De 77 beste Nederlandstalige thrillers / 41. De PG
Je bent nooit te oud om door te breken. Dat ondervond ook de Vlaamse meester Jef Geeraerts op 79-jarige leeftijd. Het Vlaams Literair Fonds introduceerde hem in 2009 bij een Engelse uitgeverij en dat leverde een goed ontvangen vertaling op.
De Britse uitgeverij Bitter Lemon Press uit Notting Hill bracht in de zomer van dat jaar The Public Prosecutor op de markt, de Engelse vertaling van de misdaadroman De PG uit 1998. Het boek kreeg positieve kritieken in onder meer The Independent en The Glasgow Herald. Vooral de literaire kwaliteit en het roman noir-gehalte van het boek werden geprezen.
Heilige informanten
Geeraerts had toen al een naam opgebouwd van misdaadauteur die zich qua research er niet met een jantje-van-leiden van af maakte. De in 2015 overleden schrijver beschikte over zeer goede bronnen. ‘Ik heb een heleboel informanten’, zei hij destijds. ‘Ik leg mijn manuscript ook altijd weer voor aan mijn bronnen om feitelijke onjuistheden zo veel mogelijk te voorkomen. Want het moet zo waarheidsgetrouw mogelijk zijn. Mijn informanten zijn mij heilig: zelfs met een pistool op de borst noem ik geen namen en geef ik geen hints in de richting van de functies die ze uitoefenen.’ Geeraerts liet wel weten dat hij zich niet alleen op informatie van politiefunctionarissen verliet, maar zich ook liet bijpraten door technici, wapenhandelaren, mensen bij de inlichtingendienst, diamantairs, magistraten en diplomaten.
De PG is ook een voorbeeld van een boek waarvoor Geeraerts uitgebreid bronnen had geraadpleegd. Het verhaal speelt zich af in 1999 en draait om Albert Savelkoul, procureur-generaal in Antwerpen. Hij heeft zijn leven ‘voor elkaar’: een jonge maîtresse die hem regelmatig pleziert en een echtgenote die uitsluitend nog met hem communiceert via briefjes met zakelijke mededelingen. Maar zijn maîtresse bedriegt hem met een dierenarts en zijn vrouw verschanst zich meer en meer in Opus Deï, een ultraconservatieve beweging binnen de katholieke kerk, om zo alsnog een adellijke titel voor haar zoons te verwerven.
Savelkoul moet een zware prijs hiervoor betalen. De PG krijgt zelfs een privédetective aan de broek en alles begint hem langzaam maar zeker uit de vingers te glippen.
Cynische zedenschets
De PG is een cynische zedenschets van het België in die tijd, schrijven recensenten. Geeraerts schildert het land af alsof het wordt geregeerd door Opus Deï (Werk van God). De schrijver moet niks hebben van de beweging die in 1928 wordt opgericht door de Spaanse priester Josemaría Escrivá. De leden van Opus Deï zijn gehoorzaam aan hun Chef en die weer aan de zijne: Serviam.
‘Albert Savelkoul is niet onsympathiek, je kunt soms om hem lachen’, zegt Geeraerts in een interview met de Volkskrant (1998). ‘Hij is zuiver juridisch zeer bekwaam, hij heeft een graad in Harvard, daar valt niks op te zeggen. Maar als mens is hij naïef. Hij heeft geen mensenkennis en op amoureus gebied is hij nogal infantiel. De Belgen storen zich niet eens meer aan de normale corruptie van die man. Dat is toch verbazingwekkend. Zwitserse bankrekening, relaties met de onderwereld, een liefdesnestje, het is al geaccepteerd.’
In 1993 had Geeraerts besloten geen misdaadromans meer te schrijven. Maar toen kwam de zaak-Dutroux en voelde de schrijver zich genoodzaakt toch weer thrillers te schrijven om daarmee de toestand van het land te duiden. De PG is daarvan het resultaat. De ideologische factoren in de Belgische rechtspraak wegen zwaarder dan de juridische, had de schrijver geconstateerd. ‘Ik vind dat een angstaanjagend fenomeen. Het betekent een gevaar voor de rechtsstaat en voor de democratie. En waar de rechtsstaat kapot gaat, gaat de democratie kapot. Ik overdrijf echt niet.’
Bekijk hier de canon tot nu toe
