De 77 beste Nederlandstalige thrillers / 26. Naakt over de schutting
Hij durft zijn ‘srillerdebuut’ uit 1966 niet meer te herlezen. Want het is ‘verziekt’ door woordspelingen, grappen en alomtegenwoordige allitererende zinnen als ‘Driftig dubbelen doffers dakpansgewijs duiven’. Schrijver Rinus Ferdinandusse (1931) is altijd een woordspeler geweest, zo verontschuldigde hij zich een aantal jaren geleden in een interview.
Woordspelingen of niet, het boek over de avonturen van journalist Rutger Lemming bleek wel razend populair. ‘Een onvoorstelbaar succes’, zoals hij het zelf zei. ‘Het werd in die tijd 23 keer herdrukt en is daarna altijd weer in een pocketreeks opgedoken. Ik schat dat bijna een miljoen exemplaren van bestaan. Bij vrijwel alle ouderen staat het in de boekenkast en zo komt het op den duur weer in het tweedehandscircuit terecht.’
Het schrijven van thrillers kwam nadat hij voor het weekblad Vrij Nederland, waarvoor hij sinds 1 januari 1959 werkte, een reportagereis door de Verenigde Staten had gemaakt. ‘Die reis was in 1963. Ik stuurde elke week per post mijn verhalen op. Toen ik terug was, vroeg uitgeverij De Arbeiderspers of ze er een deel van mochten bundelen. Maar ik zei dat ik liever een Amerikaans ‘hardgekookt’ misdaadverhaal zou willen parodiëren. Een soort satire, want dat was toen ‘in’, dankzij het televisieprogramma Zo is het toevallig ook nog eens ’n keer – waar ik aan meedeed.’ Ferdinandusse zag toen al dat de ijzeren wet naar behoren werkte: als je op televisie bent, verkoopt je boek heel goed.
Sensatie
Het boek Naakt over de schutting zorgde in 1966 voor nogal wat oproer. Lezend Nederland maakte in dit verhaal kennis met de eigenaardigheden van journalist Rutger Lemming die een moord gepleegd ziet worden. Daarnaast gaat er een eigenaardig gerucht rond: er zouden vrouwen zijn die naakt over de schutting klimmen. Er blijkt een connectie te zijn tussen de moord en de opnames voor een pornofilm, die zich afspelen achter de bewuste schutting. Als Lemming op onderzoek uitgaat wordt iedereen die iets met de zaak heeft uit te maken op enig moment vermoord. Tijdens zijn zoektocht komt Lemming ook veel mediapersoonlijkheden tegen, deze personages waren vaak gebaseerd op echte personen.
Een echte plot bevat dit boek niet en Ferdinandusse was de eerste die het zou toegeven. Hij schreef het boek als afleiding en werkte er iedere avond een uurtje aan voor het slapen gaan. Het boek is met name overeind gebleven vanwege het taalgebruik en de herkenbaarheid van sommige personages.
In oktober 1973 ging de verfilming van Naakt over de schutting in première. Rijk de Gooyer vertolkte de hoofdrol en Sylvia Kristel was in de film een zangeres die haar carrière een boost moest geven door in een pornoproductie op te treden. De film heeft afgezien van de titel vrijwel niets met het boek te maken. De hoofdpersoon heet ineens Rick Lemming en is geen journalist maar een eigenaar van een gokhal. Ferdinandusse speelt zelf ook een rolletje in de film: hij is te zien als een PR-medewerker die een groep journalisten tot stilte moet manen.
