Listmania /
De Beste Boeken van 2015 (5)
Hebban was streng in haar opdracht: slecht twee boeken mochten worden gekozen. Bovendien moesten die in 2015 in oorspronkelijk Nederlands óf in Nederlandse vertaling verschenen zijn. Hoewel er af en toe werd gesjoemeld, leverde het een prachtig mozaïek aan titels in verschillende genres op.
Auke Hulst
Auke Hulst brak door met zijn boek Kinderen van het Ruige Land en publiceerde begin dit jaar zijn nieuwste roman Slaap zacht, Johnny Idaho.
‘Het was een opmerkelijk sterk boekenjaar, binnen maar ook zeker buiten de landsgrenzen. Mijn twee favorieten van het jaar – zoals ook op mijn NRC-jaarlijst – zijn A Little Life van Hanya Yangihara en Beatlebone van Kevin Barry. Maar ik zou ook graag een lans breken voor twee non-fictietitels. De brieven van Frans Kellendonk vormen niet alleen een intiem portret, maar tonen vooral het geweldige stilistische talent van Kellendonk, en zijn intellectuele souplesse. 1606, William Shakespeare and the Year of Lear van James Shapiro is een briljante en toegankelijk combinatie van opwindende geschiedenis en literaire exegese die ook interessant is voor lezers die niet diep zijn ingevoerd in de werken van The Immortal Bard.’
Peter Buwalda
Peter Buwalda is schrijver van de veelvuldig bekroonde internationale bestseller Bonita Avenue. Dit jaar verscheen een bundeling van zijn Volkskrant-columns onder de titel Van mij valt niks te leren.
Beste Boek: Compassie van Stephan Enter
‘Dit jaar heb ik minder romans gelezen dan gewoonlijk, omdat ik 5000 pagina’s Robert Caro over Lyndon B. Johnson probeer te verstouwen. Dat ga je merken. Maar de romans die ik las, vond ik vaak heel behoorlijk, en soms geweldig. Flauw zou het zijn om een buitenlander te noemen, Houellebecq bijvoorbeeld, of Franzen, bovendien: zo goed vond ik ze niet. Nee, het boek dat er voor mij uitsprong was Compassie, de korte roman van Stephan Enter. Een chirurgisch precies, bijzonder verrassend verhaal over liefde en aantrekkingskracht. Enter is naar mijn smaak de grootste vakman te lande. Hij is meester over de zin, de alinea, het hoofdstuk, de hele vertelling.’
P.F. Thomése
Auteur P.F. Thomése oogste dit jaar groot succes met zijn roman De onderwaterzwemmer, over onherstelbaar verlies en schuld daarover.
Beste Boek: Herkomst van Botho Strauss
‘Klein lucide meesterwerkje dat ik meteen zelf óók wilde schrijven. Grootste compliment van een schrijver aan een schrijver. Herkomst is een soort Proust-op-zakformaat. Maar het roept ook de gedachte op aan dat kleine Duitse wonder Berliner Kindheit um neuzehnhundert van Walter Benjamin. Essayistiek en lyriek in één.
In een mozaïek van beknopte uitweidingen, sensitieve herinneringen, nostalgische erupties, koele analyses en vooral in zijn onnavolgbare taal probeert Botho Strauss het leven van en met zijn verre, nabije vader te reconstrueren. Juist in de tegenspraak, de paradox, en het daaruit voortkomende onvoorziene beeld, vindt Strauss iets terug van die onbegrijpelijke tovenaar/levensverknoeier die hem voorging in het leven en in de dood.’
Eervolle vermelding: Op de rok van het universum van Tonnus Oosterhoff
‘Een goed boek is een boek dat ook moet kunnen mislukken. Tonnus Oosterhoff behoort tot die zeldzame schrijvers die de gunst van de lezer op het spel durven te zetten. In Op de rok van het universum overwoekeren de bijzaken de hoofdzaak. Of zijn de bijzaken de hoofdzaak geworden? Bestaat er wel zoiets als een hoofdzaak? In vierhonderd bladzijden komt het halve dierenrijk voorbij in de meest idiote weetjes waar je als lezer soms tureluurs van wordt, soms ook dubbel slaat van het lachen. Wat wil de schrijver met deze zondvloed aan Zinloze Feiten? Waarom zouden wij dit moeten weten? Ene Roelof de Koning denkt er als dierenarts buiten te staan, met zijn rationalisaties, maar ook hij is in het universum van Tonnus Oosterhoff niet meer dan een kruimel. Een bijzonder geestige kruimel, dat wel. Op de rok van het universum is een roman die je het beste als een dichtbundel leest: bij stukjes en beetjes.’
Lisette Jonkman
Lisette Jonkman is journaliste, fanatiek blogster en schrijfster. Haar tips voor het schrijven van verhalen zijn te vinden in het boek Schrijven, kreng!.
Beste Boek: Niet te filmen van Sophie Kinsella
‘Man-man-man, wat is het moeilijk om een beste boek van 2015 te kiezen! Vooral omdat ik dit jaar ook een heleboel awesome boeken uit andere jaren heb gelezen. En verder is er ZO ONTZETTEND VEEL GOEDS uitgekomen dit jaar. Ik denk dat het beste boek dan toch Finding Audrey van mijn grote heldin Sophie Kinsella is. Ten eerste omdat het mijn hoge verwachtingen waarmaakte. Ten tweede omdat het me afgelopen zomer effectief heeft opgevrolijkt, en ten derde omdat ik een prachtige hardcover-met-dustjacket-uitgave heb gekregen. Sophie Kinsella's schrijfstijl maakt me altijd aan het lachen. Misschien is dit kwalitatief niet het beste boek dat in 2015 is verschenen, maar het was voor mij het perfecte boek op het perfecte moment, en niets zorgt voor een rooskleuriger herinnering.’
Eervolle vermelding: Alles of Niets! van Gillian King
‘Niet alleen omdat ik proeflezer was en mijn quote op het omslag staat, maar vooral omdat het me enorm verrast heeft. Er zit een twist in waardoor ik de laatste kwart van het boek in sneltreinvaart heb uitgelezen. Gillian heeft als schrijver een kant van zichzelf laten zien die ik nog niet kende. Ik ben erg benieuwd wat ze in de toekomst nog allemaal gaat schrijven!’
Hebban-redacteur Jet Steinz
Beste Boek: Malva van Hagar Peeters
‘Er zijn een heleboel boeken die in 2015 zijn verschenen en die ik heel graag had willen lezen, maar die ik niet heb gelezen. Zoals De halfbroer van Nicolien Mizee, of Aquarium van David Vann. (En zo zal ik 2016 ingaan met een schuld ten opzichte van vorig jaar.) Maar van de boeken die het afgelopen jaar verschenen en die ik ook daadwerkelijk gelezen heb, vond ik Malva van Hagar Peeters het mooist. Malva is de naam van het dochtertje van de Chileense dichter Pablo Neruda en zijn eerste (Nederlandse) vrouw, die geboren werd met een waterhoofd en al snel door haar vader werd verstoten. In haar debuutroman geeft Peeters (van oorsprong dichter) het woord aan dit meisje, die door het laten optekenen van haar verhaal alsnog door haar vader erkend wil worden. Het is een ontroerend, poëtisch maar ook heel grappig boek, geschreven vanuit een bijzonder perspectief.’
Eervolle vermelding: De nieuwe achternaam van Elena Ferrante
‘Mijn nummer twee van 2015 is De nieuwe achternaam, het tweede deel van de vierluik van de Italiaanse hit Elena Ferrante, een verhaal over twee vriendinnen uit een Napolitaanse achterwijk. Ik kijk nu al uit naar het derde deel: Het verhaal van wie vlucht en wie blijft. En dan komt er ook nog een vierde. Wat fijn.’
Hebban-redacteur Martijn Lindeboom
Beste Boek: Wat als? van Randall Munroe
‘Ik heb in 2015 minder gelezen dan me lief was, dus de lijst waaruit ik kon kiezen was vrij kort. Daarom doe ik ook mee aan de Hebban Reading Challenge. Toch heb ik twee heel verschillende favorieten kunnen selecteren. Mijn twee topboeken van 2015 zijn heel erg verschillend, daarom is het ook lastig om te bepalen welke op nummer één komt en welke de eervolle vermelding krijgt, maar hier komt ‘ie. Mijn favoriete boek van 2015 is Wat als? van Randall Munroe, een briljante exercitie in doorredeneren, grappig en treffend geïllustreerd. Meerdere keren heb ik het boek weer uit de kast gepakt om stukjes te herlezen: ruimteduikboten, zonloze aarde, machinegeweer jetpacks, het facebook van de doden, noem alle onderwerpen maar op. En natuurlijk de speciale rubriek met vreemde (en verontrustende) lezersvragen.’
Eervolle vermelding: Slaap zacht, Johnny Idaho van Auke Hulst
‘Mijn eervolle vermelding is het sciencefictionboek Slaap zacht, Johnny Idaho van Auke Hulst. Natuurlijk omdat het één van de zeer weinige recente sf-boeken van een Nederlandstalige auteur is, maar vooral omdat het een goed boek is, met gave speculatieve elementen, subtiel en minder subtiel in het verhaal verwerkt. En een sf-roman met kaarten voor en achterin? Wat wil je nog meer?’
Hebban-redacteur Peter Kuijt
Beste Boek: Wat ons niet zal doden van David Lagercrantz
‘Het beste boek van 2015 is wat mij betreft Wat ons niet zal doden van David Lagercrantz. De Zweed heeft een buitengewoon mooie prestatie geleverd met een spannend, inventief nieuw deel aan de Millennium-serie van Stieg Larsson. Op voorhand waren door critici de messen al geslepen. De Zweedse pers moest niets van Lagercrantz’ werk hebben: hij zou het alleen maar voor het geld doen en geen respect kunnen opbrengen voor de literaire erfenis van Stieg Larsson. En dat Larssons partner Eva Gabrielsson geen cent zou zien van de opbrengsten, was voor velen een reden om Wat ons niet zal doden op voorhand te boycotten.
En dat is jammer, want zij ontzegden zichzelf een goed geschreven, uiterst actuele, geraffineerde thriller. Het boek vergt, met vraagstukken over hogere wiskunde, wel flink wat aandacht van de lezer, maar die wordt daarvoor beloond met mooie actiescènes en een licht humoristische stijl.’
Eervolle vermelding: Het meisje in de trein van Paula Hawkins
‘De thriller leidde zowel tot gejuich als boegeroep vanwege de onbetrouwbare rol van de alcoholische Rachel als vertelster. Als je als auteur zo de geesten weet te scheiden in je thrillerdebuut, dan verdien je sowieso een pluim en een zoen van de juffrouw.’
De Beste Boeken van 2015
Dit was de laatste aflevering in de reeks De Beste Boeken van 2015. Lees ook de eerdere afleveringen:
- De Beste Boeken van 2015 (1) met Herman Brusselmans, Michelle Visser, An Janssens, Bert Natter, Maartje Wortel, Erik Jan Harmens en Hebban-redacteuren Daphne van Rijssel en Debbie van der Zande.
- De Beste Boeken van 2015 (2) met Loes den Hollander, Kim Moelands, Donald Nolet, Chantal van Mierlo, Michael Berg, Corine Hartman, Ellen Gerretzen, Liesbeth van Kempen, Ilse Ruijters, Isa Maron en Tim Notten.
- De Beste Boeken van 2015 (3) met Gustaaf Peek, Jette Schröder, José Vriens, Jackie van Laren, Gillian King, Olga Hoekstra en Hebban-redacteuren Soraya Vink en Natascha van der Stelt.
- De Beste Boeken van 2015 (4) met Arie Storm, Herman Koch, Marjolijn de Cocq, Anne-Gine Goemans, Chantal van Gastel, Carla de Jong en Hebban-redacteuren Lindy de Jong en Jean-Paul Colin.
Meer eindejaarslijstjes
- De Volkskrant: De 25 beste boeken van 2015
- De Standaard der Letteren: De Beste Boeken van 2015
- NRC: De Beste Boeken van 2015
- De 10 boeken van Vrij Nederland van 2015
- NRC Boekenwedstrijd 2015
- The New York Times: Top Books of 2015