De vergeten boeken van de Hebban Crew #2

Debbie: Mijn enorme boekenwand is inmiddels wat berucht, vrees ik. Niet in het minst bij mijzelf. Wat ik daar allemaal aan pareltjes vind ... het is ongelooflijk. Toch zeker ooit/onlangs door mij aangeschaft, maar ingehaald door 'more shiny' pareltjes. Sommige boeken hebben de eer om twee keer door mij te worden gekocht, waardoor ik nu nog steeds een stapel van twintig dubbele titels heb, die ik alsnog zonde vind om weg te doen. Tja, je komt niet aan zo veel boeken zonder een beetje apart te zijn, vrees ik.

Eén van de vergeten boeken die ik ga noemen is een boek dat ik dubbel heb, maar bewust, omdat het twee verschillende edities zijn. Het gaat om The Strange Library, een novelle van de Japanse auteur Haruki Murakami, dat niet in het Nederlands is vertaald, maar wel in het Engels (2012). Het is heel bijzonder vormgegeven in beide edities en omdat ik geen keuze kon maken, of buikpijn kreeg bij zelfs maar de gedachte aan de een wel hebben en de ander niet, nam ik ze beide mee. En ik heb ze beide niet gelezen. 94 bladzijden.

Het boekje gaat over een jongen die graag wil weten hoe belastingen werden opgehaald ten tijde van het Ottomaanse Rijk. Hij gaat hiervoor naar de bibliotheek, wordt door een oude man via een doolhof naar een mysterieuze leeskamer geleid en zit daar vervolgens gevangen. Volgens de flaptekst is er dan ook nog iets met een schaapmeneer die geweldige donuts maakt en een meisje dat met haar handen praat. Oh, en de oude man lijkt een bijzondere trek te hebben in de hersenen van jongetjes.

Hoe kan ik dat nou níet gelezen hebben in al die tijd?

Een bijzonder fenomeen van mijn eigen leesneigingen, en speciaal afwijkend voor een fantasylezer, is dat ik vooral van eerste delen houd. Ik hou ervan een wereld te leren kennen, het hoofd van een schrijver in te duiken en te ontdekken wat daar allemaal bedacht is. Als het eerste boek uit is, kan het nog zo geweldig zijn geweest, ik lees zelden een volgend deel in die serie. Ik pak liever een ander eerste deel en ontdek een nieuwe wereld. Dit overkwam me met De glazen boeken van de dromeneters (2006), een magnifiek avontuur van Gordon Dahlquist. Het kreeg van de VN Thrillergids een enkele ster en de Crimezone-recensent beloonde het met twee sterren, maar het is ook helemaal geen thriller. Ik kan de latere lezersrecensie van recensent Gerry wel blijven quoten, want daar ben ik het zo enorm mee eens. Zij gaf het boek in 2015 vijf sterren: 'Uniek boek, deze vuistdikke pil van Gordon Dahlquist. De glazen boeken van de droometers is zo’n boek waar je óf onherroepelijk door wordt verzwolgen óf dat je na 50 pagina’s vol afkeer zo ver mogelijk van je af smijt.' Gerry snapte wél dat het boek niet te vangen is in een genre: ' Het is moeilijk het boek bij een bepaald genre in te delen, aangezien het een ongebruikelijke mix is van van alles. Een historische thriller, een fantasy roman, een romance, een allegorie… maar bovenal is het een magisch-realistische pageturer van de bovenste plank.' Dank je wel, Gerry, voor het noteren van mijn gedachten over dit boek. Het boek verwacht wel enige flexibiliteit van de lezer, zo beaamt ook zij: 'Ga je mee in de ridiculiteit dan betekent het lezen van dit boek een verslavende ervaring die eindeloos mag duren'.

Nu betekent bij mij 'eindeloos' dus 'tot het einde van deel 1', want ondanks mijn lof voor het eerste deel en alhoewel het vervolg, The Dark Volume, al tien jaar in mijn kast staat, heb ik het nooit opgepakt. Een derde en afsluitend deel van de serie, A Chemickal Marriage, verscheen in 2012. Dahlquist bracht in 2013 nog een standalone roman uit, maar daarna is er niets meer van hem verschenen. Een misbregepen serie, die tussen genres en doelgroepen in hangt, vergeten door iedereen ...

Mijn derde vergeten boek (ik heb er driehonderd, maar mag ze niet allemaal noemen van de baas) is er weer eentje uit de categorie 'bijzonder vormgegeven'. Het is Krampus, the Yule Lord, van auteur Brom. Broms boeken zijn vaak van een bijzonder formaat, bijna vierkant, met een extra brede bladspiegel. Mijn hardcover editie van Krampus heeft een deckle edge (of Oud Hollands snijwijze). Brom, de enkelvoudige naam is overgebleven uit militaire dienst, is bij lezers in Nederland mogelijk bekend van De kinderdief, zijn enige in het Nederlands vertaalde boek. De auteur heeft een voorliefde voor sprookjes, folklore en legenden. Hij hergebruikt graag elementen, waardoor je geliefde sprookjesfiguren uit je jeugd ineens niet meer met dezelfde ogen kunt bekijken. Krampus is van oorsprong de demonische tegenhanger of vijand van Sinterklaas of Santa Claus.

Brom illustreert zijn boeken zelf en daaruit blijkt zijn duistere geest nog maar eens (los van dat op de flaptekst staat dat hij gehouden wordt in een donkere kelder in Seattle). Bij het bekijken van zijn titellijst, sprong tussen de bekende titels De kinderdief en Lost Gods (ook in mijn bezit) er nog een bekende titel uit, The Plucker. Een in 2005 verschenen kinderboek-dat-niet-geschikt-is-voor-kinderen, waarvan ik de 'illustrated & updated edition' uit 2010 in mijn kast bleek te hebben staan. Het is een op Afrikaanse folklore gebaseerd verhaal, dat ik meteen even uitlas en de volle vijf sterren gaf. Wat een boek! En die illustraties. Prachtig! En zo eng, zo luguber, zo echt. Oh, wat ga ik genieten van mijn vergeten boeken!

Martijn: Mijn boekenverzameling is een stuk bescheidener dan die van Debbie (en mag dan ook niet in onze Grote Wand in de woonkamer), maar in mijn werkkamer heb ik toch ook zo'n zestig tjokvolle boekenplanken. En ja, daar staan flink wat vergeten boeken tussen. Zeker bij de non-fictie en naslagwerken (want doorbladeren telt niet als gelezen natuurlijk), maar ook bij de fictie. Vreemd genoeg zijn dat vaak vervolgdelen, of nieuwere boeken van auteurs waar ik eerder werk geweldig van vond. Ook mijn vergeten boek van de vorige editie is nog niet van die status gered: The Crippled God van Steven Erikson, het laatste deel van de magnifieke The Malazan Book of the Fallen-serie. Ik verzuchtte toen over waarom ik het boek nog niet gelezen had: "Of is het gewoon dat ik niet wil weten hoe het afloopt, zodat deze wereld in mijn gedachten altijd een beetje levend en open blijft?" Wellicht gaat dat nog steeds op (al zijn er alweer een heleboel nieuwe boeken in die wereld verschenen, dus eigenlijk is dat geen excuus).

De drie vergeten boeken die ik voor dit jaar heb gekozen zijn ook allemaal van auteurs waar ik andere boeken van gelezen heb die ik geweldig vond. Maar bij elk is er iets anders aan de hand.

De kronieken van Thomas Covenant van Stephen Donaldson heb ik verslonden toen ik jong was, direct na consumptie van De Hobbit en Hebban Top 1000 aanvoerder In de ban van de ring. Ik herinner me nog goed hoe geschokt ik was door de nare dingen die antiheld Covenant uitspookt, zeker in het eerste deel, en de fascinatie over hoe hij dat recht probeert te zetten in de rest van de serie. Maar ook het 'Tolkienkloon'-gehalte (een term die ik pas veel later ontdekte, maar die me ook van de Shannara-reeks afkeerde) van het eerste deel zat me niet helemaal lekker. Gelukkig wist Donaldson dat stigma in de latere delen en de tweede serie af te schudden. De reis van de reuzen in hun stenen galjoen in De ene boom blijft iconisch. In 2004 kwam het eerste deel van de Laatste kronieken uit en ik heb hem direct gekocht. Maar nooit gelezen. Wil ik ook nu niet weten hoe het afloopt? Of schrikt de dikte me hier ook af?

Bij Aanvaarding van Jeff VanderMeer ligt het wat anders: Vernietiging heb ik in een paar dagen gelezen (mysterieuze, bijzonder opgebouwde SF-horror met hoofdpersonen zonder naam) en over het vervolg Autoriteit heb ik maanden gedaan. Niet omdat ik het niet goed of interessant of leuk vond (integendeel, vooral de bureaucratische Kafkaeske absurditeiten vind ik briljant), maar het ging gewoon niet sneller. Aan Aanvaarding, deel drie, ben ik nog steeds niet begonnen (en hier wil ik wél weten hoe het verder gaat, al weet ik dat er nieuwe verhalen in deze wereld aan zitten te komen - als je VanderMeer mag geloven (wat een groot twijfelpunt is)). Hier ben ik over Aanvaarding heen gesprongen om VanderMeers nieuwe boeken te lezen: Borne en The Strange Bird. Want daar zit een vliegende beer zo groot als een huizenblok in. Aanvaarding komt zeker nog eens.

Neal Stephenson is een briljante schrijver. Zijn Snow Crash (Het babelvirus) was tegelijkertijd een briljante cyberpunkroman én een parodie op het genre. The Diamond Age (De alchemist) was één van de eerste post-cyberpunkverhalen, waarna Stephenson blijkbaar het credo 'Go big or go home' aanvaardde... Mijn zin en voornemen om Cryptonomicon te gaan lezen ketst af op de miniletters, volledig volgepropte bladspiegel en de 1152 pagina's. Ik weet zeker dat het een geweldig boek is, maar ik weet ook zeker dat ik drie jaar niks anders kan lezen...

En toch wil ik alledrie alsnog lezen. Ze staan weer op mijn radar. Ze zijn niet meer vergeten, alleen nog niet gelezen.

Boekverkoper en Hebbanrecensent Gerry: 'Ook ik heb als boekverkoper een, twee of drie boeken, die ik, zodra er aanleiding toe is  -heerlijk als mensen vragen!- blindelings uit de kast weet te plukken om het met gepaste blijdschap en stiekeme trots te presenteren: “Het is wel niet meer zo nieuw of bekend, maar het is zó geweldig!” Erop hopend dat de lezer het net zo fantastisch gaat vinden… want dat dat verdient het boek. Zo’n boek is voor mij met stip Het huis aan het meer van Thomas Harding, uit 2017, maar bij het grote lezerspubliek allang weer vergeten. Deze Engelse journalist reconstrueerde de levens van de vijf families die de afgelopen eeuw in het huisje woonden, dat zijn van oorsprong Duitse opa in de buurt van Berlijn bouwde. Huis en bewoners hebben daar echt onvoorstelbare dingen meegemaakt. De Muur liep decennia lang letterlijk door de tuin! Zelden kwam de bekende geschiedenis voor mij meer tot leven dan met dit boek: familiekroniek, roman en geschiedenisboek ineen. Het feit dat het huisje intussen tot monument bestempeld is en middels crowdfunding wordt opgeknapt tot museum (zie Facebook!) ontroert me, ik wil het bezoeken! Wat een boek al niet kan doen.'

Wat is jouw Vergeten Boek van 2018? Laat het ons hier weten.