De 77 beste Nederlandstalige thrillers / 71. De Cock en de dood in gebed
Vanaf 1965 legde Appie Baantjer (1923-2010) zeventig boeken lang binnen een 'tijdsbestek' van gemiddeld 138 pagina's ergens een of meer lijken neer en liet hij rechercheur De Cock een moordzaak oplossen. In het najaar van 2008 verscheen het laatste avontuur De Cock en de dood in gebed. De schrijver en oud-rechercheur van het Bureau Warmoesstraat in Amsterdam had er niet zo veel zin meer in. Zijn vingers waren te stram geworden voor het toetsenbord en de dood van zijn vrouw Marretje in april 2007 had hem de lust tot schrijven min of meer ontnomen. En na zeven miljoen verkochte boeken mag je ook wel eens je rust nemen.
Eind oktober 2008 ging bij boekhandel Osinga in Nunspeet de zeven miljoenste ‘Baantjer’ over de toonbank. De schrijver was zelf aanwezig om zijn De Cock en de dood in gebed te verkopen en uiteraard te signeren.
Ook in het allerlaatste deel van de reeks zijn de typische Baantjer-ingrediënten aanwezig: de mededeling dat ‘er ergens een lijk ligt’, het onderzoek op de plaats delict, de eeuwige ruzie van rechercheur De Cock met commissaris Buitendam, het cognacje bij caféhouder Smalle Lowietje en – als de zaak eenmaal is opgelost – napraten bij De Cock thuis. Ditmaal wordt het eerste lijk gevonden in het water van de Keizersgracht. De schoenveters van het slachtoffer zijn aan elkaar geknoopt en de – aan elkaar vastgelijmde handen - handen liggen devoot gevouwen op de borst. Later worden er uit dezelfde gracht nog twee lijken opgevist, ook met de voeten samengebonden en de handen alsof de slachtoffers in gebed zijn. De Cock ziet er een religieuze achtergrond in. Maar of de rechercheur daar gelijk in heeft, moet nog blijken.
Dat Baantjer had besloten om met schrijven te stoppen, kwam bij zijn fans hard aan. De verrassing was des te groter toen bleek dat hij met Simon de Waal een nieuwe serie politieromans aan het bedenken was. En bij uitgeverij Fontein begon hij samen met Ed van Eeden aan een nieuwe reeks, Baantjer Inc.
Icoon en fenomeen
Appie Baantjer was een icoon en een fenomeen, zei toenmalig voorzitter Willem Asman van het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs kort na de dood van de schrijver in augustus 2010. ‘Nog los van de onvergetelijke nuchtere herkenbaarheid van zijn held De Cock, was Baantjer de eerste die bewees dat miljoenenoplages in ons genre wel degelijk mogelijk zijn. Het belang voor de misdaadliteratuur van zijn uitzonderlijk productieve schrijverschap is niet te onderschatten.’
‘Zeer terecht ontving Appie Baantjer en tot dusver niemand anders in 2003 de Meesterprijs, als erkenning van zijn meesterschap en zijn uitzonderlijke prestaties op het gebied van de Nederlandse misdaadliteratuur. Zoals Charles den Tex bij die gelegenheid zei: ‘De man die synoniem werd voor de Nederlandse politieroman. Een schrijver die alle vooroordelen en kleindenkerij van het Nederlandse boekenvak naar de prullenbak heeft verwezen.’
Bekijk hier de canon tot nu toe
