De 77 beste Nederlandstalige thrillers / 65. De zwarte duivel
Het was een krankzinnig toeval, begin 2014. Twee Nederlandse misdaadauteurs die bijna op hetzelfde moment een thriller publiceren over hetzelfde onderwerp. Vooraf wisten ze niet dat ze zich op een identiek thema hadden gestort.
En dat onderwerp was Het Ronde Huis, een opzienbarend bouwwerk dat tot eind jaren zestig in de bossen bij Nunspeet stond. Volkomen onafhankelijk van elkaar bedacht zowel Almar Otten als Jacob Vis een spannend verhaal rond dit pand, waar zich allerlei bizarre gebeurtenissen zouden hebben afgespeeld: van orgieën tot Germaanse riten met mensenoffers. De provinciale derby tussen Otten (Deventer) en Vis (Kampen) werd uiteindelijk in het voordeel van de laatste beslecht. Otten werd genomineerd voor beste boek van Overijssel, maar Vis won De Diamanten Kogel met zijn thriller.
Een intrigerend onderwerp
Een artikel in een regionale krant bracht Otten (1964) op het idee om een boek over het geheimzinnige cirkelvormige huis te schrijven. Vis werd door een trouwe lezeres van zijn boeken op het spoor gezet, vertelt hij. ‘Zij had eind 2012 een lezing bijgewoond over het Ronde Huis en dacht: dit is een mooi onderwerp voor Jacob Vis. Maar toen was ik nog bezig met een ander boek, Moerta. Het voorwerk heb ik uitgesteld totdat dat boek was verschenen. Op internet was vrij veel te vinden over het Ronde Huis: even sensationele als ongecontroleerde berichten, dus daar had ik niet zoveel aan. Niettemin was het een intrigerend onderwerp, dat goed zou passen bij mijn vaste held Ben van Arkel.’
Het verhaal dat Vis had bedacht gaat als volgt: In 1913 raken de houtskoolbranders Gerrit en Benjamin Jonker en hun jongste zus Geertje tegen wil en dank betrokken bij gebeurtenissen in het Ronde Huis. Het perceel is in handen van landheer Frank van Vliet, alias De Zwarte Duivel, die buitensporige orgieën regelt voor hoge, adellijke gasten. Honderd jaar later vinden wandelaars bij de resten van het Ronde Huis het onthoofde lijk van een jonge vrouw. Het moordonderzoek voert commissaris Ben van Arkel en inspecteur Jan Huisman naar de gesloten kringen van de Oekraïense maffia. Daar krijgt de geschiedenis van het Ronde Huis een gruwelijk vervolg.
Vis heeft zo'n vijfhonderd uur in het maken van De Zwarte Duivel gestoken. Daarvan ging ongeveer 300 uur zitten in het schrijven. Veertig uur aan research ter plekke, veertig uur aan voorwerk op internet, in de bibliotheek, etc. en tenslotte dertig uur aan redactie van het manuscript voordat het naar de redactrice ging. Dan zijn nog niet de uren meegerekend waarin het schrijfproces 'voortschrijdt' tijdens wandelingen of op andere momenten waarop Vis niet achter de pc zit. ‘Zo'n verhaal zit tijdens het schrijven eigenlijk permanent in je hoofd en wat je bedenkt komt eruit zodra je gaat schrijven.’
Ook op ‘de plaats delict’, de plek in de Veluwse bossen waar ooit het huis heeft gestaan, deed Vis onderzoek. Als oud-bosbouwer kon de auteur uit het bosbeeld herleiden waar een en ander had gestaan. ‘Als je daar bent, komt de historie als vanzelf op je af.’
Stormachtig applaus
Op 23 juni 2015 werd Vis’ boek in het stadhuis van Antwerpen bekroond met De Diamanten Kogel. Het was de hoogste eer uit zijn schrijversloopbaan, zei hij. ‘Een geweldige eer! Ik wist niet wat me overkwam toen schepen Philip Heylens van de stad Antwerpen aan het eind van zijn speech zei: ‘We hebben vandaag een winnaar. Een kanjer! Een auteur die verschillende verhalen vertelt. Een schrijver in topvorm. Ruim 420 pagina’s lang zakken beide verhalen niet in en de spanning blijft, net als de psychologische tekening van de personages. Een ding is zeker: de winnaar van de Diamanten Kogel 2014 is naar het unanieme oordeel van de jury De zwarte Duivel van Jacob Vis.’ Stormachtig applaus. Ik stond op, totaal beduusd, liep naar voren, drukte de schepen de hand en kon alleen maar stamelen: ‘Dank u wel, dank u wel!’ Het was eindelijk prijs voor Vis: na vijf nominaties voor de Gouden Strop en twee voor De Diamanten Kogel.
Bekijk hier de canon tot nu toe
