De 77 beste Nederlandstalige thrillers / 48. Het tulpenvirus

Toen ze tien was begon Daniëlle Hermans (1963) aan een dagboek. Ze schreef over haar cavia en de nieuwe rode laklaarzen van haar vriendin. Maar daarna had ze het wel weer gezien. Het duurde tot haar veertigste voor ze draad weer wilde oppakken. Ze was na haar studie kunstbeleid en management aan de Universiteit van Utrecht het communicatievak ingerold en daarin gebleven. 'Ik vond dat ik moest kiezen tussen de rest van mijn leven communicatieadviseur zijn en of serieus proberen wat  ik al een tijd wou: een thriller schrijven', aldus Hermans in een interview met Vrij Nederland in 2008.

In dat jaar kwam haar debuut uit: Het tulpenvirus. Hermans had een thriller voor ogen waarin ze feiten en fictie kon vermengen. En daarin slaagde ze goed. De recensent van dezelfde VN-gids als waarin het interview verscheen gaf er niet meer dan twee sterren aan, maar in de meeste andere media gingen de duimen omhoog en werden er aanzienlijk meer sterren bij de besprekingen geplaatst. 

De tulp als beleggingsproduct

Hermans schrijft in Het tulpenvirus over hebzucht en speculeerdrift. Centraal staat de tulp, die mooie bloem, dat oer-Hollandse symbool maar ook - in de zeventiende eeuw - een onweerstaanbaar beleggingsproduct. In  Hermans' boek werkt de windhandel van vier eeuwen geleden, toen onverantwoord hoge bedragen werden geboden op veilingen van tulpenbollen, door tot in de eenentwintigste eeuw.

Maar het boek begint met de moord op herbergier en tulpenhandelaar Wouter Winckel in 1636 in Alkmaar. De tulpen die hij bezit, worden deels ontvreemd en deels geveild. De handel in tulpen is dan op een hoogtepunt. Er worden krankzinnige bedragen voor de bollen betaald. Na de Alkmaarse veiling stort de handel in. Talloze beleggers, die dachten gemakkelijk geld te verdienen, raakten aan de bedelstaf. Eén bol, de kostbaarste en zeldzaamste, is echter niet geveild en sinds de dood van Winckel zoek. Vier eeuwen later wordt opnieuw een man vermoord, die iets te maken blijkt te hebben met tulpenhandel. De neef van deze Frank Schoeller en zijn vrienden proberen te achterhalen waarom. Hun zoektocht blijkt echter nogal gevaarlijk.

Tuig van de richel

'Ik vind dat elke Nederlander moet weten dat wij van oorsprong tuig van de richel waren', aldus de schrijfster in een interview met De Spanningsblog. 'We waren piraten, op zoek naar het snelle geld. We legden ons schip aan en riepen 'Show me the money!' Kregen we  het niet, dan pakten we het gewoon.' Die hebzucht heeft volgens Hermans wel weer geleid tot grote ontdekkingen, tot de beste cartografen, tot uitstekende onderhandelaars, tot een volk dat altijd wel weer iets ziet of vindt waar geld mee te verdienen was.

Hermans stuurde niet, zoals zoveel debutanten doen, haar manuscript naar diverse uitgeverijen, maar ze nam literair agent Paul Sebes in de arm. 'Hij heeft de eerste versie van Het tulpenvirus gelezen. Op zijn advies heb ik er nog behoorlijk aan zitten schrappen en schaven. Vervolgens heeft hij dit manuscript bij uitgeverij A.W.Bruna onder de aandacht gebracht. De uitkomst: een contract voor twee boeken: Het tulpenvirus en  De watermeesters. 'Maar na A.W. Bruna was Sebes nog niet klaar. Een week voor de Frankfurter Buchmesse 2008 heeft hij de rechten van Het tulpenvirus aan de New Yorkse uitgeverij St. Martin’s Press verkocht. Op de Messe zelf lukte het hem mijn boek aan nog zes andere landen te slijten.' Uiteindelijk is Hermans' debuut aan twaalf landen verkocht. 

Thrillers zonder hokje

Ondanks succes in den vreemde lukte het Hermans toch niet om met Het tulpenvirus en met haar latere thrillers met historisch tintje (De watermeesters, De man van Manhattan, In vredesnaam) de Bestseller 60 te halen. 'Ik denk dat het er deels mee te maken heeft dat vrouwelijke thrillerauteurs in Nederland voornamelijk psychologische thrillers schrijven', zei ze destijds. 'Mijn boeken zijn anders, dus ik val niet in deze categorie. En dat is meteen het probleem: ik val in geen enkele categorie. Ik schrijf geen historische thrillers, want mijn boeken spelen zich voornamelijk af in het heden. Maar het zijn ook geen politieke thrillers, of juridische, of medische, of spionage-, of actiethrillers. Wat zijn het dan? Ik ben er nog niet uit. Ik moet er nog een hokje voor bedenken. Daar houden Nederlanders van.'

Met Stil in mij kwam ze overigens wel in de CPNB-lijst terecht. Maar dat was een non-fictieboek over seksueel misbruik door nonnen, dat ze samen schreef met thrillercollega Esther Verhoef. Vorig jaar bracht ze een literaire roman uit, Het bedrog van Quisco, onder de auteursnaam Daan Hermans. Of er nieuwe thrillers in haar pen zitten, is niet bekend. 

Bekijk hier de canon tot nu toe