De Tekentafel: gi-ga-groene illustrator Marije Tolman
Marije Tolman volgde een kunstopleiding in Den Haag en Schotland. Daarna werkte ze in Italië als vormgever. Tolman illustreerde onder meer boeken van Carli Biessels en de populaire reeks 'Mejuffrouw Muis' van Erik van Os en Elle Lieshout, waarvoor ze bekroond werd met een Vlag en Wimpel, tegenwoordig het Bronzen Penseel. Voor het tekstloze prentenboek De boomhut dat ze samen met haar vader Ronald Tolman maakte, kreeg ze een Gouden Penseel.
Tolman maakte dit jaar het Prentenboek bij de Kinderboekenweek, met als thema 'Gi-ga-groen!'. De Kinderboekenweek vindt plaats van 5 tot en met 16 oktober, waarin Egalus voor maar € 8,25 verkrijgbaar is in de boekhandels.
'Egalus houdt van het geruis van de wind tussen zijn stekels. En van de warme zon op zijn neus. Kalm prikt hij iedere dag het bos schoon. Maar de andere dieren hebben het daar allemaal veel te druk voor. Tot op een dag alles anders wordt.
Hij draagt een neon-oranje hesje, dat staat symbool voor alle harde werkers achter de schermen die het theater van het leven draaiende houden.
Het is een hoopvol boek waarin voor de kinderen heel veel te zien en te ontdekken is. Met veel vaart en humor probeer ik een voorzichtig pleidooi te houden voor aandachtig leven in de Sjeestijd.'
'"Hier ga ik ooit een boek van maken," dacht ik, en ik hing het schetsje op mijn prikbord.'
Marije Tolman over...
Toen ik werd gevraagd het prentenboek voor de Kinderboekenweek 2022 te maken … dacht ik direct aan Egalus. Hij hing namelijk al een tijdje op het prikbord in mijn atelier, nog vóór ik deze opdracht kreeg. Mijn dochter Liv (12 jaar) moest een Griekse mythe schrijven en tekenen. Ze bedacht Egalus, de beschermheer van het bos. Een egeltje dat met een drietand (net als Poseidon en Neptunus) het onmogelijke in beweging bracht. Hij prikt dagelijks kalm het bos schoon en draagt de rommeltjes op zijn stekels op zijn rug. Dit vond ik zo’n ontroerend karakter. 'Hier ga ik ooit een boek van maken,' dacht ik, en ik hing het schetsje op mijn prikbord. Toen de uitnodiging van de CPNB kwam om het prentenboek te maken mét het thema Gi-ga-groen!, had ik direct een vertrekpunt: Egalus, het schetsje van Liv.
Tijdens de Kinderboekenweek ga ik … voorlezen met een handgemaakt vertelkistje waar Egalus tussen de mooiste natuurspulletjes tevoorschijn komt. We gaan Egalus tekenen, kijkdozen maken, en natuurlijk ga ik signeren! Héél veel signeren. De kijkdoosplaat van Egalus is tijdens de Kinderboekenweek te downloaden op mijn eigen website en hier op Hebban.
Ik werk tegenwoordig het liefst met … grafisch drukwerk gecombineerd met gemengde technieken (bijvoorbeeld gouache, pen en inkt, aquarelverf, krijt, potlood, acrylverf). Momenteel werk ik graag met fotografische beelden gedrukt in risoprint (een soort zeefdruk). In mijn atelier heb ik inmiddels een enorm archief aan fotomateriaal, allemaal geschoten op reizen of zomaar onderweg, omdat ik altijd en overal bezig ben met nieuwe ideeën. De beelden staan startklaar voor nieuwe boeken. Misschien blijven ze nog jaren staan, misschien zijn ze morgen bruikbaar voor een verhaal dat voorbij komt.
Het meest trots ben ik op … Egalus! Omdat ik Egalus niet alleen zelf getekend, maar óók zelf geschreven heb. En omdat ik beretrots ben op mijn dochter Liv, die zo’n mooi karakter heeft bedacht.
'Ik denk dat ik nu wereldberoemd wordt in ons kleine kikkerlandje, en de bakker mij eindelijk herkent.'
De illustraties waar ik met het meeste plezier aan werk … zoveel plezier om op te noemen! Ieder boek is weer een nieuwe zoektocht, een expeditie naar de juiste sfeer en techniek, passend bij het verhaal. Ik werk altijd analoog, met hart en ziel, direct op papier, met veel passie, plezier en gedrevenheid. Altijd het gevoel dat ik tijd tekort heb, omdat ik nog zoveel plannen heb in mijn atelier. Samenwerken met mooie mensen is voor mij ook een heel feestelijk proces. Zoals de boeken die ik met mijn vader Ronald Tolman maakte, of de boeken met Youp van ’t Hek, Daan Remmerts de Vries, Edward van de Vendel …
Ik zou willen dat ik deze boekenreeks had mogen illustreren ... bij de boeken die ik met Youp maak heb ik de smaak te pakken gekregen om voor volwassenen te tekenen. Een beetje schurende humor zonder rekening te houden met de tere kinderzieltjes vind ik zeer inspirerend en vrolijk makend om te doen. Naast de boeken die ik maak zou ik heel graag eens een theaterdecor willen tekenen, of een vaste plek in een dagblad lijkt mij ook te gek.
Hoe heb je deze Kinderboekenweekprentenboek-opdracht aangepakt? Hoe maak je een boek over aandachtig leven zo gesjeesd mogelijk? Voor deze opdracht krijg je niet veel tijd, dus ik moest snelle beslissingen maken. Gelukkig hing Egalus al startklaar aan mijn prikbord, dus de derde versnelling zat er al gauw in. Ik heb veel gefotografeerd in de natuur: bossen, duinen, zee. Langs de westkust van de Schotse Hooglanden heb ik verlaten berglandschappen en kleine eilandjes gefotografeerd, om de sfeer van een 'oertijd' te creëren. De foto’s vormen het decor van het boek, waar ik vervolgens de hoofdrolspelers en de figuranten overheen heb getekend. Ondertussen schreef ik het verhaal, dat ging samen met de beelden.
Wat denk je dat voor je gaat veranderen nu? Ik denk dat ik nu wereldberoemd word in ons kleine kikkerlandje, en de bakker mij eindelijk herkent. Dat ik in restaurants kan betalen met een vlugge schets die ik ter plekke maak en ik voortaan met een zwarte zonnebril door de steegjes van de stad moet sluipen. Nee, grapje. Geen idee. Zou d’r iets veranderen? Als ik gewoon kan blijven tekenen in stilte dan ben ik zeer gelukkig.
De aandacht voor illustratoren tijdens de Kinderboekenweek vind ik … Het Prentenboek van de Kinderboekenweek voor de jonge lezers wordt in hoge oplage gedrukt en voor een sympathieke prijs aangeboden. In deze prentenboeken spelen de illustraties de hoofdrol. Hopelijk gaan met Egalus héél veel kinderen genieten van heel veel tekenwerk. Maar ik ben óók erg blij dat we dit jaar de geweldige illustrator Martijn van der Linden mogen omarmen als Kinderboekenambassadeur. Hij heeft de belangrijke missie om het belang van illustraties in boeken nog meer onder de aandacht te brengen, ik kijk uit naar zijn plannen.
Een tipje van de sluier voor je volgende project … Het is geen egeltje, maar een konijn. Hij zit niet in het bos maar in de pan … 'Het was kerstochtend 1961, ik weet het nog zo goed, mijn konijnenhok was leeg, en moeder zei dat ik niet in de schuur mocht komen, en als ik lief ging spelen dat ik dan wat lekkers kreeg.' Flappie, de onvergetelijke kerstklassieker van Youp van ’t Hek. Het liedje, dat zich inmiddels in het collectief geheugen van heel Nederland heeft genesteld, mocht ik in beeld brengen. Met ontzettend veel plezier heb ik aan dit boek gewerkt samen met Youp, vormgever Eva Kohnstamm en uitgeverij Thomas Rap. Flappie verschijnt op 1 november, lekker op tijd voor onder de kerstboom van 2022.
Marije en haar werk vind je op haar website en op Instagram.
De Kinderboekenweek
De Kinderboekenweek is dit jaar Gi-ga-groen! Andy Griffiths en Terry Denton maken het Kinderboekenweekgeschenk, Marije Tolman schrijft en illustreert het Prentenboek van de Kinderboekenweek. Zowel het geschenk als het prentenboek zijn tijdens de Kinderboekenweek bij de boekhandel te krijgen. De Kinderboekenweek 2022 vindt plaats van 5 tot en met 16 oktober.
Foto 1: © Marije Tolman. Foto 2: © Ginger and the Wolf
