er een paar op Instagram, telt dat ook? Ik heb altijd een voorkeur gehad voor grote honden, want daar ben ik mee opgegroeid, maar sinds mijn moeder het liefste Roemeentje ter wereld in huis heeft genomen ben ik in gaan zien dat kleine honden net zo leuk zijn. En teckels, wat zijn ze onweerstaanbaar hè, met die lange lijfjes en oren. Teckels zijn ontzettend eigenwijze honden en dat in combinatie met een dorpsgemeenschap en onbeleefde oude dames … ik geniet al enorm van de voorpret.
Wat super dat je ook al zoveel over de auteur hebt opgezocht, hij schrijft vanuit zijn eigen ervaring (hopelijk minus de moorden) en dat belooft veel. Ik vermoed dat het met de humor wel goed zit en met de cosy crime al helemaal. Dat ik veel boeken in dit genre lees zal iedereen op Hebban inmiddels toch wel weten, maar hoe zit het met jou? Waren het alleen de teckels die jou over de streep trokken of kan een fijne kneuterige moord jou ook bekoren?'
Cosy crime voorpret
Saskia: 'Ik kneuter graag wat af! Zo heb ik twee "Madame le Commissaires" gelezen. Ook ben ik idolaat van Donna Leon, maar alleen in de zomer. Ik geniet van de drank, het eten en de cultuur en van Brunetti zelf. Aan "Tante Poldi" moet ik nog beginnen. En van Agatha Christie heb ik natuurlijk alles verslonden. Verder staat op mijn 'Wil ik lezen'-lijstje onder andere nog De moord op Windsor Castle. Het is heerlijk licht voor tussendoor. Wat mij betreft vind ik de boeken van Winchester McFly ook daarbij passen. Het is niet zo gezellig kneuterig, maar wel heerlijk Nederlands en dat bezorgt me ook een knusse ervaring. Maar goed, voor mij zijn bovennatuurlijke zaken dan ook de normaalste zaak van de wereld.
Ik heb dus ook een heerlijk Roemeentje. Het is hond nummer drie in mijn leven en alweer ben ik helemaal verliefd en idolaat. Hij lijkt niet op een teckel maar is wel vreselijk lief. En zijn haarkleur lijkt op de mijne. Ik heb hem geverfd. (Of was het nou andersom?)'
'Misschien is de dominee echt een dader en graaft hij samen met zijn honden kuilen om zijn slachtoffers te verbergen.' – Saskia
Anouk: 'De "Madame le Commissaire"-boeken moet ik nog proberen, net zoals die over Angela Merkel. Wat vind jij van de keuze voor een dominee als hoofdpersonage? Het grappige is dat we op Hebban net een winactie afgerond hebben waarbij antwoord gegeven moest worden op de vraag wie jij in een klein dorp ogenblikkelijk zou verdenken van moord. Het merendeel van de deelnemers antwoordde de pastoor of dominee, omdat die natuurlijk alle sappige roddels hoort. De dokter was ook een geliefd personage om te verdenken. In dit geval is de dominee de speurder en niet de dader (or is he?) en feit blijft dat mensen makkelijk met zo iemand praten. Als vertrouwenspersoon kun je zomaar heel wat feitjes lospeuteren. Het werkt wel alleen in een dorpse setting, denk ik, want daar speelt geloof en sociale controle nog een grotere rol. Gelukkig hebben we al vastgesteld dat wij van kneuterig houden!
Saskia: 'Oh ja Merkel, die wil ik ook nog lezen! Ik ben dol op priesterspeurders. Ze staan midden in de maatschappij maar toch ook weer deels erbuiten door hun band met god en kerk. Ook vertegenwoordigen ze het aspect vergeving, goedheid en rechtvaardigheid. Ik denk dat die vergeving bijdraagt aan het cosy karakter van dit soort series en boeken. Ik zou niet zo snel de dominee verdenken van moord, eerlijk gezegd. Eerder de dokter want daar wil(de) iedereen mee trouwen. In vroeger dagen althans.
Ik ben benieuwd of de dominee op zijn teckels lijkt, in uiterlijk of gedrag. Ik vraag me bijvoorbeeld af of de dominee zo eigenwijs is als zijn honden. Teckels zijn speurhonden en ze graven holen om op konijnen te jagen. Oh my god, misschien is de dominee echt een dader en graaft hij samen met zijn honden kuilen om zijn slachtoffers te verbergen.
Na het bloederige lijk op pagina 78 neemt de vaart aanzienlijk toe. De aanloop is dus behoorlijk lang en leest ook heel langzaam. Ik vroeg mij af in welk tijdsgewricht het verhaal speelt. De moeder van de pastoor kijkt naar de televisieshow Wogan. Terry Wogan is inmiddels overleden maar hij was de Engelse Ivo Niehe en interviewde vele internationale sterren. De show liep van 1982 tot 1992. Ook opvallend is dat bijna niemand mobieltjes heeft. De eerste mobiele telefoon voor consumenten kwam in 1983 op de markt. Pas halverwege de jaren negentig werd dit meer gangbaar. Er wordt ook gekeken naar Cagney & Lacey, een Amerikaanse politieserie die tussen 1982 en 1988 geproduceerd werd.
UPDATE: Halverwege! En ik weet welk jaar het is! Ik ben benieuwd of jij kunt vinden hoe ik daarachter ben gekomen. Een echte teckelwaardige speuruitdaging dus!'
Anouk: 'Ik vind het zo grappig dat het de hele tijd bewust onduidelijk bleef in welk jaar het zich afspeelde –bovendien zo geschreven dat het ook in het heden had kunnen zijn – en die ene opmerking halverwege het boek je ineens precies vertelt waar je bent. Dat was alvast een opgelost mysterie! Het houdt je mooi zoet tot je bij het einde bent, want in echte Agatha Christie-stijl is er nog een laatste lijk op de valreep en komt de uitleg pas op de laatste bladzijden. Ik vond het wel wat jammer dat hij erg weinig gebruik maakt van hints, waardoor het niet echt mogelijk was om zelf achter de dader te komen. Ik hou ervan om zelf mee te puzzelen.'
Hoe cosy is deze misdaadroman?
Saskia: 'Ik heb nog een tweede snuffeltocht gedaan, die heeft te maken met de namen van de personages. Het geeft meerwaarde en diepgang aan het boek als hun betekenis niet toevallig is. Ik heb een heel stel opgezocht en ben benieuwd in hoeverre deze betekenissen overeenkomen met de personages en hoe ze zich opstellen. En ik ben tot nu toe niet teleurgesteld. Een greep: Daniel = mijn rechter is god, Clement = toegeeflijkheid, genade en compassie, Audrey = edel en geliefd, Honoria = trots, Cosmo = harmonie en universum, Hilda = strijd, Anthony = heilige Antonius, vinder van verloren dingen.'
Anouk: 'Ja, voor ons betekent dat al wat, vooral de naam van Anthony is goed gekozen door Coles. Natuurlijk weet hij als geestelijke precies aan welke heilige hij moet refereren om een boodschap duidelijk te maken! Het blijft echter wel een beetje bij de juiste namen kiezen wat betreft de karakterisering van zijn personages. De focus van de auteur ligt vooral bij de geschiedenis van het stukje Engeland waarover hij schrijft en natuurlijk de kerkelijke gang van zaken. Ik begrijp goed dat hij daarin geïnteresseerd is, maar ik had graag meer diepgang gehad. Nu waren de personages toch wat inwisselbaar en had ik soms moeite ze uit elkaar te houden en hun plaats in het dorp te bepalen. Wat vond jij van de opbouw van het mysterie?'
Saskia: 'De geschiedenis over De Gaulle in Frankrijk vond ik wel interessant. Er wordt niet veel over verteld, eigenlijk is er weinig achtergrond en moet je zelf veel opzoeken om alles te kunnen plaatsen. Misschien is het allemaal gesneden koek als je Engels bent, maar als Nederlander voel ik me een beetje een buitenstaander in dit boek. Ik vraag me eigenlijk af waarom het vertaald is, want heel erg cosy is het daardoor niet, althans niet voor mij.'
'Voor mij kwam het uit de lucht vallen en het was onmogelijk geweest het uit aanwijzingen vooraf te construeren. Ik voelde me overmand.' – Saskia
Mij vielen de kerkelijke zaken eigenlijk niet zo op. Ze kwamen veel minder vaak voor dan die Engelse tv-shows die ik niet kende. Want daar heb ik me behoorlijk doorheen moeten Googlen. Het is jammer dat ik daardoor ook veel grapjes niet mee kreeg. Toch is er – gelukkig – ook nog wel humor en sarcasme die geen nader onderzoek behoeft. Heb jij nog ergens om moeten lachen?'
Anouk: 'Ik vond alle uitleg over hoe het werkt en de teksten en liederen een tikje te veel. Ik heb denk ik over veel Britse grapjes heen gelezen, al zaten er een paar echt leuke zinnen in:
"Maar twee moorden, Daniel, in twee weken. Dat moet toch ver boven het gemiddelde voor een Engels plattelandsdorp zijn, zelfs voor St. Mary Mead."
Die referentie naar Agatha Christie’s Miss Marple kon natuurlijk niet aan mijn aandacht ontsnappen.'
Saskia: 'De priester vind ik wel echt anders dan een doorsnee priester. Heb jij dat ook? Hij speurt niet actief met zijn hoofd, maar vertrouwt op zijn gevoel en instinct. En dan niet als hulp bij de zoektocht naar de dader, want de oplossing komt als een goddelijke openbaring. Dat zie ik meestal niet zo terug in priesterspeurders zoals Father Brown of Cadfael. Ik vind het eigenlijk ook een beetje flauw en voelde me daarom ook getackeld. Voor mij kwam het uit de lucht vallen en het was onmogelijk geweest het uit aanwijzingen vooraf te construeren. Ik voelde me overmand. En net als jij vind ik dat erg jammer. Het haalt een stuk plezier weg. De dader was dan uiteindelijk toch onverwacht voor mij.'
Anouk: 'Ik vond het einde dan weer niet zo storend, de openbaring die de pastoor ineens heeft. Ik vond het erg lijken op de manier waarop Hercule Poirot werkt, die heeft vaak ook een inval waardoor hij het ineens allemaal begrijpt en stuurt Hastings vervolgens snel ergens heen om een laatste moord te voorkomen. De uitleg volgt dan inderdaad ook op de laatste bladzijden nadat alle actie voorbij is. Maar ja, daar krijg je wel aanwijzingen van tevoren zodat je het uit zou kunnen vogelen. Dat miste ik hier, net als jij.'
De teckel-tot-misdaad ratio
Saskia: 'Die introductie van rechercheur Neil Vanloo vond ik een vreemde ontwikkeling. Het ging me te snel in dit boek waarin alles uiterst traag gaat. Zo heel terloops gaan beiden een samenwerking aan, zo wordt ons kort medegedeeld. Ze hebben daarvoor slechts kort een gesprekje gehad. En op het eind lijkt het alsof we die Vanloo nog wel eens gaan terugzien. Het voelt ook alsof tussen beiden een aantrekkingskracht ontstond. Ze hebben in ieder geval wel enige overeenkomsten. Had jij dat ook?'
Anouk: 'Neil Vanloo wordt inderdaad vrij duidelijk opgezet als de vaste sidekick van de pastoor. Dat maakt dat hun vriendschap in dit boek vrij snel gaat, maar ik vond het wel leuk dat het eindelijk eens om een vriendschap gaat en geen afgedwongen samenwerking.'
Saskia: 'Gezien de achtergrond van de schrijver had ik wel meer in gedachten dan enkel vriendschap. Ik had het idee van een beginnende verliefdheid.'
Anouk: 'Oh, ik heb compléét over die mogelijke ontwikkeling heen gelezen! Dat zou ik wel leuk vinden, het is weer eens wat anders.'
Saskia: 'Teckels zijn belangrijk volgens de boekenlegger, de cover en de beeltenissen in het boek. Wat dragen de teckels bij aan het boek volgens jou?'
Anouk: 'Ik vond het heerlijk om over de teckels te lezen, maar ze voegen eigenlijk helemaal niet zoveel toe. Ze lopen vooral rond en ontdekken het eerste lijk, maar over het algemeen zijn ze gewoon aanwezig. Een feest van herkenning voor hondenliefhebbers, maar geen onderdeel van de plot. Wat vond jij ervan?'
'De honden mogen van mij een veel actievere rol hebben.' – Anouk
Saskia: 'Het gedrag van de teckels geeft de verhouding tussen Pastoor Clement en zijn teckels weer. Het wordt al snel duidelijk dat zij de lakens uitdelen en dat de Eerwaarde er wat achteraan hobbelt. Het is leuk om te zien hoe de andere dorpelingen op die honden reageren. En dat zegt weer wat over hen, maar helaas leidt dat niet tot belangrijke ontdekkingen. Het zou leuk geweest als ze een aanwijzing waren geweest voor het vinden van de dader of andere verdachte zaken. Ik zie dat wel als een gemiste kans. Nu zijn ze enkel een manier om het boek te promoten.
Ik vond het al met al niet zo veel, deze eersteling. Ik zou er 2,5 sterren voor willen geven. Het is op zich niet slecht geschreven, maar het is erg traag en we missen de aanwijzingen om mee te kunnen leven met de ontknoping – dat vind ik wel essentieel. Dat ik zoveel zoekwerk moest verrichten om de achtergronden en grapjes te begrijpen, haalde ook een stuk leesplezier weg. Al vond ik het uitzoeken in welk jaar deze moord plaatsvond wel weer een leuke uitdaging. Het zou natuurlijk beter kunnen worden in boek twee. Tenslotte is dit debuut het eerste deel van een serie. De kennismaking met de omgeving en personages heeft dan meestal wat voeten in aarde en neemt ruimte van de plot weg.
Zou ik een tweede deel lezen? Hmmm misschien zou ik Pastoor Clement nog wel een kans geven. Maar meer van dit hoeft voor mij niet. Zou jij een vervolg willen lezen?'
Anouk: 'Voor mij is dit een drie sterren-boek. Ik ben nog geen cosy crime tegengekomen die Agatha Christie kan evenaren (al blijf ik zoeken en hopen) en uiteindelijk vond ik het erg prettig dat ik niet halverwege al heb geraden wie de dader was. Ik had er ook niet echt zelf achter kunnen komen, toegegeven, maar dat vind ik veel minder problematisch dan een doorzichtig plot. Ik denk dat de auteur inderdaad nog een beetje zijn weg moet vinden wat betreft de balans tussen plaatselijke geschiedenis en aandacht voor zijn personages. Daar tel ik de honden ook zeker bij! Die mogen van mij een veel actievere rol hebben. Maar ik zou zeker een tweede boek weer oppakken, want ik ben erg benieuwd wat de auteur van dit eerste boek heeft geleerd en in petto heeft voor een tweede.'
Wil jij ook een keer meedoen met een Boekenpraat? Lees elke maandag de Hebban Weekopening.
