De trendwatcher #2 - Trends en aanbevelingen

Even voorstellen...

Na twintig jaar uitgever te zijn geweest, heb ik sinds kort een nieuwe rol. Ik ben trendwatcher, of liever gezegd: TIO, trendwatcher in opleiding, aan de Rozenbrood Trendacademy in Amsterdam.

Dat betekent dat beeld voor het eerst in mijn leven belangrijker voor me is dan woord. Dat betekent dat ik moet kijken en niks mag vinden van wat ik zie. Best lastig voor iemand die altijd zijn mening klaar heeft. En dat betekent dat ik niet mag praten met en niet mag luisteren naar mensen – help, ik heb het netwerken juist onder de knie – maar dat ik mensen moet observeren. Zodra ik met ze praat, ben ik marktonderzoeker geworden, en is mijn trendwatchen ‘verpest’. Helemaal uit mijn comfort zone begin ik dus als 45-jarige aan een compleet nieuwe carrière.

Of toch niet? Ik ben een boekenfreak, en dat zal ik altijd blijven. Boekenvak-trendwatcher (in opleiding) is het dus geworden. Ik begeef me tussen de boeken en de boekenvakkers en de lezers, maar ik kijk om ze heen en door ze heen op zoek naar de boekentrends van morgen. Want een trendwatcher is een soort archeoloog: ik zoek scherven. Scherven, die me naar de toekomst leiden.

Voor de mensen die me niet kennen, ik ben dus diegene die op beurzen en borrels niet met je praat en al helemaal niet naar je luistert!

Deze boeken worden nu geschreven:

7 opvallende trends en 3 aanbevelingen

Op de uitgeverijen liggen bergen buitenlandse manuscripten te wachten op een redacteur of uitgever die er iets in ziet, en lopen de mailboxen vol met boekvoorstellen. Het zijn de boeken die nu geschreven worden in onder meer Engeland en Amerika.

Een rondje langs de belangrijkste agenten en uitgeverijen in Engeland en Amerika levert me een mooi overzicht op van wat er momenteel te koop is of net verkocht is aan Nederlandse uitgevers. Als die boeken vertaald worden, zijn dat de titels die wij volgend jaar gaan kopen en lezen. Het is altijd weer het kaf van het koren scheiden: niet alles is even verrassend of nieuw.

Maar er zijn veelbelovende projecten en er vallen duidelijke trends te onderscheiden. De zeven opvallendste trends deel ik met jullie. Sommige titels zijn al verkocht, maar er ligt nog veel moois te wachten op een Nederlandse uitgever.

Het is aan de uitgevers welke trends er worden opgepikt. Kiezen uit dit enorme aanbod is een optie, maar wees niet verbaasd als je deze trends ook terug ziet in de Nederlandse titels die komend jaar verschijnen.

Behalve de trends, krijg je van mij drie concrete titels waar ik als trendwatcher hoge verwachtingen van heb. Houd die vertalingen dus goed in de gaten! Ik wens je een fijn en trendy boeken-2017!

1. Vrouwen met Asperger

Zowel in de non-fictie, als in de memoirs en de YA-titels duikt het onderwerp autisme bij vrouwen veelvuldig op. Van de mensen met autisme is maar 15% vrouw en autisme uit zich bij vrouwen heel anders dan bij mannen – vandaar dat we er eerder niet veel over hoorden. Maar de medische wetenschap is, als het om vrouwen gaat, bezig met een inhaalslag. In de tijd van feminisering en individualisering willen we weten hoe een ziektebeeld zich uit bij vrouwen – anders dan bij de altijd onderzochte mannen. Na de campagne van De Hartstichting die ons waarschuwde voor afwijkende symptomen bij een hartaanval bij vrouwen, is het nu tijd om het licht te werpen op psychische ziektes, zoals Asperger, dat vaak moeilijker te herkennen is bij vrouwen. Ik ben reuze benieuwd wie er met een boek komt van het kaliber van Het wonderbaarlijke voorval van de hond in de nacht van Mark Haddon, maar dan met een meisje of vrouw als hoofdpersoon.

2. Natuur en de echte man

Als de wereld hectisch en ongrijpbaar wordt, willen we terug naar de basis: de natuur. Daarnaast willen mannen weer echt man mogen zijn, als reactie op de feminisering van de afgelopen jaren. De man en het hout van Lars Mytting was een van de voorlopers op deze trend, en in 2017 volgen er meer bomenboeken, wilde dieren boeken, en andere stoere ‘de-man-wordt-een-met-de-natuur’ titels. De boeken zijn meer verhalend en inspirerend overigens, dan dat het how-to gidsen zijn vol zeemansknopen en survivaltechnieken.

3. Grip op het leven… en de dood

We willen grip op ons leven hebben: grip was het trendwoord van de Trendrede van 2016. Maar ook na het leven willen we de controle houden: het liefst bepalen we zelfs wanneer we sterven, en met wie, maar in elk geval willen we van tevoren de uitvaart regelen en alles netjes achterlaten – ook op social media. Eerder schreef ik al dat we ons leven willen vastleggen voor het nageslacht door middel van ‘levensboeken’.
In The gentle way of swedish death cleaning van Margareta Magnusson komt de trend van grip samen met die van het leven versimpelen (opruimen) en de Scandinavische trend die eerder al werd ingezet met het boek Hygge van Meik Wiking. Het is wat mij betreft dan ook een veelbelovende titel. De rechten zijn verkocht aan De Bezige Bij, en het boek verschijnt in oktober.

4. Mislukken is het nieuwe slagen

Kennen jullie de Fuck up nights? Sinds 2012 is deze omgekeerde TED-talk uit Mexico overgewaaid: CEO’s pitchen in zeven minuten hun blunders en mislukkingen. Falen is namelijk allang geen taboe meer, imperfectie is de trend. In de boeken van 2017 zien we dat terug: zowel in opvoedboeken, managementboeken als self-help is het delen van blunders en falen aan de orde van de dag. Want van vallen kun je leren, en van perfect slagen een stuk minder. Voor de opvoeders betekent dat niet dat het voldoende is om zelf af en toe te blunderen als ouder en daar open over te zijn (dat deden we al eerder). Nee, je moet je kinderen ook de kans geven om te vallen (en op te staan) – de ouder moet gaan coachen op afstand in plaats van alle gevaren en fouten bij voorbaat voor het kind te elimineren. Managers van nu doen hetzelfde: laat die werknemer maar schuiven; als hij een uitglijder maakt, dan leert het hele bedrijf daarvan, en passen we de strategie daar weer op aan.

5. Draken zijn de nieuwe dino’s

2017 wordt een echt drakenjaar. Nu zijn draken van alle tijden, maar komend jaar duiken ze overal op: van vriendelijke kinderdraken tot de wereld bedreigende SF-draken. Als de wereld om ons heen grimmiger wordt, vluchten we in mythen en sprookjes, en dromen we weg bij een verhaal over een liefst apocalyptische wereld waarin alles wordt opgelost, dan wel overgenomen door krachtigere wezens dan de mens. Dit najaar draaide de film Peter en de Draak in de bioscoop, en volgend jaar komt Playmobil niet voor niets met een speelgoedserie ‘Tem je draak’.
Eind volgend jaar verschijnt Dragon’s Green van Scarlett Thomas, deel een van een magische trilogie waarin kinderen de wereld redden – vergelijkbaar met Neverending Story… De rechten zijn verkocht aan Uitgeverij De Fontein. Het is te hopen dat ze de drie delen snel op elkaar laten verschijnen, want deze serie zou zo maar eens heel verslavend kunnen zijn.

6. Vriendelijk griezelen

Wie aan wil sluiten bij het kinderboekenweekthema Gruwelijk Eng! doet er goed aan te beseffen dat griezelen om het griezelen uit is. We willen onze kinderen beschermen tegen een wereld vol terrorisme en horrorclowns. Bescherming wordt het trendwoord van 2017, aldus Bakas. Neem dus een schijnbare griezel, die uiteindelijk de held van het boek blijkt te zijn. Dat verklaart dat de tijdloze GVR van Roald Dahl dit jaar ook als film succesvol was – en verklaart de keuze van Walt Disney voor de remake volgend jaar van Belle en het beest. Zorg voor vriendelijk griezelen, kinderboekenschrijvers en uitgevers!

7. Van dierentuin tot Rusland

In de fictie zien we veel aansprekende, dan wel romantische decors als dierentuinen, het Rusland van vroeger, het ouderwetse circus met olifanten en kermissen met waarzeggers. Wat Rusland betreft zijn we nieuwsgierig geworden. Rusland leek de vijand en Amerika de bondgenoot, maar hoe ligt dat nu Trump president wordt? En is Rusland wel de vijand? Hoe zat het ook alweer met die tsaren van vroeger en hoe is het echt om in het Rusland van nu te leven? We willen meer weten en genuanceerder lezen over dit land in 2017. De circus en dierentuindecors ademen de sfeer uit van de avantgarde trend, die komend jaar ook in het interieur trendy is. Veel groen, veel wilde dieren, en romantiek in combinatie met rauwheid. Dit past ook in de trend van het toenemende besef dat het dier gelijk is aan de mens, en het verdient dier te blijven. Zo geeft Artis zijn nieuwgeboren dieren geen naam meer: een girafje is niets meer, maar ook niets minder dan een girafje. In Beautiful Things van Gin Philips verandert het kalme, mooie dierentuindecor anno nu in de hel.
Tegen sluitingstijd klinken er schoten in de zoo, en moet een moeder drie uur lang alles uit de kast halen om haar vierjarige zoon te beschermen, te midden van gesneuvelde bezoekers en mede-overlevenden. Een beklemmende thriller, maar ook een ijzersterk verhaal over moederliefde, waar ik veel van verwacht. De rechten zijn verkocht aan Ambo-Anthos.

Meer artikelen van trendwatcher Martine Koelemeijer lees je hier.