De Hebban Leesclub over 'Stemmen': 'Rijk aan sfeer, emotie en poëzie'

Gevonden familie Mentale gezondheid Zorg Woongroep

Stemmen

Naomi Rebekka Boekwijt

Uitgeverij: Atlas Contact
Coördinator: Maartje
Deelnemers: 13
Het eindoordeel: 4,33 sterren

Sis is een jonge vrouw die zich afgesloten voelt van de wereld en mensen hoort en ziet die er niet zijn. Wanneer ze Hanne ontmoet, de eerste zorgverlener in lange tijd met wie ze een vertrouwensband opbouwt, begint Sis' beklemmende situatie te veranderen. Als ze in een woongroep gaat wonen treft ze eindelijk mensen bij wie ze zich thuis kan voelen. Tegelijkertijd heeft ook Hanne haar redenen waarom Sis voor haar die éne patiënt is.

Naomi Rebekka Boekwijt laat in deze intense en persoonlijke roman zien hoe belangrijk een hulpverlener kan zijn. Een warm pleidooi voor medemenselijkheid en het elkaar de hand reiken. Maar hoe ver mag je gaan om iemand te laten ontdooien die zich bevroren houdt?

Tussen de regels

De deelnemers van de Hebban Leesclub over Stemmen wisten van tevoren: dit is geen boek met een luchtig onderwerp. Al snel ontdekten zij hoeveel thema's het boek aanstipt. Er komen veel kwetsbare onderwerpen aan bod, zoals emotionele verwaarlozing, trauma, rouw en zelfmoord. Daartegenover signaleren sommige deelnemers ook wat hoopvollere onderwerpen, waaronder empathie, vertrouwen en liefde. Veel lezers kunnen zich identificeren met een of meerdere thema's en vinden de uitwerking geslaagd. 'Ik kon erg goed meevoelen met de personages en begreep waar hun gevoelens vandaan kwamen,' zegt Wil. Marianne voegt daar aan toe: 'Het was mooi om te zien hoe Hanne probeerde mee te voelen met Sis en steeds aangaf dat ze wilde begrijpen wat er met Sis gebeurde. Daardoor groeide langzaam het vertrouwen bij Sis en dat vertrouwen in een mens heb je nodig om heel te worden.'

'Soms gaat er een hele wereld schuil achter een paar woorden.' – Jenny

Boekwijts heel eigen schrijfstijl heeft zeker bijgedragen aan het uitwerken van alle onderwerpen. Jenny vertelt dat ze onder de indruk is van de manier van schrijven: 'De beelden en metaforen die gebruikt waren spraken me aan. [...] Gelukkig was er voldoende afwisseling met concreter taalgebruik en was de inhoud van het verhaal duidelijk.' Pollie is ook onder de indruk en noemt de zinnen 'prachtig gestileerd'. 'In een paar pennenstreken zet ze een verhaal neer waar je in verdwijnt,' vertelt ze. 'Het is zo knap omschreven dat je werkelijk een kijkje in het brein van Sis krijgt.' De waardering voor Boekwijts sobere, maar toch heel rijke schrijfstijl wordt door meerdere deelnemers gedeeld. Zo omschrijft Nathalie het als 'minimalistisch of kaal taalgebruik en toch rijk aan sfeer, emotie en poëzie'. Het laat voor de lezer ruimte over om zelf dingen in te vullen, te overpeinzen en tussen de regels door te lezen.

'De schrijfster geeft geen pasklare antwoorden, maar neemt je wel mee in het proces dat de personages doormaken.' – Nathalie

Qua personages is er niet één favoriet die eruit springt; elke lezer identificeert zich wel met een ander personage. Toch wordt er vaak naar Sis verwezen. 'Ook al is dit fictie, toch hoopte ik iets te kunnen leren uit het verhaal en de beleving en Sis. Ik heb bewondering voor haar vechtlust, haar doorzettingsvermogen. De auteur heeft haar zo puur in woorden gegoten,' vertelt Anne-Marie. Naast Sis wordt Hanne veel genoemd. Haar persoonlijke betrokkenheid raakte de lezers. 'Ze probeert er écht te zijn voor de anderen,' zegt Marianne. 'Gelukkig kan ze haar eigen verdriet ook aanpakken en blijft ze niet alleen gericht op de ander.'

'Ik hoop dat de hulpverlening meer open gaat staan voor ervaringsdeskundigheid en een persoonlijke, open benadering, zolang dit in het belang van de cliënt is en de therapeutische relatie gewaarborgd blijft.' – Sarah

Leesclubrecensies

★★★★★
Pollie_79

★★★☆☆
nathaliesikkema

★★★★☆
*wil2*

★★★★☆
Jenny1971

★★★★★
Marianne

★★★★☆
AstridWS

★★★★☆
Sarah

★★★★★
leentje4trixie

★★★★★
Anne-Marie Lenjou

★★★★★
Maartje

Leesclubvragen

Wil jij met je eigen leesclub een oordeel vormen over Stemmen van Naomi Rebekka Boekwijt met vragen die op dit boek zijn toegespitst? Via onderstaande knop vind je de vragen die ook in de Hebban Leesclub zijn gesteld in één handig overzicht voor jouw leesclub.

Bekijk de leesclubvragen

Stemmen zijn overal

Hoe zit het eigenlijk met de titel? Wat maken de deelnemers daarvan? In eerste instantie lijkt de titel letterlijk te verwijzen naar de stemmen in het hoofd van Sis, maar Anne-Marie wijst erop dat ze door het hele boek te vinden zijn: 'De stemmen van [Sis'] ouders die de revue geregeld passeren, de stemmen in het dagdagelijks leven van medebewoners, de stem van Hanne die beetje bij beetje doordringt, de interne kritische stemmen die we allemaal hebben en dan de meer psychotisch getinte stemmen.' Nathalie voegt daaraan toe dat de titel ook verwijst naar de stemmen uit Sis' omgeving. En misschien ook wel naar het allerbelangrijkste: 'Het vinden van je eigen stem. Je laten horen.'

'Deze auteur laat in alles veel ruimte voor interpretatie.' – Anne-Marie

Boekwijt belicht het verhaal van Sis vanuit verschillende perspectieven. Dat geeft niet alleen inzicht in het hoofd van Sis, maar ook in hoe anderen haar zien. 'Wisselen van perspectief levert de lezer over veel personages meer informatie op en dat is fijn, want zo leer je over iedereen,' zegt Leentje. De wisseling in perspectieven droeg voor Jenny eraan bij dat het leven van Sis duidelijk verbonden wordt met de mensen om haar heen. Sarah beargumenteert dat het een dynamisch element toevoegt: 'Het versterkt de betrokkenheid van de lezer bij de psychologische en emotionele ontwikkeling van de hoofdpersoon.' Astrid vond niet per se dat het een meerwaarde gaf aan het verhaal: 'Wat mij betreft was het vanuit Sis' beschrijving al voldoende duidelijk hoe andere personages naar haar keken.'

De deelnemers waarderen dat de auteur het einde open heeft gelaten. Volgens Sarah suggereert de auteur dat er geen definitieve oplossing of afsluiting is. 'Dit open einde laat ruimte voor reflectie en interpretatie,' zegt ze. 'En het weerspiegelt de voortdurende reis van Sis naar zelfacceptatie en herstel.' Ook Marije stelt het open einde op prijs: 'Ik ben hoopvol omdat ik zie dat het gaat om de ontwikkeling van de personages en dan vooral om Sis die kapot was, maar samen met haar omgeving een weg bewandelt waar ze leert te helen.' Sommige lezers voelen een klein beetje teleurstelling, omdat ze niet weten of het wel echt goed gaat komen met Sis. Toch valt er uit het einde hoop te halen. 'Ik vul voor mezelf in dat ze er met vallen en opstaan wel geraakt om van het leven te houden en er het beste van maakt,' aldus Leentje.

'Uiteindelijk doen de antwoorden er niet zo veel toe.' – Marije

Meer over deze leesclub