De Tekentafel: illustratrice Loes Riphagen

Loes Riphagen debuteerde in 2008 met Slaapkamernachtdieren en haar prentenboeken zijn inmiddels niet meer weg te denken uit het kinderboekenlandschap. In 2013 maakte ze zelfs het prentenboek bij de Kinderboekenweek, getiteld Zzz. Van haar nieuwste uitgave Bij de neus genomen maakte Riphagen werkelijk een pronkstuk. Het boek heeft goudfolie op het omslag en gestanste pagina's. Bovendien maakte ze voor de illustraties gebruik van een vernieuwende combinatie van collage- en tekentechnieken. Volgens uitgeverij De Fontein is Bij de neus genomen dan ook het allereerste koffietafel-prentenboek! Op Hebban vertelt Loes meer over dit bijzondere project.  

Ik begon met illustreren toen…
‘Vroeger toen ik jong was tekende ik niet meer dan andere kinderen, maar ik knutselde wel ontzettend veel. Ik maakte poppenhuisjes van afvalspullen en papier-maché en ik naaide kleine mini-poppenkleertjes voor mijn trollen. Hoe kleiner hoe beter, ik kon echt ontzettend priegelen. Mijn oma Truus heeft deze creativiteit ontzettend gestimuleerd. Daarom heb ik mijn nieuwe boek Bij de neus genomen aan haar opgedragen. Op de middelbare school kreeg ik tekenen als vak en heb ik hier examen in gedaan. Vanaf dit moment ging ik veel tekenen en wilde ik naar de kunstacademie.’  

Mijn eerste publicatie…
‘Als afstudeerproject aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam (2007) had ik Slaapkamernachtdieren bedacht. Na mijn afstuderen heb ik kopieën van mijn werk opgestuurd naar uitgeverijen waarvan ik vond dat mijn werk bij hen paste. Joris van de Leur van Uitgeverij de Fontein belde me meteen heel enthousiast op. Ze wilden mijn idee uitgeven. Ik heb toen nog een heleboel Slaapkamernachtdieren erbij verzonnen zodat het genoeg was voor een prentenboek. Super was dit! Ik was zo ontzettend blij!’  

Ik werk het liefst met…
‘Allemaal verschillende materialen door elkaar heen. Aquarel, ecoline, potlood, inkt, verfstift. Alles door elkaar geeft voor mij een heel fijn resultaat. Ik weet precies hoe alle materialen op elkaar reageren. Mijn laatste boek heb ik in een totaal nieuwe techniek gemaakt. Het is een soort collage van geschilderde papieren en structuren. Dit was fantastisch om te doen. Het is heel fijn om soms iets nieuws te ondernemen. Alle dieren, planten en achtergronden bestaan uit heel veel losse papieren onderdelen die ik heb uitgeknipt en in elkaar heb gelijmd. Hierna hebben we de originelen gefotografeerd en heb ik ze op de computer ingekleurd. Hier heb ik zo ontzettend veel van geleerd. In het filmpje kun je precies zien hoe ik dit boek heb gemaakt.’  


Het meest trots ben ik op….
‘Zeker weten op mijn nieuwste boek Bij de neus genomen. Ik heb hier echt heel lang aan gewerkt om hem zo mooi mogelijk te maken. Het was een groot project waarin ik met veel mensen heb samengewerkt. Ik heb ontzettend veel geleerd. Ik ben best wel een sloddervos, maar wat betreft mijn werk ben ik ontzettend perfectionistisch. Bijna autistisch. Dit boek heb ik tot in de puntjes uitgevoerd en ik ben heel erg tevreden met hoe hij is geworden. Gewoon apetrots eigenlijk.’  

De illustraties waar ik met het meeste plezier aan werk…
‘Zijn mijn eigen projecten. Mijn boeken waar ik zowel de tekst als illustraties voor maak. Zo heb ik helemaal zelf in de hand wat ik wil doen en hoe het er allemaal uit komt te zien. Ik ben als het ware de regisseur van het hele boek. Het is fantastisch om hieraan te werken. Ik kan echt blijheidskriebels krijgen als ik een goed idee heb bedacht en me hier helemaal in stort. Dan leef ik een poosje in de wereld van dit idee en alles om me heen ziet er dan anders uit.’  

Het werken met de computer vind ik een voordeel / nadeel, want….
‘Tot voor kort werkte ik nooit met de computer. Ik maakte mijn illustraties analoog en leverde ze als pakket in bij de uitgeverij. Een lithograaf zorgt dan dat alle illustraties digitaal worden voor druk en dat de kleuren als ze gedrukt zijn zoveel mogelijk in de buurt komen bij mijn originele illustraties. Waar ik in dit proces altijd van baal is dat sommige kleuren moeilijk te drukken zijn en dat mijn illustraties soms totaal anders uitvallen in druk. Soms is dat ontzettend klote als een achtergrondkleur ineens helemaal vies en flets is. Zo heb ik dat nooit bedoeld. Ik denk altijd heel lang en hard na over de kleuren die ik gebruik en ik stem alles op elkaar af. Dat is dan gewoon echt balen.  

Ik wilde dit stukje graag beter in de hand hebben en daarom heb ik Bij de neus genomen digitaal ingekleurd. Ik heb alles nog steeds met de hand gemaakt. Alle knipsels en tekeningen zijn handwerk. Dit kun je gelukkig ook nog steeds heel goed zien. Al mijn originele illustraties zijn gefotografeerd en hierna heb ik ze digitaal ingekleurd. Ik vind het zelf heel belangrijk dat je de ambacht en het handwerk in mijn illustraties kunt zien. Maar ik denk dat ik in deze combinatie van analoog en digitaal een nieuw fris en modern beeld heb neergezet. Een hele nieuwe Loes zeg maar. En nu heb ik alles zelf in de hand. Als ik een kleur aanwijs op de pantone waaier dan wordt het in druk ook exact die kleur. Dat is fantastisch! En pluisjes en vlekjes zijn makkelijk even weg te poetsen.  

Ik heb ontzettend veel geleerd met mijn laatste project. En ik ga voor mijn volgende boek ook zeker weer gedeeltelijk digitaal werken.’  

Ik zou willen dat ik deze boekenreeks had mogen illustreren:
‘Ik heb niet echt een speciale wens om nog te doen. Tuurlijk zijn er wel schrijvers die ik bewonder en waar ik heel graag eens mee samen zou werken. Er komen altijd zoveel ontzettend leuke projecten op mijn pad. Ik zie wel wat de toekomst brengt. Eerst ga ik zelf weer aan een nieuw boek werken. Dat is uiteindelijk het allerleukste!’  



Foto's en illustraties © Loes Riphagen

Bij Bij de neus genomen is ook een app ontwikkeld, deze is binnenkort verkrijgbaar. Wil je op de hoogte gehouden worden, klik dan hier. In de app kun je spelen met alle dieren uit het boek, waarover je spelenderwijs en met veel humor leuke weetjes leert.