De 77 beste Nederlandstalige thrillers / 70. Het jaar van de rat
Jacques Post is de enige thrillerauteur wiens zoon ook in deze canon is opgenomen: Elvin Post. De Gouden Strop-winnaar van 2004, de jongste winnaar van deze thrillerprijs tot dan toe, staat met drie titels in deze lijst.
Post senior werd in 1951 geboren in Rotterdam. Al jong kwam hij in aanraking met, wat hij noemde, B-lectuur. In de havenbuurten van de Maasstad waren tal van winkeltjes die boekjes verkochten die de zeelieden lazen. ‘Er was altijd een voorraad die minstens tien jaar oud was’, zei Post in een interview met Vrij Nederland uit 1986 met Rinus Ferdinandusse. Er was sciencefiction en misdaadliteratuur te over en Post is het in al die jaren blijven lezen. Post kon zich nog herinneren dat hij vanwege brutaal gedrag een paar dagen van school werd gestuurd. 'Ik ging natuurlijk niet direct naar huis. Ik ging naar de Slegte en pikte daar The Little Sister van Raymond Chandler op. Dat veranderde heel veel. Ten Chandler binnenkwam, gingen de Saint en zelfs Mickey Spillane eruit.' Raymond Chandler is volgens Post 'een bepaalde manier van kijken, van observeren en neerzetten en dat in een tempo en in variaties die de aandacht van de lezer vasthouden'. Toen Post begon met schrijven had hij een kaartenbak met Chandlerachtige zinnetjes en vergelijkingen. 'Die werkte ik er eerst in, bij de tweede versie verdwenen de meeste weer.'
Briefje
Hij had nog geen vastomlijnde toekomstplannen toen hij de middelbare school verliet. ‘Er heerste toen een soort modieuze welvaart, het motto was: alles is mogelijk. Je moest wel werken , maar dat kon heel leuk zijn.’ Post is een tijdje slagwerker geweest, speelde in allerlei pop- en jazzbandjes. Maar een rugwervel te veel was er de oorzaak van dat hij moest stoppen met drummen.
Daarop schreef Post een briefje aan uitgeverij Born, die een pocketfonds had met thrillers en SF, met de vraag of ze niet iemand nodig hadden voor vertalingen. En dat hadden ze, Post kon er aan de slag.
In de jaren 80 werkte Post samen met striptekenaar Martin Lodewijk (onder meer bekend van de reeks Agent 327). Post schreef over thrillers en misdaadromans in Het Parool, Vrij Nederland en Algemeen Dagblad. Ook werkte hij korte tijd voor de tijdschriftengroep van Elsevier en was hij uitgeefdirecteur bij De Boekerij. In 2014 trok Post zich terug als uitgever van het LS fantasyfonds van Luitingh-Sijthoff, waar hij sinds 2004 aan verbonden was.
Zijn carrière als schrijver begon in zijn tijd bij Elsevier. Daar zat toen Bert de Groot als uitgever van een SF-fonds. Het was rond de tijd dat Janwillem van de Wetering een bekende naam begon te worden. De Groot zocht ook naar nieuwe Nederlandse misdaadauteurs. ‘Ik heb toen een paar keer met hem gesproken over het schrijven van misdaadboeken’, aldus Post in VN. ‘Volgens mij was het niet zo moeilijk, was het gewoon handwerk. Maar volgens De Groot ontstond een goed misdaadboek pas als er iets meer was dan dat, meerwaarde plus.’
Posts eerste thriller verscheen in 1980 en was getiteld Leer om leer (als pocket verschenen onder de titel Een dode in het Zwaanshals). Daarna volgden thrillers met titels als Een samurai in Rotterdam, Stille waters en De meimoorden. Hoofdpersonen in de eerste thrillers waren Max Zuiderveld en Maalbeek. De eerste is een randcrimineel die zijn neus niet ophaalt voor diefstal en vroeger nogal flink aan de drank was. De tweede is een Rotterdamse ex-rechercheur, die samen met Zuiderveld een bureautje heeft dat opdrachten accepteert.
Een boek over geld
In 1985 komt Posts vijfde thriller uit: Het jaar van de rat. In dat boek verwijst Post naar een aantal actuele zaken uit die tijd: Slavenburg, de bank die betrokken was bij fraude en het witwassen van zwart geld, de zakenman John Deuss die zich bezig hield met illegale olieleveranties aan Zuid-Afrika en H. Fennis, de mammoethuisjesmelker met 2.200 woning in zijn bezit, die in 1980 voor ruim 30 miljoen gulden werd uitgekocht.
Post wilde van Het jaar van de rat een boek over geld maken. ‘Maar ik kwam er niet uit. Een boek over geld wordt een papieren drama.’ In plaats daarvan verweeft Post gebeurtenissen uit het verleden (bombardement op Rotterdam in mei 1940 en het koloniale Indië) met actuele zaken. En ex-rechercheur Maalbeek krijgt te maken met een aanslag op zijn leven.
In de zomer van dit jaar ging Post met pensioen. Maar hij heeft nog lang geen trek in stilzitten. ‘Het enige wat ik wil is van 24/7 terugschakelen naar 6/7’, zei hij onlangs in Boekblad. ‘Er zijn een stripproject, een filmproject en een nieuw te schrijven thriller die aandacht vragen, ik ga wellicht een masterclass schrijven geven in het Huis van Bewaring, ook te Rotterdam.’
Bronnen: Vrij Nederland, Boekblad, Grossiers in moord & doodslag
