De Leesclubassistent | Patricia van Peter Terrin

Over het boek

Astrid lijkt een rimpelloos leven te leiden: goede baan, getrouwd, moeder. Maar als op een dag terwijl ze haar zoontje in bad doet, haar telefoon in het water valt, lijkt er een soort kortsluiting te ontstaan in haar hoofd.

Ze laat haar zoontje in bad achter, verlaat het huis en rijdt weg. Weliswaar keert ze snel weer om, maar als ze dan de auto van haar man voor het huis ziet staan, gaat ze niet naar binnen. Ze slaat haar vroegere leven van een afstand gade, bezoekt een jeugdvriendin en haar in een verzorgingshuis wonende vader en verschuilt zich in een deel van de stad waar ze eerder niet durfde te komen. Daar leert ze de jonge straatfotograaf Roman kennen. Zal ze haar oude leven ooit nog oppakken?

Het tweede deel van de roman bevat een verrassende ontwikkeling, waardoor voor de lezer de nodige vragen open blijven.

Over de auteur

Peter Terrin (1968) debuteerde in 1998 met de verhalenbundel De code. Sindsdien publiceerde hij acht romans, een tweede verhalenbundel, theaterteksten en de novelle Het antwoord die in 2016 verscheen als geschenkboek van de Vlaamse onafhankelijke boekhandels. De hoofdpersonen in zijn boeken krijgen vaak te maken met een vijandige en vreemde buitenwereld en met bedreigingen die tot angst en verwarring leiden. Spanning en dreiging zijn op een subtiele, maar ook benauwende manier aanwezig.

Jury’s van de grote literaire prijzen erkenden al snel de kwaliteit van zijn werk. Met zijn tweede roman (Blanco, 2003) haalde hij voor het eerst de longlist van de AKO Literatuurprijs. Sinds De bewaker (2009) haalden al zijn romans tot aan Patricia minimaal de shortlist van een van de grote prijzen. Zijn doorbraak bij het grote publiek was het met de AKO Literatuurprijs bekroonde Post mortem (2012). Hierin komt de dreiging van de ernstige ziekte van het dochtertje van de hoofdpersoon, een schrijver. Hoewel hij aanvankelijk in de pers niet graag over zijn persoonlijk leven praatte, kon Terrin bij dit boek niet verhullen dat hij als vader dezelfde angst had moeten uitstaan.

De opvolger Monte Carlo (2014) werd genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs en Yucca (2016) voor de ECI Literatuurprijs. Deze laatste roman haalde ook de longlist van de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek.

YouTube Fragment uit een interview met Terrin naar aanleiding van het met de AKO Literatuurprijs bekroonde Post Mortem.

Bekijk het hele interview op LezenTV.

Discussietips

1. Welk beeld heb je je van het leven van de ik-figuur gevormd vóór het moment dat ze haar huis verlaat?

2. Hoe zie jij haar echtgenoot David?

3. Hoe heeft de ik-figuur haar vriendin Kristien in het verleden behandeld denk je?

4. Kristien heeft ooit gezegd dat ze graag aan zee woonde, omdat het binnenland haar te benauwd is. De ik-figuur denkt juist dat mensen die aan zee wonen, met de rug tegen de muur staan (p. 50). Wat zegt dit over Kristien en haar?

5. Astrid ontdekt als ze overdag een keer terug naar huis gaat één detail dat niet klopt: de fles balsamicoazijn op het aanrecht (p. 59). Hoe interpreteer je een dergelijk detail?

6. Wat is de rol of functie van de figuur van Roman volgens jou?

7. ‘Wat mij opwond was de gedachte aan zo-even, aan mijn gebaar. Onbeschroomd mijn borst aanbieden aan een jongen als Roman’ (p. 101). Welke betekenis geef je aan deze scène?

8. In hoeverre is het verhaal van de ik-figuur in deel 1 geloofwaardig? Zijn er signalen waardoor je ging twijfelen aan haar verhaal? Zo ja, welke?

9. Hoe kijkt de ik-figuur terug op het milieu waarin ze opgroeide? In hoeverre verandert haar idee over het verleden?

10. Wat is de rol van fotografie in de roman? Is het feit dat het bij de foto’s van Roman en bij de expositie die de ik-figuur en Roman bezoeken om zwartwitfotografie gaat, van belang denk je? Zo ja, in welke zin?

11. Hoe verhouden deel 1 en deel 2 van de roman zich tot elkaar volgens jou?

12. De roman is in een heel sobere stijl geschreven met weinig bijvoeglijke naamwoorden en amper dialogen. Hoe heb je dit ervaren?

13. Is Patricia voor jou vooral een spannend boek, een magisch-realistisch verhaal of een psychologische roman? Wat bepaalt je keuze?

14. Recensent Rob Schouten (Trouw, 20-10-2018) typeerde de roman als ‘een literaire Escher’. Wat vind je van die vergelijking?

15. ‘Iets wat onmogelijk was, was toch gebeurd. Een mens zoekt naar verklaringen, het is zijn natuur, maar ik vond er geen, ook later niet’ (p. 182). In hoeverre zijn de gebeurtenissen in dit boek ‘verklaarbaar’? Welke reactie roept ‘onverklaarbaarheid’ in een boek bij je op?

Achtergronden

1. Video: Peter Terrin vertelt in VPRO Boeken over Patricia. Het gesprek begint na 15.18 minuten.

2. De ik-figuur bezoekt samen met Roman een expositie van een in het boek niet bij name genoemde fotografe. Het moet gaan om het werk van de Amerikaanse Vivian Maier (1926-2009). Zij maakte in totaal zo’n 150.000 foto’s op straat in met name New York, Chicago en Los Angeles. Als fotografe bleef ze bij leven onbekend. Na haar dood werden haar bezittingen op een veiling verkocht, waaronder veel niet ontwikkelde fotorolletjes. De Amerikaanse historicus en verzamelaar John Maloof ging de foto’s op een website publiceren en dat leidde alsnog tot grote interesse voor het werk van Maier, met veel exposities en publicaties tot gevolg. Meer op de officiële website over haar leven en werk. 

3. De ik-figuur leest (op p. 179) een spannende roman geschreven door ‘een mooie Franse vrouw met Noord-Afrikaanse roots’. Het moet gaan om de roman Babylon van Yasmina Reza, waarin de herinneringen van de hoofdfiguur vaak door (in detail beschreven foto’s), met name die van (straat)fotograaf Robert Frank, in gang gezet worden.

4. Hebban-lezers over Patricia.

5. In Boekenpost 161 (mei-juni 2019) vind je een uitgebreid leesclubdossier rond Patricia. Hierin een interview met Terrin, een analyse van de roman en meer discussievragen.

6. Hebbanrecensent Geertje (5*): 'Met Patricia daagt Terrin de lezer opnieuw uit.'

7. Het Hebban Hot or Not-panel: 'Er is geen twijfel over mogelijk, de vijf leden van de Literatuur Club zijn het er unaniem over eens: Patricia is HOT! Vooral de vervreemding, spanning, Terrins stilistische kwaliteiten en de manier waarop hij de lezer aan het denken zet doen de temperatuur voor deze roman hoog oplopen. Patricia is een roman die fascineert en meerdere lezingen verdient.'

Alle leesclubtips van De Leesclubassistent

De Leesclubassistent

Lezen is leuk, leerzaam, ontspannend en verrijkend. Dat weten we allemaal. Met anderen praten over boeken in een leesclub biedt voor veel mensen nog wat extra. Je leest boeken die je misschien zelf niet had uitgekozen en doet nieuwe ontdekkingen in gesprekken met anderen. De Leesclubassistent helpt je besprekingen voor te bereiden met discussietips en achtergrondinformatie bij heel verschillende boeken. Het zijn suggesties die aanknopingspunten bieden voor een gesprek, de vragen zijn zeker niet bedoeld als checklist die je af moet handelen. Hopelijk dragen ze bij aan mooie discussies in je leesclub!

Wie is De Leesclubassistent?

Frank Hockx verzorgt de informatie op De Leesclubassistent. Hij was van 2001 tot 2016 hoofdredacteur van Boek-delen, het tijdschrift voor leesclubs. Daarnaast was hij jarenlang hoofdredacteur van de databanken LiteRom (literaire recensies uit dag- en weekbladen) en Uittrekselbank (de naam spreekt voor zichzelf), die in alle Nederlandse bibliotheken beschikbaar zijn. Bij de vrijwilligersorganisatie Senia (www.senia.nl) werkt hij mee aan de 'ontmoetingen rond cultuur' die deze stichting organiseert door mensen bijeen te brengen in leesclubs en muziekluistergroepen en tijdens culturele excursies. Daarnaast werkt hij mee aan Boekenpost, het tijdschrift voor alle boekenliefhebbers dat ook veel informatie biedt voor leesclubs, en Boekblad, het vakblad voor boekhandel en uitgeverij.