Hebban Reading Challenge 2017 - Lees de wereld rond
Het is het eerste wat ik doe als ik me in een nieuwe bestemming verdiep: ik blader in de Lonely Planet naar het - vaak heel korte - stukje ‘Travel Literature’. Na een vluchtige blik op de geschiedenis- en non-fictieboeken over het land, valt mijn oog op de romantitels. Ken ik de getipte auteurs? Heb ik de genoemde boeken gelezen, of staan ze nog ongelezen in mijn boekenkast of op mijn e-reader? Staan ze op mijn verlanglijstje en heb ik nu een extra reden om deze titels aan te schaffen? Heb ik überhaupt ooit van deze auteur gehoord? Of is het een bekende auteur, waarvan ik met het schaamrood op de kaken moet bekennen dat ik er nog nooit wat van gelezen heb?
Eens moet de eerste keer zijn: Jane Austens Bath
Dat laatste was het geval toen ik voor het eerst naar Bath afreisde, in het zuidwesten van Engeland. Ik had gelukkig geen Lonely Planet nodig om te weten dat Jane Austen (1775-1817) een van Engelands belangrijkste schrijfsters is, maar ik wist niet dat zij van 1801 tot 1806 in Bath had gewoond. En tot dat moment had ik dus nog nooit een roman van haar gelezen. Gênant, ik weet het. Ik had dan ook geen flauw idee dat zowel haar eerste voltooide roman Northanger Abbey als haar laatste roman Persuasion - beide pas na haar dood gepubliceerd - zich grotendeels in Bath afspeelden.
Om het goed te maken met Jane, stapte ik zodra ik goed en wel in Bath gearriveerd was een Waterstones binnen om mijn eerste Austen aan te schaffen. Lang hoefde ik niet te zoeken, want er was een hele wand ingericht met al het werk van ‘Bath’s most famous resident’. Ook in de rest van de stad werd flink gekoketteerd met deze beroemde inwoner: er is een Jane Austen Centre (waar je je onder meer kunt verkleden in Regency-stijl), je kunt meelopen met ‘Jane Austen walks’ en je kunt zelfs in het huis overnachten waar Jane ruim tweehonderd jaar geleden tijdelijk woonde. Maar je kan natuurlijk ook - net als Jane’s personage Anne Elliot in Persuasion - gewoon op eigen houtje door de stad struinen, gaan zitten lezen op een bankje en je ogen openhouden voor je eigen ‘captain Wentworth’.
Tip 1: Heb je geen zin om voor je reis uitgebreide research te doen naar de schrijvers die over je bestemming geschreven hebben, er ooit woonden of anderszins hun stempel op de plek hebben gedrukt? De lokale boekhandel, de toeristeninformatie of je accommodatie lichten hun beroemde inwoners zonder twijfel uit, dus neem daar eerst een kijkje.
Geen boekhandel, geen nood: George Orwells Myanmar
Hikes door de jungle, motortochten door de bergen of homestays in afgelegen dorpjes: het geval wil dat ik wel eens afreis naar bestemmingen waar boekhandels niet op iedere straathoek te vinden zijn. Dit leverde me grote frustraties op tijdens mijn reis naar Myanmar - toen het land nog onder bewind stond van de junta en je met dikke stapels cash op zak moest reizen omdat je nog nergens kon pinnen, je op één straathoek in hoofdstad Yangon mobiel bereik had en je alleen tergend traag kon internetten in een daarvoor bestemd café - en in de bus naar Mandalay onvermijdelijk Rudyard Kiplings gelijknamige gedicht door mijn hoofd schoot. Althans, flarden ervan, want hoe ging het ook alweer?
De volgende dag wilde ik dan ook naarstig op zoek naar een boekhandel, in de hoop een exemplaar van Kiplings Barrack Room Ballads te bemachtigen. Maar helaas, een voedselvergiftiging verhinderde mijn zoektocht. Enigszins hersteld vervolgde ik dagen later mijn reis per boot naar Bagan, waar duizenden tempelruïnes zorgen voor een prachtig mystiek landschap. Zoals op zoveel plekken in de wereld, werd ik bij aankomst direct belaagd door locals die me wat wilden verkopen of me vervoer wilden aanbieden. Waar ik hen meestal negeer om eerst zelf even uit te vogelen wat mijn volgende stap is, werd mijn aandacht dit keer getrokken door een vrouw die boeken in haar mandje met koopwaar had. Burmese Days, van George Orwell, lag prominent bovenaan. Burmese Days? Van Orwell? Het boek bleek een zelfgemaakte, maar wel ingelijmde kopie, maar mijn nieuwsgierigheid was te groot om het exemplaar te laten liggen. En zo kwam ik er per toeval achter dat Orwell in zijn jonge jaren politieagent in Birma was en over deze ervaringen zijn debuutroman schreef. Het bood een interessant inkijkje in het koloniale leven in Birma, de relatie met de locals en de vroege schrijfstijl van Orwell.
Tip 2: Loop niet zomaar aan irritante straatverkopers voorbij! Wie weet verkopen juist zij boeken van belangrijke schrijvers die aan hun stad of land gerelateerd zijn. Let wel, ongeveer tien van de tien keer gaat het om illegale kopieën. Vergeet dus niet om na thuiskomst ook nog een officiële versie van het (e)book te kopen, om auteurs het brood niet uit de mond te roven :)
Het geluk aan je zijde: Bill Bryson in Australië
Het juiste boek op de juiste plek: soms heb je ook gewoon geluk! Zo vond ik in het dashboardkastje van mijn campervan, aan het begin van een roadtrip door Australië, het boek Down Under van Bill Bryson. Het was een stukgelezen exemplaar, maar evengoed een aangename vondst. Want was is nu leuker dan tijdens een trip door Australië te lezen over een trip door Australië, door een van de grappigste reisschrijvers die er zijn? Een mooie bijkomstigheid: met wegen die honderden kilometers lang rechtdoor gaan, kun je prima lezen in de auto zonder misselijk te worden. Wanneer je niet achter het stuur zit, tenminste!
De bizarre ontstaansgeschiedenis van Australië zoals we het land nu kennen, extreem dodelijke slangen of spinnen en raadselachtige schepsels als vogelbekdieren: de Amerikaanse Bill Bryson bekijkt het allemaal met frisse, opgewekte blik en beschrijft het met scherpe en vooral humoristische pen. Die Australiërs kijken misschien niet meer op van een dodelijke slang in de achtertuin, voor ons reizigers is dat wel even anders. Oké, je doet misschien niet zulke diepgaande, historische inzichten op als bij het lezen van een auteur die uit het land komt (Jane Austen) of lange tijd in het lang heeft gewoond (George Orwell), maar het is ook wel lekker als alles voor de schrijver net zo nieuw is als voor jou en de beste anekdotes al voor je heeft verzameld!
Tip 3: Breng voor je reis een bezoek aan de (reis)boekhandel om te kijken wat er - naast reisgidsen - zoal geschreven is over je bestemming: een reisverhaal van een buitenstaander kan verfrissende inzichten opleveren. Bovenal is de verteller aanvankelijk net zo onwetend over een land als jij. Vergeet daarnaast niet bij aankomst op je bestemming hotellades of dashboardkastjes te checken: wie weet welke parels je daar nog aantreft!
Op de volgende pagina Vietnam en Borneo
