De VN Detective & Thrillergids is uit: Smaken verschillen

De redactie van de VN Detective & Thrillergids gaf al eerder aan dat het algemene niveau van de boeken dit jaar hoog was en dat er daardoor een groot aantal viersterren- en driesterrenboeken in de gids zijn terug te vinden. Hoewel er maar drie 0 sterren waarderingen in de gids zijn terug te vinden, uitgedeeld aan Verloren van Clarice Janzen, Nena van Andreas Rood en Zomerhitte van Marijke Verhoeven, zijn er ook genoeg 1-sterren recensies terug te vinden. Het juryrapport eindigt wel redelijk optimistisch met de woorden: ‘En ja, daarbij kunnen we enthousiast melden: dit was een goed jaar voor het spannende boek.’  

Het bal van uitersten is geopend, tijd om de jaarlijkse balans weer op te maken aan de hand van de gids die zowel door het boekenvak als de thrillerlezers minutieus wordt bekeken. We zetten de VN recensent tegenover de lezersgemiddelden die we terugvinden bij de boektitels op Hebban en onderzoeken de meest opvallende overeenkomsten en verschillen.

Snoepwinkel

Jurylid Jeroen Vullings geeft in het juryrapport aan dat hij zich als een kind in een snoepwinkel voelde tijdens het lezen van de verschillende boeken: 'Ik wilde steeds meer, meer, méér.' Tijd om de beoordelingen van de zeven bestgewaardeerde titels eens na te trekken op Hebban.

Galveston van Nic Pizzolatto, schrijver en bedenker van de televisieserie True Detective, gaat dit jaar met de titel VN-thriller van het Jaar naar huis. In Galveston maakt de lezer kennis met Roy Cady, die vrijwel zijn gehele leven in dienst heeft gestaan voor gangsters. Hij is ongeneeslijk ziek en besluit met pensioen te gaan, maar het criminele milieu laat hem niet zo gemakkelijk gaan. Het boek werd besproken door vijftien lezers in een Hebban Leesclub die het uiteindelijk beloonde met een bescheiden voldoende. Waar de VN het boek roemt om de uitstraling van een 'klassieke noir-detective', is de Hebban lezer minder gecharmeerd van het feit dat er weinig actie voor komt. De Hebban Leesclub was echter wel positief over de schrijfstijl van de Amerikaanse auteur en de psychologische diepgang van het boek.

De grote verrassing in de shortlist voor de VN-Thriller van het Jaar was W.O.L.F. van Boris Dittrich. De oud-policitus liet de juryleden van de VN versteld staan met zijn thriller waarin een Turkse rechercheur in Berlijn op jacht gaat naar een anti-islamitische terreurorganisatie. De Hebban lezers zijn ook positief en belonen het boek gemiddeld met vier sterren. Net als W.O.L.F. deelt de thriller Vergelding van de Deense schrijver Steffen Jacobsen zowel een gelijkwaardig thema (Denemarken krabbelt op na een aanslag) als een positieve Hebban lezersbeoordeling met gemiddeld 4,5 sterren.

Dit kan niet gezegd worden voor Het effect van Susan van Peter Høeg, een boek dat schommelt tussen het label spannende roman of maatschappijkritische thriller. Hoewel onze Hebban recensent een klinkende vier sterren uitdeelde, staat het lezersgemiddelde momenteel op 2,5 sterren. Het omgekeerde scenario treffen we aan bij Gangsterland van Tod Goldberg, dat op Hebban gemiddeld 3,5 sterren krijgt maar in de Hebban recensie meekrijgt dat 'de spanning vergeten lijkt te zijn'.

Het gelukkigste meisje ter wereld van de Amerikaanse Jessica Knoll wist in haar thuisland al een bestsellerstatus binnen te halen, maar het Hebban buzzboek van de maand maart zaait veel verdeeldheid bij de Hebban lezer. 'Geen touw aan vast te knopen', 'het boek maakt mij niet happy' tot lovende woorden als 'The Devil wears Prada meets Gone Girl' en 'Verrassend verhaal'. Het zorgt ervoor dat de debuutthriller van Knoll op Hebban gemiddeld drie sterren krijgt.

De grote onbekende in de shortlist is de nieuwe thriller van Stephen King, het derde deel van de Mr. Mercedes trilogie die de titel Wisseling van de wacht draagt. De jury van de VN mocht er al aan proeven, voor de lezer is hij pas vanaf 7 juni verkrijgbaar in de boekhandel. Lukt het de koning van het spannende genre opnieuw om de lezer mee te trekken? 

Reputatie of afkomst?

In een uitvoerig recensie-ABC waarin maar liefst 636 boektitels werden besproken, is het interessant om eens verschillende theorieën los te laten. Wordt een Scandinavische schrijver, die altijd zo lekker scoren in de Bestseller 60, bijvoorbeeld beter besproken dan een Nederlandse of Vlaamse schrijver? Of zorgt een eerder geldende reputatie als bestseller-schrijver automatisch voor een sterretje meer?

Scandinaviërs zijn inderdaad nog steeds 'hot' volgens de VN. Met name de nieuwe namen in het Scandinavische segment vallen postief op in de gids. Zo wordt De doodsvogel van Samuel Bjørk beloond met vier sterren en geroemd om de 'flitsende cliffhanger' aan het einde van het verhaal en krijgt Emelie Schepp tevens vier sterren voor haar debuutthriller Memento. Gevestigde namen als Arne Dahl, Karin Fossum en Jens Lapdius krijgen vier sterren. In het zuiden van Europa schort het nog aan uitzonderlijke kwaliteit. Franse thrillerschrijvers als Jean-Christophe Grangé, Franck Thilliez en Pierre Lemaître komen niet verder dan twee of drie sterren.

Opvallend is dat het Hebban boekverkoperspanel de nieuwe Harlan Coben titel Verbeelding een ‘not’ meegaf in onze rubriek Hot or Not, maar de recensent van de VN beloont het met maar liefst vier sterren voorzien van de lofzang: ‘vernuftige compositie, topklasse spanning’. De boekverkopers kwamen echter niet verder dan 'te veel tell, te weinig show' en 'een aaneenrijging van clichés'. 

In het rijtje bestsellerauteurs doet zich wel een opmerkelijke verschuiving voor. J.D. Robb, pseudoniem van Nora Roberts, komt er niet al te best vanaf met driemaal een 1 ster beoordeling. De VN bestempelt de boekenreeks rondom seriepersonage Eve Dallas als 'bouquet-achtige politiecult' en oordeelt bijvoorbeeld dat Vermoorde liefde 'voor geen meter overtuigt, maar leest als een trein'. David Baldacci incasseert tweemaal een twee sterren beoordeling, nadat hij in eerdere edities vier sterren ontving. Ook John Grisham moet dit jaar genoegen nemen met twee sterren voor De verdediging.

De genomineerden voor de Gouden Strop 2016 komen er best goed vanaf. Zo krijgt Michael Berg drie sterren voor Het meisje op de weg, terwijl het lezersgemiddelde op Hebban er een schepje bovenop doet en een klinkende 4,5 sterren uitdeelt. Drone van Bart-Jan Kazemier ontvangt vier sterren tegenover een gemiddelde 4,5 sterren van de Hebban lezer. Stille grond van Hilde Vandermeeren en Lieve Mama van Esther Verhoef werden in de vorige editie van de gids beoordeeld. 

Lees verder op de volgende pagina: hype of must-read?