De Lobbyist - een net iets te waargebeurde roman

Wanneer en door welke omstandigheid ontstond het idee om dit boek te schrijven?

'De eerste gedachten over een boek in deze vorm ontstond boven op een berg in Indonesië in 2012. Ik keek uit over een enorm gebied met verwoest regenwoud. Ik dacht: dit staat in principe in de krant maar toch weet het grote publiek niet echt wat hier gebeurt. Het zagen zal bovendien doorgaan tot de laatste boom verdwenen is. Op dat moment ontstond het idee om maatschappelijke thema's aan de kaak stellen op een manier die meer lezers interesseert dan de reguliere kranten. Ik ben opgeleid als journalist en ik zie dat bepaalde thema's uit het reguliere nieuws maar een select gezelschap lezers bereiken. Omdat ik sinds 2009 een bedrijf in zonne-energie heb, was de keuze om over klimaat en olie-lobby te schrijven snel gemaakt. Met de klimaattop in december 2015 als deadline, ben ik toen in juli 2014 full-time gaan schrijven.'
                                                                                                                                                                                                                                      
In de mozaïekvertelling boeit het reageren van de hoofdrolspelers op elkaar zodanig dat de aandacht voor het milieuprobleem er op enig moment door wordt afgeleid. Maar nooit zodanig dat die reflectie de overhand krijgt. Een bewuste keuze om het onderwerp niet 'zwaar’ neer te zetten en juist daardoor een breed publiek te interesseren?

'De keuze om dicht op de personages te zitten en toe te schrijven naar een plot waarin ik het lot van de aarde min of meer laat afhangen van persoonlijke belangen/ strijd/keuzes, is een heel bewuste. Ik geloof in kleine, persoonlijke verhalen als vehikel voor het grote verhaal. Het is voor lezers denk ik/hoop ik een reden om door te lezen. Bij sommige non-fictie 'journalistieke' boeken denk ik nogal eens halverwege: nu weet ik het wel. Daarnaast wilde ik ook graag een realistisch beeld geven van de hoofdrolspelers in het klimaatdebat. Vooral wat de Shell mensen betreft. Ik heb verschillende mensen van Shell geïnterviewd en ze zijn er van overtuigd dat ze goed bezig zijn op klimaatgebied. De vraag hoe dat zo komt vind ik een interessante. Het antwoord zit natuurlijk deels ook in de personen die ze zijn en de wereld waarin ze vaak al tientallen jaren werken.'

Een stevige scheut erotiek hier en daar. Voor de minder nadenkende mens een reden temeer om 'Hoe groter geest, hoe groter beest’ te roepen. De uitlaatklep voor opgekropte spanning is uiteraard iets wat bij een ieder een uitweg zoekt. Het leukt het verhaal op. Maakt het lezenswaardig voor de massa. Ook dit weer met dezelfde intentie? Zogezegd via een plezierige omweg naar datgene waar het echt om gaat: nadenken over het klimaatvraagstuk?

'Zeker wel ja. Zoals gezegd: ik zocht een manier om de (klimaat)boodschap die we eigenlijk al 25 jaar (!) in de krant lezen op een andere manier over het voetlicht te brengen. En ja, als je over mensen schrijft dan behoren die mensen zich natuurlijk wel als echte mensen te gedragen.'

De cursieve passages met keiharde cijfers zetten de lezer met beide voeten op de grond. Maakt hem/haar los van de spanning die ontstaat in de relatie tussen de vijf hoofdrolspelers. Zoiets als een wake up call? Zo in de geest van: beste mensen, het is allemaal leuk en aardig om te lezen hoe ze elkaar uitkleden, maar uiteindelijk gaat het er toch om hoe ze het op weg naar Parijs inkleden?

'Precies. De onderliggende boodschap mag niet onder de personages en hun avonturen verdwijnen. Het moet de juiste balans zijn. Een spannend, intrigerend én informatief verhaal. Om de geloofwaardigheid van het boek te vergroten heb ik een 'tweede scherm' gemaakt. Dit is de journalistieke verantwoording van het boek. Achterin het boek staan alle quotes die je op de site kan invoeren. Zo kom je bij al de relevante achtergrondinformatie.'  

Kostte het moeite om de 'voors' van de oliemagnaat beschrijven? Direct laten afpellen door andere geluiden uit eigen gelederen?

'Nee, ik geloof het niet. Iemand van Shell zei tegen mij tijdens een interview: ik ben blij dat ik straks tegen mijn kleinkinderen kan vertellen dat ik een leidende functie heb gehad bij 'upstream unconventionals'. Dat is fracken. Hij maakte geen grap. Ik denk dat mensen in bepaalde omstandigheden (veel geld verdienen, een mooie carrière met alles erop en eraan bijvoorbeeld) hun handelen heel goed voor zichzelf kunnen goed praten. Dat wil ik laten zien.'

Bewust op het laatste moment geschreven om ook wetenschappelijk zo actueel mogelijk te zijn?

'Dat niet. De wetenschap is al lange tijd vrijwel unaniem waar het gaat over de opwarming van de aarde en de rol van de mens daarin. Ik heb wel actuele zaken als de aftocht van Shell op de Noordpool er op het laatst nog in verwerkt. Maar de wetenschappelijke inzichten staan al heel lang vast en veranderen in de kern niet zo veel.'

We kunnen ons voorstellen dat de blijdschap over de prima ontvangst warm aanvoelt. Kunnen ons ook wel iets voorstellen bij een antwoord op de vraag wanneer het boek pas echt een schot in de roos. Maar mogen we dat van de auteur in zijn eigen woorden vernemen?

'Een schot in de roos: als ik lezers echt kan wakker schudden en sceptici andere inzichten laat krijgen. Het zou fantastisch zijn als mensen elkaar dit boek cadeau doen met de woorden: "Lees De Lobbyist nou eerst maar eens (en bekijk de website!), dan praten we weer verder over klimaatverandering." Heel hoog van de toren geblazen misschien, maar mag dit boek er mede de oorzaak van zijn dat klimaatverandering -en de ernst van de gevolgen ervan- , voor iedereen een gegeven gaat worden, zodat geen politieke partij er meer omheen kan.'

Het licht van de Eiffeltoren dat tot in de Zonnefabriek doordringt?

'Zoiets ja! Al heeft de Zonnefabriek dat licht allang gezien. Maar voor al onze buren kan een beetje licht geen kwaad!'

Komt er eventueel een vervolg naar aanleiding van 'Parijs’?

'Zou zomaar kunnen. En een vervolg in dit genre maar dan over een ander thema is uiteraard ook een optie.'

Bekijk de website van De Lobbyist, waar tips gegeven worden en achtergrond gezocht kan worden bij quotes uit het boek: de-lobbyist.nl

Dick van der Veen over De Lobbyist (★★★★★): 'Aan De Lobbyist ligt gedegen research ten grondslag. Jaarlijks gaat 700 miljard euro op in onderzoek naar nieuwe gas- en olievelden, wordt 5.600 miljard euro (in)direct aan subsidies voor fossiele brandstoffen uitgegeven en met slechts 1.000 miljard euro is geheel Europa te verduurzamen. Het koppelen van wetenschappelijke gegevens aan gefingeerde personen brengt de materie dichter bij huis. Draagt de impact de huiskamer binnen. Maakt het interessant voor de massa. Uiteindelijk is dat de bedoeling van de onderzoeksjournalist die ook in Van Muijen schuil gaat.'