De Nederlandse Boekhandelsprijs: voor een werk dat meer aandacht verdient

De Nederlandse Boekhandelsprijs is geïnspireerd op buitenlandse boekhandelsprijzen die vaak een prestigieus karakter hebben. Waarom besloten jullie om dit initiatief in Nederland op te zetten? 

Gerda: 'Toen ik in het eerste boekverkoperspanel van DWDD zat, begon ik te merken hoeveel lezers waarde aan de mening van de boekverkoper hechtten. Dat is natuurlijk ook niet gek, wij werken dagelijks met boeken. Je koopt tenslotte ook liever je wijn en je kaasjes bij iemand die ervan houdt en er ook nog eens wat van weet. Het viel mij ook op dat heel veel landen zo'n prijs allang hadden en dat die prijs ook belangrijk is in het vak. Tijd voor de Nederlandse Boekhandelsprijs dus.' 

Jan-Peter: 'Omdat er in Nederland nog geen boekhandelsprijs is. Maar ook: omdat we in het succes en het aanzien van de buitenlandse boekhandelsprijzen bevestigd zagen wat sinds het boekenpanel van DWDD ook in Nederland duidelijk is: dat boekverkopers voor een groot deel van de Nederlandse lezers overtuigender zijn dan bijvoorbeeld vakjury’s. De leden van die jury’s zijn vaak onbekend (hoogleraren, recensenten); boekverkopers staan dichtbij lezers.'  

Gretske: 'De boekverkoper is denk ik meer dan wie ook een expert, hij weet wat zijn klanten lezen, en is vaak zelf een fervent lezer. Waar bij een jury prijs de jury een lijst met boeken wordt aangereikt die hij maar moet zien te lezen, weet de boekverkoper als geen ander wat er is verschenen, en kan hij onbevangen hieruit tappen.' 

Waar moet een genomineerde voor de Boekhandelsprijs aan voldoen? Met andere woorden, wat maakt de genomineerde boeken in jouw ogen zo speciaal?   

Gerda: 'Het winnende boek is het boek dat met de meeste punten uit de stemming voortkomt. Het boek waarvan de boekverkopers vinden dat het een (nog) groter publiek verdient. De grote al gevestigde namen liever dus niet. Inmiddels is het voorgekomen dat er drie winnaars ook genomineerd werden voor de Libris Literatuurprijs, maar dan is de winnaar van de Nederlandse Boekhandelsprijs al bekend. Wij lopen daarop vooruit en niet achteraan.' 

Jan-Peter: 'Er is niet meteen sprake van genomineerden. Aan het eind van de rit maken we de top3 bekend: de drie boeken waar het meest op gestemd is. Het idee is dat boekverkopers stemmen op oorspronkelijk Nederlandstalige boeken die tot nog toe onderbelicht zijn gebleven als het gaat om verkopen en prijzen. Om pareltjes die door het grote publiek nog niet ontdekt zijn.'

Juist in tijden waarin boekhandels soms gedwongen moeten sluiten vanwege de opkomst van online winkelen, is de rol van de boekhandelaar belangrijker dan ooit. Is deze prijs ook een voorbeeld om deze rol te bevestigen?   

Gerda: 'Iedere boekverkoper merkt dat advies op maat zeer gewaardeerd wordt. Elke boekwinkel heeft ook zijn eigen lievelingen en verkoopsuccessen, die overigens vaak niet in de Bestseller60 voorkomen.' 

Jan-Peter: 'Dat is zeker waar: de rol van de boekhandelaar is die van een adviseur die het overzicht heeft; die uit het grote aanbod aan nieuwe titels de mooiste boeken kan kiezen. Een algoritme krijgt dat niet voor elkaar.'

Wat wil je in de komende edities nog graag bereiken? 

Gerda: 'Dat er nog meer boekverkopers stemmen. Het is nu een prijs die gedragen wordt daar honderden boekverkopers, die vaak zelf ook inkopen, of een verantwoordelijke functie hebben binnen het vak. Dat is natuurlijk heel belangrijk. Maar ik hoop dat ook de andere bevlogen boekverkopers mee gaan stemmen.' 

Jan-Peter: 'Dat de Boekhandelsprijs een nog grotere rol gaat spelen en ook meer media-aandacht weet te genereren. Niet alleen als podium voor grotere bekendheid en verkopen, maar ook om te laten zien dat de boekhandel een uiterst belangrijke speler in het boekenvak is. Alle vier vorige winnaars kwamen na de boekhandelsprijs in de Bestseller 60 terecht en/of werden genomineerd voor bijvoorbeeld de Libris Literatuurprijs.'  

De afgelopen jaren wonnen Murat Isik, Lize Spit, Alex Boogers en Jaap Robben al de prijs. Heb je een favoriete winnaar onder deze schrijvers?   

Gerda: 'Nee, het waren alle vier prachtige winnaars. Lize Spit valt op, omdat het ook nog eens haar debuut was. Ze had overigens wel veel aandacht en succes, maar dat was met name in België, Nederland liep toen nog erg achter. De keuze voor haar was echter zo overtuigend groot, dat zij het wel moest worden. Dat patroon geldt ook voor de andere winnaars.' 

Jan-Peter: 'Nee, persoonlijk heb ik geen favoriet. Het waren alle vier prachtige winnaars. En ja, het is een diplomatiek antwoord, maar toch. Van alle vier winnende boeken heb ik evenveel genoten.'

Gretske: 'Heb zelf geen favoriet, alle keren vind ik het heel bijzonder dat het een boek is waar ik me heel goed in kan vinden.'  

Of heb je misschien een schrijver in gedachten die je de prijs graag ziet winnen?

Gerda: 'Persoonlijk vind ik dat Saskia Goldschmidt deze prijs zou verdienen.'    

Jan-Peter: 'Een prognose is ontzettend lastig te geven. Er zijn dit jaar weel veel mooie Nederlandse boeken verschenen. Ik vind dat in Nederland Atte Jongstra al jaren meer aandacht verdient dan hij krijgt.' 

Gretske: 'Geen idee, is altijd weer een verrassing. Bij vorige edities kwam er al snel in de stemming  een aantal boeken naar boven, en was de winnaar heel duidelijk.' 

Kun je een prognose doen welke drie boeken dit jaar op de shortlist eindigen?

Gerda: 'Ik kan geen prognose doen.'

Jan-Peter: Als ik kijk welke boeken dit jaar een kanshebber zijn, vergeet ik er ongetwijfeld een paar. Vooruit, toch een paar boeken waar ik in 2018 heel erg van genoten heb: Ommegang van Jan van Aken, Noem het liefde van Daan Heerma van Voss, Gebrek is een groot woord van Nina Polak en De goede zoon van Rob van Essen.




Meer informatie over de Nederlandse Boekhandelsprijs vind je hier. Kreeg jij een keer een boekentip van je boekhandelaar? Deel jouw tip onder dit artikel en inspireer elkaar tot het oppakken van nieuwe boeken!