Cor de Jong: Leven van aanname naar aanname

In De aanname volgen we de gepensioneerde voetbalscout Jake en de talentvolle voetballer Colin. Hun levens kruisen elkaar wanneer Colin, op basis van Jakes allerlaatste scoutrapport, wordt gevraagd te komen spelen voor een profclub. Terwijl Jake worstelt met zijn verleden, een alcoholprobleem en zijn gezondheid, lijkt Colins droom werkelijkheid te worden. Maar als het succes komt en hij de kans krijgt om zich onsterfelijk te maken, neemt zijn carrière een onverwachte wending en rijst de vraag of hij wel de juiste keuzes gemaakt heeft.

Gefeliciteerd met je debuut!

'Dank je. Dit wordt mijn eerste echte interview over het boek, de gesprekken met de mensen uit mijn omgeving daargelaten.'

Dus ik heb de eer om jou als eerst te interviewen over je debuut. Wat leuk! Kun je wat meer vertellen over de totstandkoming van dit boek?

'Ik ben een aantal jaren geleden begonnen een roman te schrijven. Het bijzondere is dat dat eigenlijk een hele andere roman is dan die hier nu voor ons ligt. Ik heb een paar jaren aan mijn eerste manuscript gewerkt, vooral tijdens de vakanties en de avonduren. Toen ik dat af had, heb ik dat naar een aantal uitgevers verstuurd. Lebowski was geïnteresseerd en toen zijn we een gesprek aangegaan. Tijdens dat gesprek werd duidelijk dat ze het wel in mij zagen zitten, maar niet direct in dat manuscript. Ze vroegen of ik het niet leuk zou vinden om aan wat nieuws te beginnen, waarbij ik door hun begeleid zou worden.

Ik heb toen een opzetje gemaakt voor een nieuw boek. Vanuit dat vertrekpunt zijn we samen verder aan de slag gegaan. Na ongeveer een jaar kwam er vanuit Lebowski het verlossende bericht: 'we willen het uit gaan geven'. En nu ligt het resultaat voor ons! Dat is onwijs leuk en daar ben ik ontzettend blij mee!'

Je geeft aan dat je het idee al klaar had liggen. Hoe is dat idee ontstaan?

'In eerste instantie realiseerde ik me al jaren dat er heel weinig romans zijn over voetbal. Er zijn wel veel biografieën, autobiografieën en veel boeken die over de sport zelf gaan, maar weinig fictie.

Het verhaal zelf is vooral ontsproten aan een fragment dat ik ooit voorbij zag komen op Facebook, van een wedstrijd van Werder Bremen. In het fragment zag ik een speler die zich liet vallen (een schwalbe) en een strafschop kreeg. Maar vervolgens liep hij naar de scheidsrechter om te vertellen dat het geen rechtmatige strafschop was. Dat fragment bleef in mijn hoofd zitten en ik ging er verder over nadenken. Ik weet het niet meer precies, maar volgens mij was de uitslag al wel redelijk bepaald en had de wedstrijd geen hele grote belangen. Dus was de sportieve actie van deze speler bijna symbolisch. Toen dacht ik: hoe zou het gaan als dat gebeurt op een moment dat er wel echt toe doet? Bijvoorbeeld als een speler zoiets zou doen op het moment suprême van zijn carrière, wat zou er dan gebeuren? Dat was het uitgangspunt voor De aanname.

Ook vond ik het leuk om iets te doen met de ridderroman. Voetbal heeft naar mijn mening veel van doen met ridderlijkheid, vooral als je bedenkt dat voetballers de moderne rolmodellen zijn in de samenleving. Volgens mij is voetbal wel een metafoor voor hoe wij leven. Zo wilde ik ridderlijkheid ook deel laten uitmaken van mijn boek.'

De titel kan op meerdere manieren uitgelegd worden. Kun je daar iets meer over vertellen?

'Zoals de voetballers onder ons wel zullen erkennen is de aanname erg belangrijk in het voetbal, daarmee wordt de helft van het succes van de voortzetting bepaald. Maar het gaat vooral over voetbal als metafoor voor hoe wij leven. Het meest treffend vind ik altijd interviews met voetballers na een wedstrijd. Dan vraagt een journalist: ‘wat ging er door je heen?’ Dan hoor je voetballers vaak een mooi verhaal vertellen over hoe zij een bepaalde actie in gedachten hadden en wat hun bedoeling was. Feitelijk doen ze volgens mij dan niets anders dan iets wat intuïtief gebeurt, achteraf rationeel proberen te verklaren.

Dat is eigenlijk heel erg een metafoor geworden voor ons dagelijks leven, hoe wij onze keuzes maken, beslissingen nemen en hoe wij ons gedragen. In negen van de tien keer kunnen we achteraf precies vertellen wat onze beweegredenen zijn geweest, terwijl we op het moment zelf daar helemaal niet zo bewust van zijn. Zo leven we eigenlijk van aanname naar aanname. Dit wordt in het boek ook benoemd: “als je geen vragen stelt, leef je eigenlijk alleen maar in veronderstellingen”. Ik ben van mening dat dat voor ons geldt, dat wij zo leven en weinig bezig zijn met de vragen die er echt toe doen.'

Waarom speelt het verhaal zich af in Winchester?

'Dat is een kleine knipoog naar het ridderromanverhaal en de Graal legende. Winchester is namelijk de plaats waar (een replica van) de ronde tafel van koning Arthur aan de muur hangt. Bovendien vond ik dat een roman over voetbal zich af moet spelen in de bakermat van het voetbal, Engeland dus.'

Colin heeft succes met zijn voetbaltalent en krijgt dan veel op zich af. Je ziet in het huidige voetbal ook veel voetballers op steeds jongere leeftijd succes krijgen. Sommigen gaan daaraan onderdoor.

'Ja. Een goede begeleiding is daarbij heel erg noodzakelijk.'

Voor wie is die rol van begeleiding weggelegd?

'In eerste instantie voor de ouders. Maar het probleem is dat veel ouders daar niet op berekend zijn. Dit heeft verschillende en zeer uiteenlopende oorzaken, maar wat we vaak zien zijn moeilijke gezinssituaties, waardoor de (extra) aandacht voor een kind soms achterwege blijft.

In tweede instantie ligt hier een verantwoordelijkheid voor de club. Voetbalclubs doen vaak heel veel voor die jongens, is mijn ervaring. Maar die hebben ook te maken met factoren waar zij weer geen invloed op kunnen uitoefenen, zoals zaakwaarnemers. De ouders en de club kunnen nog zoveel goede initiatieven ondernemen en de jonge jongens proberen te beschermen, maar op het moment dat er een zaakwaarnemer komt die het ego streelt en zo’n jonge jongen een grote zak geld voorhoudt is het snel afgelopen. Als club is het dan heel moeilijk om jongens goed te begeleiden. Je hebt wel te maken met een intens krachtenveld.'

In het boek is ook een prominente rol weggelegd voor de zaakwaarnemer. Komt dat voort uit persoonlijke ervaringen?

'Ja en nee. Geen ervaringen, maar ik heb er wel veel over gehoord. Bij Sparta geef ik huiswerkbegeleiding en lessen taalvaardigheid & communicatie aan jongens die een opleiding via de club volgen. Daardoor kom ik natuurlijk ook veel met die jongens in gesprek. Dat is hartstikke leuk, maar ik hoor soms ook gekke verhalen, over zaakwaarnemers bijvoorbeeld. De rol die zaakwaarnemers soms voor die jonge jongens hebben, daar schrok ik toch wel van.

Er zijn natuurlijk de goede zaakwaarnemers, maar ook echt een aantal cowboys. Vooral bij wedstrijden van vertegenwoordigende elftallen (Nederland onder 17 of 15 bijv.), proberen zaakwaarnemers jongens binnen te slepen. Ze bieden ze van alles aan, van gadgets tot een paar voetbalschoenen. Ik heb ook verhalen gehoord waarvan mijn oren gingen klapperen. Zo is me verteld dat er ergens tijdens een trainingskamp een zaakwaarnemer zich heeft opgeworpen als pizzakoerier. Die ging toen pizza’s voor die jongens halen in de hoop dat ze hem in de arm zouden nemen. Dat moest ook een plekje krijgen in het boek.'

Smaakt je debuut naar meer?

'Absoluut!'

Waar wil je nog meer over schrijven? Blijf je bij voetbalfictie?

'Nee, ik wil nu graag over iets anders schrijven, een heel ander genre verkennen. Wat me leuk lijkt is om wat meer over de actualiteit te schrijven en daar dan mee aan de haal te gaan. Dus weer te beginnen met een bepaald nieuwsbericht uit de actualiteit en weer de vraag te stellen: ‘wat zou er gebeuren als..?’.
Ook heb ik nog wel ideeën voor boeken over voetbal en ligt er nog het boek waar ik in eerste instantie mee naar de uitgever ben gegaan. Dus ideeën genoeg! Ik heb heel veel zin om weer aan iets nieuws te beginnen.'

Niet vergeten ook te genieten van je net verschenen boek. Wat is voor jou het plezier in schrijven?

'Dat is vooral het bedenken van verhalen. Zoals gezegd begint dat bij mij dus vaak met de vraag: ‘wat zou er gebeuren als..?’ Zoals ik net vertelde over die wedstrijd met die penalty die de speler niet accepteert. Ik vind het leuk die vragen te stellen bij specifieke situaties of gebeurtenissen. Dan worden er in mijn hoofd allerlei radertjes geactiveerd waarmee de fantasie op de vrije loop gaat. Zo ontstaat er vanzelf een heel verhaal.'

Giveaway

Benieuwd naar De aanname ? Doe mee met de giveaway en maak kans op een exemplaar!