Boekenweek 2023: Leestips van Boekenweekauteur Raoul de Jong

Raoul de Jong (1984) schreef voor Vrij Nederland, Het Parool en NRC Handelsblad en publiceerde meerdere boeken. Voor zijn debuut ontving hij de Dick Scherpenzeelprijs. Zijn boek Jaguarman, dat in 2020 verscheen, werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs, de European Union Prize for Literature, de Boekenbon Literatuurprijs en de Boon. In september 2022 ontving hij de Anna Blaman Prijs voor zijn gehele oeuvre. Momenteel werkt de auteur aan het filmscript voor een film over het leven van Anton de Kom, en maakt hij samen met Noraly Beyer de Correspondent-podcast Tigri Tories die in maart 2023 uitkomt.

Auteursafbeelding: © Shody Careman, via CPNB

Michel the Giant

Tété-Michel Kpomassie

The gripping true story of one man's ten-year expedition from a village in West Africa to the Arctic Circle. Originally published in 1981, this critically acclaimed work is a rare example of travel writing from a West African perspective that highlights unexpected connections between cultures despite their contrasting landscapes.

Raoul de Jong: 'Als klein jongetje in Togo ziet de schrijver een boek over de Inuit, de inheemse bevolking van Groenland en vanaf dat moment droomt hij ervan om naar Groenland te gaan. Hij reist door Afrika en Europa om er te komen en alleen al die reis kost hem jaren. In Parijs omschrijft hij de Europeanen die voor hem net zo exotisch zijn als zijn eigen volk was voor alle Europese antropologen die naar Togo kwamen. Prachtig citaat:

"The men all wore grey suits, without any bright colors. They were walking fast and seemed on edge. The women had their hair dyed all kinds of colors (…) they walked along with their shoulders hunched forward, looking up only to flash a stealthy sideways glance from time to time."'

Romance in Marseille

Claude McKay

Buried in the archive for almost ninety years, Claude McKay’s Romance in Marseille traces the adventures of a rowdy troupe of dockworkers, prostitutes, and political organizers–collectively straight and queer, disabled and able-bodied, African, European, Caribbean, and American.

Set largely in the culture-blending Vieux Port of Marseille at the height of the Jazz Age, the novel takes flight along with Lafala, an acutely disabled but abruptly wealthy West African sailor. While stowing away on a transatlantic freighter, Lafala is discovered and locked in a frigid closet. Badly frostbitten by the time the boat docks, the once-nimble dancer loses both of his lower legs, emerging from life-saving surgery as what he terms 'an amputated man'.

Thanks to an improbably successful lawsuit against the shipping line, however, Lafala scores big in the litigious United States. Feeling flush after his legal payout, Lafala doubles back to Marseille and resumes his trans-African affair with Aslima, a Moroccan courtesan. With its scenes of black bodies fighting for pleasure and liberty even when stolen, shipped, and sold for parts, McKay’s novel explores the heritage of slavery amid an unforgiving modern economy.

Raoul de Jong: 'Deze – postuum gepubliceerde – roman van Claude Mckay was samen met Mckays roman Banjo, uit 1929, de grote inspiratie achter mijn Boekenweekessay. Beide gaan ze over een groep zwarte, bruine, witte, manlijke, vrouwelijke en queer avonturiers die de hele dag samen rondhangen in de haven van Marseille en allerlei avonturen beleven. Beide boeken zijn een manifest om vrolijk te zijn, en geen genoegen te nemen met een plaats als "underdog", die de maatschappij misschien voor je heeft bedacht. Die maatschappij zal je proberen te onderdrukken, maar het leven zelf staat aan jouw kant.'

Veranderen: methode

Édouard Louis, vertaald door Reintje Ghoos en Jan Pieter van der Sterre

Jarenlang had Édouard Louis één prangende wens: hij wilde zijn jeugd ontvluchten en ontsnappen aan de grijze luchten van Noord-Frankrijk. Hij droomde ervan om rijk te zijn en op straat herkend te worden. Maar nu hij dat heeft bereikt wil hij eigenlijk alleen maar in een hoekje blijven liggen, weg van alles. Een gat graven en erin verdwijnen om nooit meer te hoeven spreken en bewegen.

In Veranderen: methode vertelt Édouard Louis zijn eigen verhaal, zijn odyssee, op nietsontziende en pijnlijk eerlijke wijze. Hij bewijst eens te meer waarom hij een van de belangrijkste en meest toonaangevende schrijvers van zijn generatie is.

Raoul de Jong: 'Het eerste boek wat ik las van Edouard Louis, op wie ik dol ben. Over hoe je meer kunt worden dan wat de wereld voor jou en je voorouders heeft bedacht, door alles wat de wereld je voorouders heeft aangedaan van je af te schudden en je eigen leven te herschrijven, totdat de werkelijkheid er zo uitziet als je zou willen. Het gezin, het dorp, de stad, het land, de tijd waarin je werd geboren is niet het einde, het is slechts het begin. Edouard laat zien hoe je – onder andere door te lezen – groter kan worden.'

Ik weet waarom gekooide vogels zingen

Maya Angelou, vertaald door Kathleen en Karin Rutten

Maya Angelou beschrijft in deze autobiografie de strijd en het doorzettingsvermogen van een zwarte vrouw in een vijandige, blanke wereld. Huiveringwekkend zijn de minachting en onderdrukking; hartverwarmend Angelou's successen als zangeres, danseres en schrijfster; ontroerend het contact met haar Afrikaanse wortels.

Raoul de Jong: 'Begin met dit boek en lees dan alle andere delen van Maya Angelous autobiografie. Tijdens haar lange, rijke, avontuurlijke leven was Maya Angelou – onder andere – buschauffeur, straatkind, tienermoeder, hoerenmadame, zangeres, actrice, activist, dichter en schrijver. Als kind werd ze misbruikt en besloot ze een jaar lang niet te praten. In dat jaar las ze boeken, en door die boeken hervond ze zichzelf en begreep ze, denk ik, dat je zelf je eigen leven kunt schrijven. Maya laat zien hoe je op er op elk moment voor kunt kiezen om iets anders te worden. En hoe je dat doet met humor, stijl en schwung.'

Bibeb in Holland

Bibeb

Dichter bij huis gebleven dan in haar vorige bundels gesprekken, zal Bibeb de lezer ook in deze interviews met bekende Nederlanders verrassen door de wijze waarop zij erin geslaagd is, de ondervraagden een karakteristiek van zichzelf te doen geven.

Raoul de Jong: 'Mijn favoriete boekje over het Nederland van mijn Nederlandse opa en oma. Een Nederland wat verdwenen was tegen de tijd dat ik geboren werd, maar via dit wondertje toch een beetje kan beleven. In de jaren vijftig reisde de journaliste Bibeb door het hele land voor het tijdschrift Vrij Nederland, om te spreken met bijzondere personen. Professoren, actrices, zangers, boeren. Een van mijn favoriete zinnen komt uit een stuk over een vrouwelijke molenaar en haar dochter, op dat moment de enige vrouwelijke molenaars van Europa. Bibeb vraagt haar hoe het is om te werken met de wind, en de molenarin legt haar uit dat je dat doet door zoals de wind te worden:

"Je moet kunnen horen of d’r wind komt en wat de wind wil. Dat is net als ’t luisteren naar muziek."'

Atman

Leo Henri Ferrier,

Lonnio (26) keert na jaren terug naar zijn ouderlijk huis in Nieuw-Amsterdam (Suriname). Hij moet geopereerd worden aan een peesontsteking in zijn linkerhand. De operatie slaagt en na maanden van hevig lijden kan hij zijn vingers weer bewegen zonder pijn en nadenken over zijn toekomst als pianist. Na de operatie maakt hij een dagtocht naar het district Commewijne, waar hij in zijn jeugd alle schoolvakanties heeft doorgebracht en waar hij op twaalfjarige leeftijd zelfs twee jaar op de suikeronderneming plantage Mariënburg woont. De ontmoeting met vrienden veroorzaakt bij hem een ware vloedgolf van herinneringen die hij zeer intens beleeft. Hij komt daarmee in de conceptie van het begrip 'Atman' (Zelf, kennis van het Zelf) tot grote inzichten in zichzelf en in de culturele waarden van de multi-etnische leefgemeenschap van Suriname.

Raoul de Jong: 'Leo Ferrier was de eerste Surinaamse schrijver die werd uitgegeven door een grote, literaire uitgever, de Bezige Bij. Hij staat op de bekende foto van alle grote Bezige Bij auteurs in de bibliotheek van het Rijksmuseum. Atman is een heel moedig boek, niet alleen omdat het een queer hoofdpersonage heeft. Met dit boek wilde Leo Surinamers laten zien dat ze mooi waren zoals ze zijn en hij wilde Nederland laten zien dat het ook dingen van Suriname zou kunnen leren. Maar vooral en boven alles gaat Atman over menselijkheid. En over de wereld waarin wij, mensen, zouden kunnen leven als we De Ander niet vrezen, maar hem kunnen omarmen als een bewijs van het prachtige wonder dat deze wereld werkelijk is. Tot mijn grote vreugde wordt het boek deze maand opnieuw uitgegeven. In 1968 waren we er nog niet klaar voor, in 2023 hopelijk wel.'

Boekenweek 2023

Boekenweek 2023 vindt plaats van zaterdag 11 tot en met zondag 19 maart. Lezers krijgen het Boekenweekgeschenk bij besteding van € 15 aan Nederlandstalige boeken cadeau van de boekhandel. Het Boekenweekessay ligt voor € 5 in de winkel.

MEER BOEKENWEEK »