De Tekentafel: illustrator Djenné Fila
Djenné Fila (1995) studeerde in 2017 cum laude af voor haar studie illustratie, om het daaropvolgende jaar al direct een publieksprijs in de wacht te slepen. In 2019 deed ze haar intrede in de kinderboekenwereld met Het beest met de kracht van tien paarden van Lida Dijkstra, dat genomineerd werd door de Vlaamse kinder- en jeugdjury. Kort daarna volgde De vuurvogel, een hervertelling van het wereldberoemde ballet, door Gouden Griffel-winnaar Bette Westera. Voor deze illustraties ontving Fila een zilveren award tijdens de European Design Awards 2021.
Fila maakt gebruik van verschillende materialen en technieken om haar werk tot stand te laten komen. Ze creëert vlekken, texturen en tekeningen, die ze vervolgens digitaal samenvoegt. Tijdens het illustreren gebruikt ze toevalligheden en nieuw ontstane inzichten om tot onverwachte illustraties en composities te komen. Ze laat zich inspireren door schaduwfiguren, silhouetten, knipselkunst, theaterdecors, sprookjes en mythen. Een van haar nieuwste werken is Toen Rups een vlinder werd, geschreven door Bette Westera en Naomi Tieman.
'Toen Rups een vlinder werd is een erg leuke samenwerking geweest. We stuurden elkaar tekst of illustraties toe en dat inspireerde elkaar. Ik kreeg veel vrijheid om die leuke tuinbewoners menselijke eigenschappen te geven. Ik gebruikte rucola, koffie, zand et cetera.'
'Ik ga op zoek naar de juiste kleuren en materialen om de sfeer van een verhaal te vangen.'
Foto's 1-3: © Danu Caris. Foto 4: © Djenné Fila
Djenné Fila over...
Ik begon met illustreren toen … 'ik nog heel jong was, hierboven zie je een foto van mij toen ik drie jaar oud was en geconcentreerd aan het tekenen ben. De tekening, met voornamelijk kruisjes, werd grappig genoeg ook meteen onderdeel van mijn eerste expositie waar kindertekeningen werden vergeleken met de tekenkunst van bonobo-apen. Mijn ouders hebben thuis dozen vol met tekeningen en kunstwerken van mij. Ik tekende veel op school en thuis en toen ik naar de middelbare school ging, koos ik voor extra lessen beeldende vorming. Daarna ben ik gaan studeren aan de kunstacademie in Breda, en koos ik de richting illustratie.'
Mijn eerste publicatie … 'is Het beest met de kracht van tien paarden, geschreven door Lida Dijkstra en uitgegeven door Luitingh-Sijthoff. Op de kunstacademie was het een droom om illustraties te maken voor een kinderboek bij een gerenommeerde uitgeverij. In 2017 kreeg ik voor het eerst de kans om een volledig boek te illustreren! Ik liet me inspireren door de spannende Griekse mythen en mocht uitpakken met veel paginavullende prenten en strooi-illustraties.'
Ik werk graag met … 'heel veel materialen door elkaar! Ik ga op zoek naar de juiste kleuren en materialen om de sfeer van een verhaal te vangen. Soms is dat ecoline, soms verf, en soms onverwachte materialen zoals rucola, bladgoud, koffie, een spons of papyrus. Na het experimenteren met deze verschillende materialen, scan ik de resultaten in en ga ik met Photoshop aan de slag. Ik bouw mijn illustraties op uit vaak wel 500 lagen. Daarbij werk ik niet met een vooraf bedacht plaatje in mijn hoofd of een schets, ik wil kunnen improviseren en schuif met componenten om op zoek te gaan naar krachtige composities.'
Het meest trots ben ik op … 'mijn boekenplank met de verschillende projecten en de samenwerkingen die ik afgelopen jaar heb gedaan. Bijzonder om te zien wat voor mooie start ik heb gemaakt na de kunstacademie en hoe ik me steeds verder ontwikkeld heb. Het is best spannend om na de academie aan de slag te gaan als freelance illustrator, om de sprong te wagen, jezelf zichtbaar te maken, te leren over ondernemerschap en opdrachten te krijgen. Ik ben trots dat ik dat allemaal zelf uitgevogeld heb en nu werk als fulltime illustrator.'
Illustraties uit De vuurvogel en Onder de golven © Djenné Fila
De illustraties waar ik met het meeste plezier aan werk … 'zijn illustraties waardoor we even een andere wereld in kunnen stappen. Ik vind het geweldig dat ik met mijn illustraties deuren kan openen naar andere werelden: van een sprookjesachtige boomgaard met een vuurvogel, naar de insectenwereld met bonte tuinbewoners en van een miljoen jaar terug in de tijd langs mammoeten, grottekeningen en verwoestende vloedgolven, tot het ontmoeten van farao’s in het oude Egypte. Ik ben nu al nieuwsgierig waar mijn volgende reis heen gaat!'
De leukste / interessantste / meest uitdagende opdrachten om te doen … 'zijn nieuwe projecten. Ik hou van avontuur, nieuwe uitdagingen en ben altijd op zoek naar mooie samenwerkingen. Ik heb afgelopen tijd prachtige boeken geïllustreerd, maar merk dat ik ook weer geïnspireerd ben om mijn horizon te verbreden en mijn illustraties ook buiten het boek tot leven te laten komen. Ik vind het een hele interessante en spannende uitdaging om te kijken in welke vormen mijn illustraties nog meer ingezet kunnen worden. Zo zou ik heel graag eens illustreren voor een ziekenhuis of voor een steigerdoek.'
Het verschil tussen het werken in opdracht en vrij werk … 'Ik werk eigenlijk alleen in opdracht en dat vind ik ook het leukste om te doen. Binnen mijn opdrachten krijg ik veel vrijheid en vertrouwen, hierdoor kan ik mijn ei kwijt in projecten en mis ik het maken van vrij werk niet. Soms start een project wel bij mij met een eigen idee. De verhalenbundel Toen Rups een vlinder werd is bijvoorbeeld geïnitieerd door mijn verlangen om een insectenwereld te tekenen en redacteur Jolijn Swager van uitgeverij Volt gaf hier enthousiast ruimte aan.'
Illustraties uit De schaduw van Toet en Toen Rups een vlinder werd © Djenné Fila
Het werken met de computer vind ik een voordeel want … 'Ik hou van de verrassingen en speelsheid die de computer mij biedt. Van het kunnen schuiven met mijn lagen, en dat de lijnen niet 'vast zitten' op het papier. Ondanks dat ik altijd analoog van start ga met het maken van texturen, vind ik het heerlijk dat ik later in het proces de computer in kan zetten. Ook is het een fijn voordeel dat je snel iets aan kan passen, het werk ook gebruikt kan worden voor animaties of gedrukt kan worden naar grootformaat art prints.'
De aandacht voor illustratoren in het boekenvak vind ik … 'soms wat beter kunnen. Illustratoren krijgen gelukkig steeds meer aandacht in recensies en besprekingen, maar ze worden soms kort genoemd en illustraties worden enkel gezien ter ondersteuning van de tekst. Veel illustratoren vertellen een verhaal met hun beeld, brengen een extra laag aan in een verhaal en voegen daarmee een belangrijke component toe aan een boek. Gelukkig krijg ik in mijn samenwerkingen vaak heel veel vrijheid en vertrouwen in mijn expertise. Ook vind ik het heel leuk dat recensenten mij taggen en vermelden op Instagram, daar vind ik veel waardering voor mijn werk.'
Ik zou willen dat ik deze boekenreeks had mogen illustreren: 'Erik of het kleine insectenboek (al is dat natuurlijk een boek en geen reeks). Extra blij ben ik dus met de verhalenbundel Toen Rups een vlinder werd die ik samen met de geweldige schrijfsters Naomi Tieman en Bette Westera gemaakt heb.'
'Ik vind het geweldig dat ik met mijn illustraties deuren kan openen naar andere werelden.'
Meer van Djenné Fila
Djenné en haar werk vind je op haar website en op Instagram.
