De weg terugvinden was nog nooit zo mooi
‘Ik ben de weg kwijt.’ Het zijn de woorden die auteur Gayle Forman zelf misschien wel net zo vaak heeft uitgesproken als de personages uit haar nieuwste YA-boek Waar ik ga.
Forman vergaarde bekendheid met haar YA-roman If I stay (2009), vertaald als Als ik blijf. Het verhaal, over een meisje dat in coma ligt na een auto-ongeluk waarbij ze haar ouders verliest, werd verfilmd in 2014 en dat betekende de doorbraak van de schrijfster. Met het verschijnen van verschillende YA-boeken én een volwassenenroman leek Forman daarna niet stil te zitten, maar niets is minder waar. Haar voorlaatste YA-roman (Hier was ik) verscheen in 2016, maar ze schreef het al vier jaar eerder. In de tussenliggende periode ondernam de auteur verschillende pogingen tot het schrijven van nieuwe YA, maar faalde, vertelt ze in een interview met Entertainment Weekly. Ze was ervan overtuigd dat ze niet meer kon schrijven. De uitspraak ‘I have lost my way’ kwam regelmatig over haar lippen en bleek uiteindelijk de titel te vormen van haar nieuwste roman.
Daarin maken we kennis met de tieners Freya, Harun en Nathaniel. Drie vreemden die elkaar bij toeval ontmoeten in Central Park, New York. Alledrie voelen ze zich verloren, maar de onverwachte vriendschap die zich gedurende een dag ontwikkelt, zou hen allemaal weer langzaam in de juiste richting kunnen duwen.
Forman heeft gekozen voor een drietal dat van elkaar verschilt door hun etnische afkomst, religieuze achtergrond en de omstandigheden waarin zij opgroeiden. Freya – met een Ethiopische vader en Joodse blanke moeder – is een zangeres die op het punt staat door te breken, maar haar stem verliest. De Pakistaans-Amerikaanse Harun probeert zijn homoseksualiteit voor zijn liefdevolle, maar religieuze moslimfamilie geheim te houden en Nathaniel groeit op in een afgelegen omgeving met niemand anders dan zijn vader als gezelschap.
''Nu is het echt wij samen,' zei mijn vader toen ze Mary weghaalden. En voor het eerst klonk het in mijn oren niet zozeer als een belofte, maar als iets bedreigends.'
De drie tieners zouden niet meer van elkaar kunnen verschillen, maar een element verbindt de personages met elkaar: de relatie met hun vader. Freya’s vader verlaat zijn gezin om terug te keren naar Ethopië, Nathaniels vader gedraagt zich niet als ouder maar als de beste vriend van zijn zoon, en Haruns vader is zorgzaam, maar zal de seksuele oriëntatie van zijn zoon nooit kunnen accepteren. Deze vader-kind-relaties vormen het uitgangspunt van de roman, maar knap genoeg weet Forman de personages zo vorm te geven dat ze langzaam steeds meer overeenkomsten met elkaar beginnen te tonen, zonder dat ze hun eigenheid verliezen.
Het mooie aan Waar ik ga is dat de diversiteit van de personages met hun verschillende achtergronden niet alleen te lezen maar ook te voelen is. De klanken van de traditionele Ethiopische liedjes van Freya zijn bijna te horen, de geuren van de exotische maaltijden van Haruns moeder zijn te ruiken, de eenzaamheid van Nathaniel die in zo’n zonderlinge omgeving opgroeit is te voelen.
Dat heeft ook te maken met de opbouw en de narratieve structuur van deze roman. Het verhaal is grotendeels in de tegenwoordige tijd geschreven en het perspectief wisselt tussen de drie personages, beschrijft soms zelfs eenzelfde moment vanuit elk karakter. Zo vertelt de auteur over die ene dag in New York, maar ze neemt de lezer ook mee in flashbacks naar ieders verleden, waarmee ze in de verleden tijd en in de ik-vorm stukje bij beetje het verlies onthult waarmee zowel Freya, Harun en Nathaniel te maken kregen en dat hen nu tot op dit beslissende kruispunt bracht. Toch vindt die bijzondere vorm, die zo bedacht en kunstmatig zou kunnen aandoen, heel natuurlijk zijn weg. Het zal de lezer niet eens opvallen, maar voert hem simpelweg mee in een ontroerend verhaal, waarin de geloofwaardigheid van een hechte vriendschap die binnen een dag ontstaat niet eens ter discussie staat.
'Hij begrijp waarom Freya bang is om alleen te zijn. Sommige mensen zouden het misschien raar vinden dat hij zich ook eenzaam voelt, ondanks zijn grote familie. Maar hij draagt al sinds zijn negende een geheim met zich mee. En geheimen maken scheurtjes en scheurtjes worden barsten en de barsten worden sleuven en sleuven worden kloven, en dan ben je plotseling alleen, een blok ijs, afgesneden van iedereen om wie je geeft.
Hij voelt zich al heel lang alleen.
Maar het gekke is dat hij zich uitgerekend vandaag juist níét alleen voelt.'
We mogen absoluut blij zijn dat Gayle Forman haar weg naar het schrijven van aangrijpende YA terug wist te vinden. Overigens heeft vertaler Carla Hazewindus eveneens een prachtig staaltje werk afgeleverd. Waar ik ga is wederom een ontroerend verhaal, dat zich kan meten met de top van het genre als het om contemporay young adult gaat.
Waar ik ga is verschenen bij uitgeverij Moon.
Auteursfoto © Dennis Kleiman, verstrekt door uitgeverij Moon.
Meer Hebban Crew Reviews lezen? Je vindt ze allemaal hier terug.
