De Leesclubassistent | Hier zijn we van Graham Swift
Over het boek
Hier zijn we draait om drie hoofdpersonen die gedurende een korte periode met elkaar samengewerkt hebben tijdens het zomerseizoen van 1959 in een variététheater op de pier van Brighton: de illusionist Ronnie (artiestennaam De Grote Pablo), zijn assistente Evie, met wie hij kort voor het begin van hun werkzaamheden in Brighton verloofd is, en zijn vriend Jack die als spreekstalmeester de voorstelling aan elkaar praat.
Tegen de achtergrond van een veranderend Engeland voltrekt zich een relatiedrama dat ertoe leidt dat Ronnie na de laatste voorstelling spoorloos verdwijnt. Vijftig jaar later, een jaar na het overlijden van Jack die een succesvolle loopbaan heeft gehad in de televisiewereld, kijkt de bejaarde Evie terug op met name die zomer.
Maar Swift voert de lezer ook mee naar het verleden van Jack en met name Ronnie, die als Londens kind tijdens de Tweede Wereldoorlog werd ondergebracht bij pleegouders in de buurt van Oxford die een bepalende invloed op zijn leven zouden hebben.
YouTube
Engelstalige videorecensie van de roman door lezeres Wiebke op haar YouTubekanaal 1Book1Review.
Over de auteur
Graham Swift (1949) studeerde van 1967 tot 1973 Engels in Cambridge en York. Na een jaar leraar te zijn geweest in Griekenland keerde hij terug naar Engeland. Zijn eerste verhalen verschenen in het tijdschrift London Magazine en toen de uitgever van dat blad vroeg of hij geen werk van langere adem had, leidde dat tot zijn eerste roman, het in 1980 verschenen The Sweet Shop Owner. Een jaar later volgde Shuttlecock (Vederbal) en een jaar later de verhalenbundel Learning to Swim.
Zijn ‘doorbraakroman’ is Waterland (1983) die werd genomineerd voor de Booker Prize. Sindsdien publiceerde hij om de vier of vijf jaar een nieuwe roman, waarvan Last Orders (Laatste ronde) bekroond werd met de Booker Prize. Evenals Waterland werd deze roman verfilmd.
In 2014 publiceerde Swift voor het eerst sinds 1982 weer een verhalenbundel: England and Other Stories (Engeland en andere verhalen). Het werken aan die verhalen lijkt een ontwikkeling in gang gezet te hebben naar beknoptere romans: zowel het sindsdien verschenen Mothering Sunday (2016, in vertaling Moeders zondag) als Here We Are tellen nog geen 200 pagina’s.
Discussietips
1. Welke functie vervult de papegaai die ook het omslag siert?
2. Welke rol spelen de begrippen bedrog, geheimen en schuldgevoel in de roman?
3. Het theater waar de drie hoofdpersonages optreden, staat op de pier van Brighton. In hoeverre zie je een bepaalde symboliek in die locatie?
4. Welke rollen spelen moeders in de roman?
5. Hoe verklaar je het handelen van Evie als Ronnie naar Londen is om bij zijn stervende moeder te zijn?
6. Er zijn twee uitgebreide beschrijvingen van ‘trucs’ van Ronnie: zijn eerste, met als publiek Eric en Penny Lawrence op Evergrene, en zijn laatste, de ‘regenboogact’. Hoe heb je deze beschrijvingen van het werk van een illusionist ervaren?
7. Wat is de rol van Jack in de roman?
8. Waarom brengt Evie vijftig jaar na de gebeurtenissen in Brighton een bezoek aan het huis Evergrene?
9. Tegen het eind van de roman, tijdens het bezoek van Evie aan Evergrene, is er een scène van een paar pagina’s die geschreven is vanuit Penny Lawrence en speelt ten tijde van Ronnies verblijf daar. Hoe heb je dat ervaren? In hoeverre zie je een ‘verklaring’ voor die overgang?
10. In zijn recensie in Trouw (14 maart 2020) schrijft Gerwin van der Werf: ‘Heel onopvallend verschuift het perspectief steeds van Evie naar Ronnie, naar Jack en weer naar Evie.’ Rob van Essen heeft een andere ervaring en schrijft in NRC Handelsblad (13 maart 2020): ‘Na zo'n tachtig pagina's blijkt het opeens te gaan om een terugblik van een 75-jarige Evie, en ook weer niet helemaal.’ Hoe heb jij de wisselingen in perspectief ervaren? In hoeverre is er eigenlijk sprake van een ‘alwetende’ verteller in deze roman?
11. Aan het begin van de roman geeft Swift al veel van de afloop weg. Had de roman je genoeg te bieden op andere fronten om geboeid te blijven?
12. Swift laat veel ongezegd, je moet tussen de regels door lezen. Hoe heb je dat ervaren? Welke ‘afloop’ heb je voor jezelf bedacht wat Ronnie betreft?
13. In een recensie in het blad The Spectator (29 februari 2020) schrijft John Self dat de roman vooral interessant is als een boek over het thema ‘verandering’. Wat vind je van die stelling?
14. Diverse recensenten typeren de roman (en Swifts werk in het algemeen) onder andere als melancholisch. In een interview op de website van Libris zegt Swift dat hij het met die kwalificatie niet eens is. Hoe heb jij de sfeer in Hier zijn we ervaren?
15. In een interview met De Morgen (29 februari 2020) zegt Swift: ‘Het aantrekkelijke aan een goede roman is immers dat hij fascineert zonder alles eenduidig te verklaren, dat hij dus niet voorspelbaar is.’ Hoe denk je over dit criterium en in hoeverre voldoet Hier zijn we voor jou hieraan?
Achtergronden
1. Het motto van de roman is een regel uit het nummer Both Sides Now van Joni Mitchell uit 1969 (van het album Clouds). De volledige tekst vind je onder andere bij AZLyrics.
Op YouTube zijn diverse video’s te vinden van uitvoeringen van het nummer, onder andere dit optreden uit 1970.
2. Lezersrecensie van Hier zijn we op Hebban.
3. Beknopt overzicht van recensies van de roman in de Engelstalige pers bij Books in the Media.
4. Uitgebreid (Engelstalig) portret van Graham Swift en zijn werk tot en met 2011 bij The British Council.
De Leesclubassistent
Lezen is leuk, leerzaam, ontspannend en verrijkend. Dat weten we allemaal. Met anderen praten over boeken in een leesclub biedt voor veel mensen nog wat extra. Je leest boeken die je misschien zelf niet had uitgekozen en doet nieuwe ontdekkingen in gesprekken met anderen. De Leesclubassistent helpt je besprekingen voor te bereiden met discussietips en achtergrondinformatie bij heel verschillende boeken. Het zijn suggesties die aanknopingspunten bieden voor een gesprek, de vragen zijn zeker niet bedoeld als checklist die je af moet handelen. Hopelijk dragen ze bij aan mooie discussies in je leesclub! Wie is De Leesclubassistent?
Frank Hockx verzorgt de informatie op De Leesclubassistent. Hij was van 2001 tot 2016 hoofdredacteur van Boek-delen, het tijdschrift voor leesclubs. Daarnaast was hij jarenlang hoofdredacteur van de databanken LiteRom (literaire recensies uit dag- en weekbladen) en Uittrekselbank (de naam spreekt voor zichzelf), die in alle Nederlandse bibliotheken beschikbaar zijn. Bij de vrijwilligersorganisatie Senia werkt hij mee aan de 'ontmoetingen rond cultuur' die deze stichting organiseert door mensen bijeen te brengen in leesclubs en muziekluistergroepen en tijdens culturele excursies. Daarnaast werkt hij mee aan Boekenpost, het tijdschrift voor alle boekenliefhebbers dat ook veel informatie biedt voor leesclubs, en Boekblad, het vakblad voor boekhandel en uitgeverij.
Leesdossiers-kanaal
Frank Hockx is De Leesclubassistent. Via dit kanaal helpt hij lezers boeken te vinden die uitermate geschikt zijn voor leesclubs én gidst hij scholieren door de wereld van het Lezen voor de Lijst door middel van uitgebreide leesdossiers over populaire romans.
