Charles den Tex: 'Research is heerlijk, het geeft een enorme voldoening'

Leven is zoeken. Dat zou een mooi motto zijn voor een detective. Of voor een schrijver. De detective zoekt het antwoord op vragen om een zaak op te lossen. Kleine vragen, zoals waar iedereen was op het moment van de moord en alibi’s vaststellen. Maar ook grote vragen zoals: Waarom? Waarom is deze misdaad gepleegd? Wat was het motief? Het is juist die combinatie van kleine en grote vragen en de manier waarop die op elkaar inwerken die een spannend verhaal aantrekkelijk maken.

De schrijver zoekt zijn verhaal en zijn personages en aan de hand daarvan stelt hij vragen. Wie zijn die personages eigenlijk? Wat doen ze in het verhaal? Waar komen ze vandaan en waar gaan ze naartoe? Kleine vragen, zoals: Heeft ze blond haar of is ze donker? Heeft hij een snor of is hij kaal? Wat voor kleren dragen ze? Noem maar op. En grote vragen, zoals: Wat wil de hoofdpersoon bereiken? En waarom?

De schrijver is voortdurend op zoek naar informatie die kan helpen al die vragen te beantwoorden. Veel daarvan komt uit het eigen hoofd van de schrijver, uit die combinatie van fantasie, inzicht, kennis en inspiratie. Dat is een soort interne research die onmisbaar is. De interne research is de baas van alles wat je schrijft. Hoe ver een schrijver daarin gaat, maakt niet uit, het is altijd het beginpunt. De schrijver gaat op zoek, in zichzelf, naar de straatnamen van zijn eigen ervaring.

De interne research is ook hetgene waarmee de schrijver, net als de detective, uiteindelijk alles aan elkaar moet knopen. Maar voor het zover is, moet hij de straat op, mensen spreken, locaties bezoeken, observeren, vragen stellen en feiten verzamelen. Keer op keer moet de schrijver eropuit, fysiek of virtueel, op zoek naar omstandigheden, kijken waar de vluchtroutes zijn, de vingerafdrukken en de sporen die hij nodig heeft. Ik kan uren rondlopen door wijken en steden waar mijn hoofdpersoon moet zijn, ik neem de straten in me op, ik kijk naar de mensen en naar de huizen. Al die feiten neem ik mee naar huis en daar voeg ik ze bij alles wat mijn interne research al heeft opgeleverd. Ik kan wel eens jaloers worden op zo’n fantastisch scherm waar Amerikaanse politieseries een patent op hebben, waar alle beschikbare feiten, foto’s en diagrammen met touchscreen worden opgeroepen, verschoven, gerangschikt en ingedeeld. Dat ziet er onbegrijpelijk effectief uit.

Toch moet ik er niet aan denken zo’n scherm in mijn werkkamer te hebben. Het visuele aspect is veel te dominant en dat is niet goed, want uiteindelijk moeten de feiten zich voegen naar wat ik wil. Als ze daar zo pontificaal op een scherm staan, ben ik bang dat ik me ga voegen naar de feiten. Voor een fictieschrijver is dat verkeerd om. Het gaat niet om de feiten, het gaat om het zoeken. Uit al dat zoeken groeit het verhaal. Daarom: research is heerlijk, het geeft een enorme voldoening. Het is een van de mooiste dingen die je in het leven kunt doen.