Bubbels en beven in het snijhuis

Schrijver Sophie Hannah zei ooit: "De briljantse thrillers worden nog steeds beschouwd als een guilty pleasure." En de beste thrillerschrijvers als net-niet-romanciers. Natuurlijk een volkomen achterhaald fenomeen: er wordt net zoveel belabberde literatuur geschreven als slappe thrillers. En toch wordt Hannahs uitspraak bevestigd op de Avond van het Spannende Boek. De literaire usual suspects die op het jaarlijkse Boekenbal hun veren opzetten, schitteren vanavond door afwezigheid.

Thema dit jaar: spannende zaken, het politieverhaal. Waarschijnlijk besloot het CPNB daarom de uitreiking te organiseren in een voormalig pathologisch anatomisch laboratorium. Een snijhuis als feestlocatie, je moet het maar durven. Kale ruimtes met een killig interieur die ook nog eens thematisch baden in blauw licht. Bij de deur staat een 'agente' in een strak zwart rokje met handboeien die bungelen om haar heupen en een brilmontuur recht uit een slechte pornofilm. Ze wenst iedereen bij binnenkomst 'een spannende avond'. Haar sexy mannelijke equivalent is helaas nergens te bespeuren. Ik wurm me door de menigte naar de garderobe boven en krijg halverwege de trap een dienblad onder mijn neus gedrukt. Ja hoor, zelfs de alcohol moest eraan geloven, want 'spannende' prosecco is natúúrlijk blauw.  

Ook op het podium: blauwe lampen, stemmige beelden, een soundscape van huilende sirenes, loeiende wind en gladiatordeuntjes, en presentatrice Isolde Hallensleben die heerlijk op dreef is in een, hoe kan het ook anders, blauwe avondjurk. Met haar charme probeert ze de genomineerde schrijvers te verleiden tot smeuïge uitspraken over de 'zwoele' avond. Haar verwoede voorzetjes mislukken glorieus. Het husky gefluister van Hallensleben stuit op een muur van nuchterheid of dubieuze, wereldvreemde antwoorden. Hallensleben: "Was het niet moeilijk om dit gruwelijke verhaal over kinderen te schrijven?" De schrijver: "Ik heb geen kinderen." Dus.

Tijd voor de ontknoping met jury-voorzitter en oud-parlementariër Laetitia Griffith die het verdict opleest dat bol staat van kwalificaties als: "in één ruk uitgelezen", "een onverwachte wending", en het wonderlijke "een uitstekende who-did-it-not" waarover ik nog steeds twijfel of het nou een supersnedige woordspeling was of een gênante misser?

Als het hoge woord eruit is, de winnaar bekend en niemand het nog verwacht, komt er toch iets prikkelends. Kersvers Gouden Strop winnaar, de Vlaamse auteur Jo Claes, schuift een spreekwoordelijk zeepkistje op het podium en houdt een betoog voor het doorbreken van de Chinese (?) muur tussen Vlaanderen en Nederland. Ook al is het één taalgebied, betoogt hij, boeken vinden moeilijk hun weg naar lezers ‘aan de overkant’. Het publiek knikt en hij krijgt het daverendste applaus van de avond.

Hij heeft gelijk. Literair of anderszins, we zullen nooit helemaal op één lijn liggen. En als geboren Belg en geacclimatiseerde Nederlander moet ik niet zonder schaamte opmerken dat Nederlanders over het algemeen een stuk positiever staan ten opzichte van Belgen, dan omgekeerd. Het begon al toen ik mijn eerste Nederlandse vriendje aankondigde en mijn Vlaamse achterban kreunde: "Maar Sarah, ge gaat toch nie met nen Hollander?" Geen enkel Hollands vriendje heeft dat ooit over mij moeten horen. Belgen gaan er regelmatig vandoor met Nederlandse prijzen (drie van de vijf genomineerden voor de Strop waren Vlaams dit jaar), omgekeerd is zeldzamer. Hopelijk slaat het defaitisme na deze speech niet al te snel toe en vindt Claes’ oproep gehoor hier en aan ‘de overkant’.

Enigszins begeesterd trekt de elite van het spannende boek naar de bar om gratis drankjes te bestellen. De bediening blijft vrolijk haar smurf-prosecco slijten, bitterballen wandelen voorbij, en Iris van Lunenburg van Het Parool dubt over het aantal sterren voor dit politiefeest. Want zo voelt het; als een feestje in het plaatselijke politiebureau. Inspector Morse gaat met pensioen, Jane Tennison heeft een grote zaak opgelost. Tussen de koude muren van het kantoor hebben de collega’s iets te vieren. Gezellig: absoluut. Spannend, mwah. Om in politiesferen te blijven, twee dingen zijn vanavond onomstotelijk bewezen: Vlamingen zijn geen Hollanders, en 'spannende' zaken zijn lang niet altijd zwoel.  

Sarah Meuleman

In februari verscheen Sarah's debuutroman De zes levens van Sophie bij Lebowski publishers.