De Hebban Leesclub over 'De vroedvrouw van de Groenburgwal': 'Geen moment verveling'

Geschiedenis Amsterdam Sterke vrouw Vriendschap

De vroedvrouw van de Groenburgwal

Jeanine de Vries

Uitgeverij: Mozaïek
Coördinator: Wendy
Deelnemers: 15 + 2 met eigen exemplaar
Het eindoordeel: 3,6 sterren

Amsterdam, 1695. Eefje wil vroedvrouw worden. Ze zou haar examen halen bij de beroemde geleerde Frederik Ruysch, maar haar moeder stuurt haar naar een hoerhuis om geld te verdienen. Daar maakt ze kennis met de zwarte Bebé, een voormalig tot slaaf gemaakte vrouw, die ongekend veel weet van bevallingen. Eefje gaat bij haar in de leer.

Zo leert ze hoe ze met kruiden haar eigen zwangerschap kan afbreken, al is de vader van het kind een van de weinige klanten die goed voor haar is. Ze wordt de vaste 'haalhoer' voor deze vriendelijke Johannes, waardoor ze haar schulden kan afbetalen en zich verder kan ontwikkelen tot een goede vroedvrouw.

In deze woelige tijden waarin Eefje ontdekt dat ze zelf een onecht kind is, en haar kansen op een goed leven verkeken lijken, is Bebé de enige op wie ze nog kan vertrouwen.

Een historische roman

De vroedvrouw van de Groenburgwal van Jeanine de Vries is een historische roman die zich afspeelt in 1695 in Amsterdam. De auteur neemt je mee langs de grachten en door de geplaveide straten, dus om je de stad in te kunnen beelden hoef je niet bekend te zijn met onze hoofdstad. Bij de deelnemers zitten een paar Amsterdammers die het stadsdeel waar het boek zich afspeelt kennen. Is dat een beetje valsspelen? Misschien wel, maar zelfs de lezers die Amsterdam vrijwel niet kennen of de stad nog nooit bezocht hebben, kunnen de sfeer zoals die omschreven is in de roman proeven. 'Ik kon me prima verplaatsen naar de stad,' vertelt Wilma. 'De schrijfster zorgde ervoor dat ik me regelmatig in kleine rommelige straatjes bevond, die beschrijvingen waren levendig genoeg.'

Om het verhaal zo echt mogelijk te doen aanvoelen, verstrengelde De Vries fictieve elementen met historische feiten. Een sterke balans, merken de lezers op. 'Ergens voelde ik wel aan dat sommige zaken wat creatief werden aangepast om het verhaal vlotjes te laten gaan,' aldus Magalie, 'maar het heeft me op geen enkel moment gestoord.' En dat tikje ongeloofwaardigheid mag ook wel, volgens Nynke: 'Het is tenslotte geen non-fictie wat we lezen.'

'Het boek kon mij heel erg boeien en daardoor heb ik het snel uitgelezen, ik werd meegezogen in het verhaal.' – bibblio19sw

Zelfs de schrijfstijl en woordkeuze van de auteur passen bij de tijd waarin het boek zich afspeelt. Zo merkt Laura op: 'Ik vond het geweldig. Af en toe moest ik gewoon een stuk opnieuw lezen, omdat ik dacht: o, wat netjes verwoord. Het is passend bij die tijd en het wordt nergens grof.' Desiree voegt toe: 'De woordkeuze gaf direct meer dimensie aan het boek en gaf nog meer het idee dat je echt in de zeventiende eeuw was. Maar het was ook niet te overdreven. Het waren bepaalde woorden, waardoor het verhaal goed te volgen blijft.' Hullemans stipt aan dat het boek redelijk zakelijk is geschreven. Er wordt weinig gebruikgemaakt van bloemrijke taal met metaforen of bijzondere zinsconstructies. Maar daartegenover staat wel dat De vroedvrouw van de Groenburgwal lekker wegleest.

'Geen moment verveling of traagheid.' – Hullemans

Leesclubrecensies

★★★☆☆
Laura19907

★★★☆☆
Nynke

★★★☆☆
Wendy

★★★☆☆
Bertine

★★★☆☆
Oskar

★★★★☆
Willy

★★★★☆
Desiree

★★★★★
Magalie

★★★☆☆
Hullemans

★★★★☆
Anja

★★★★★
Elsbeth

★★★☆☆
An

★★★★☆
Wilma

★★★☆☆
Maartje

★★★★☆
biblio19sw

★★★★☆
Fieke

★★★☆☆
Pieter

Leesclubvragen

Wil jij met je eigen leesclub een oordeel vormen over De vroedvrouw van de Groenburgwal van Jeanine de Vries met vragen die op dit boek zijn toegespitst? Via onderstaande knop vind je de vragen die ook in de Hebban Leesclub zijn gesteld in één handig overzicht voor jouw leesclub.

Bekijk de leesclubvragen

Personages

Eefje is het hoofdpersonage van het boek en veel deelnemers konden zich vanaf de eerste pagina al in haar verhaal inleven. 'Maar ik kan niet zeggen dat ik haar (en de andere personages) nu goed heb leren kennen,' zegt Desiree. 'Er waren best veel gebeurtenissen die werden beschreven, die best wel wat impact hadden, maar waar qua gevoel weinig tot niet bij stilgestaan werd.' Bertine is het daarmee eens, voornamelijk met betrekking tot de relatie tussen Eefje en Bebe. Was het een vriendschap of duidt de schrijfster op meer? 'Het is weer een nieuw thema wat aangestipt wordt, maar niet uitgewerkt. En het komt nogal uit de lucht vallen,' zegt ze. De te prille, onuitgewerkte lesbische relatie tussen de twee is volgens Wendy 'een gemiste kans'.

'Het open einde waar de vrouwenliefde tussen de regels doorsijpelt, vind ik wel spannend, iets om na het boek nog wat op door te fantaseren.' – Hullemans

Als er wordt gevraagd welk bijpersonages de lezers het meest aanspreken, vallen de namen Bebé, Lysbeth en dokter Ruysch het vaakst. 'Bebé straalt naastenliefde uit en dokter Ruysch behandelt vrouwen als gelijken. Dat is voor die tijd bijzonder,' zegt Nynke. Lysbeth wordt een beetje gezien als de vervangende moeder van Eefje. Zo wijst Fieke erop hoe Lysbeth haar gesteund heeft: 'Lysbeth geeft Eefje een reikende hand om in de betere klasse naam te gaan maken als betrouwbare vroedvrouw. Ze geeft Eefje het vertrouwen dat ze nodig heeft om te groeien in haar werk als vroedvrouw.'

Maartje vindt dat de personages niet genoeg uitgediept zijn, waardoor ze oppervlakkig blijven. Desiree kan zich daar wel in vinden: 'Je krijgt wel een bepaald gevoel bij de bijfiguren, maar onvoldoende om echt een beeld te krijgen. Het blijft allemaal heel subtiel. Bepaalde dingen worden duidelijk door het nawoord, dat vermoedens bevestigt, en dat vind ik persoonlijk jammer.' Willy ziet het juist heel anders. De personages zijn niet oppervlakkig, er hangt juist mysterie rondom hen. 'We weten het fijne niet van moeder, Lysbeth, Bebé, Adriaan, Johannes of Mien,' zegt ze. 'Maar dat hoeft ook niet. Er zijn veel personages waar geheimzinnigheid omheen hangt.' En die geheimzinnigheid werkt weer als een motor om het verhaal verder te brengen.

'De bijpersonages krijgen precies genoeg aandacht zodat je met ze mee kunt leven en je er een beeld bij kunt vormen.' – Nynke

Meer over deze leesclub