De wiskunde en magie van Yoon Ha Lee

Yoons verhalen zijn onder andere verschenen bij vermaarde tijdschriften en websites zoals The Magazine of Fantasy and Science Fiction, Tor.com, Lightspeed en Clarkesworld Magazine. Zijn debuutroman Ninefox Gambit verscheen in 2016 en werd genomineerd voor de Nebula, Clarke en Hugo Awards for Best Novel.  

Uw boeken zijn (nog) niet in het Nederlands vertaald, dus de hexarchate en hoe het werkt is nog niet erg bekend in de Lage Landen. Kunt u een introductie geven van uw universum?

Mijn boeken gaan over een interstellaire staat, de hexarchate, waar de onderdanen zich kunnen aanmelden om lid te worden van zes elite overheidsfacties. De zes hexarchen, de leiders van die facties, heersen over dit ruimterijk.

Dit universum draait op consensus-realiteit: de natuurwetten veranderen afhankelijk van de locale overtuigingssystemen. In het geval van de hexarchate, is de vergevorderde technologie, genaamd ‘exotische effecten’, gekoppeld aan een dystopisch systeem dat het folteren van dissidenten op speciale ‘heugenis’ dagen nodig maakt.

Tot in het heden van het verhaal is er nog niemand in geslaagd om succesvol te rebelleren tegen het systeem. De hexarchen zijn er zeer aan toegewijd om te verzekeren dat hun geavanceerde tech, inclusief sneller dan licht aandrijving, blijft met werken.  

U schrijft zowel fantasy als sciencefiction. Veel van de technologie in Ninefox Gambit en Raven Stratagem is zo geavanceerd dat het als magie lijkt te functioneren. Categoriseert u deze boeken als sciencefiction of als fantasy in een ruimte-setting? En maakt dat onderscheid uit?  

Ik beschouw deze boeken als fantasy in de ruimte, aangezien er bijna geen wetenschap in voor komt.

Ik maak me niet zo druk over het onderscheid tussen sciencefiction en fantasy. Er is veel sciencefiction die niet bouwt op doortimmerde wetenschap en technologie en er is fantasy, zoals die van Brandon Sanderson, die magische systemen gebruikt op een mechanische, wetmatige manier. Ook zijn er natuurlijk heel veel werken die de lijnen laten vervagen.Tegenwoordig denk ik aan het onderscheid vooral als een manier om marketing uit te voeren.  

Hoe kwam u op het idee van de hexarchate kalender? Zat daar direct al de exotische effecten in verwerkt, of kwam dat later?  

Mijn oorspronkelijke idee was dat ik een magisch system kon baseren op welke kalender een maatschappij gebruikt. Dat was deels geïnspireerd door Marcia Aschers beschrijvingen van verschillende kalenders in haar werk over etnowiskunde, Mathematics Elsewhere, en deels door Harlan Ellisons ‘The Paladin of the Lost Hour’, dat de Gregoriaanse kalender en zijn oorsprong behandelt.

De exotische effecten waren al direct een onderdeel van het idee, als een deel van de verleiding om een bepaalde kalender te gebruiken en je daar aan te houden.

In Ninefox Gambit had u één primaire hoofdrolspeler, een paar kleinere en een aantal gezichtspunten om specifieke onderdelen van de actie te laten zien. In Raven Stratagem lijkt er een grotere ‘main cast’ te zijn. Zet u die trend door in het derde deel?  

Het derde boek zal één hoofdpersonage en één belangrijk bijfiguur hebben, met een paar andere gezichtspunten om het beeld compleet te krijgen, dus nee, de trend gaat niet verder. Ik wil de drie boeken tot een bevredigend eind brengen, dus ik kon niet nog meer nieuwe gezichtspunten blijven introduceren.  

Hoe vordert deel drie van 'The Machineries of Empire'? Wanneer wordt het gepubliceerd? En wat is de werktitel?  

Ik heb het manuscript een paar maanden geleden ingeleverd, maar ik weet niet wanneer Solaris (de uitgever, red.) het wil gaan publiceren. Ik verwacht, waarschijnlijk, juni 2018, maar daar kun je me niet op citeren (sorry, toch gedaan, red.). De werktitel is Revenant Gun.  

Er zijn twee korte verhalen gepubliceerd, die ook onderdeel zijn van het hexarchate universum. Beide zijn prequels met Shuos Jedao als de hoofdrolspelers. Bent u van plan om meer korte verhalen in deze serie te publiceren? En gaat u daar ook andere tijden en figuren uitwerken?  

Toevallig, na mijn huidige project, ga ik een korte verhalenbundel voor Solaris schrijven, getiteld Hexarchate Stories. Ongeveer de helft zal bestaan uit heruitgaven, de andere helft is nieuw materiaal. Ik heb nog niet helemaal uitgemaakt wat er in zal komen – waarschijnlijk nog wat meer over Jedao, maar waarschijnlijk ook een paar nieuwe personages. Het hangt er erg vanaf wat ik er ik kwijt kan.

U heeft veel verhalen geschreven en gepubliceerd, voordat u met boeken begon. Is er een reden waarom u niet eerder de stap naar langer werk heeft gemaakt?  

Twee redenen. Als eerste heb ik tien jaar van mijn leven verkwist aan het schrijven van een fantasyroman, die onherstelbaar defect was. Ik stond op het punt om het aan uitgevers aan te bieden, maar na een paar afwijzingen van agenten, realiseerde ik me dat de roman niet goed genoeg was voor publicatie, dus trok ik het weer terug. Het duurde een paar jaar, voordat ik begon met werken aan Ninefox Gambit.

De andere reden is dat ik toen ik midden twintig was, gediagnostiseerd ben met bipolaire stoornis. Ik heb samen met mijn doktoren heel veel tijd besteed aan het vinden van medicatie die voor mij werkt. Ook al was ik wel aan het schrijven in die periode, de stoornis maakte het me erg moeilijk om me te concentreren.  

Wat vind u prettiger, het schrijven van een roman of van een verhaal?  

Ik vind het schrijven van een verhaal beter voor snelle voldoening, deels omdat het sneller klaar is, maar ook omdat verhalen soms veel sneller gepubliceerd kunnen worden dan romans.

Aan de andere kant geeft een roman je veel meer ruimte om werelden te creeren en te ontdekken, om het nog niet eens te hebben over de personages. Dus ik geniet van beide, op hun eigen manieren.

Hoe wordt Raven Stratagem tot nu toe ontvangen? Is het anders dan bij Ninefox Gambit?  

Het is nog een beetje vroeg om daar wat over te zeggen. Sommige mensen houden van dit boek omdat het een beetje afwijkt van Ninefox Gambit, terwijl anderen dat zelfde feit als een teleurstelling ervaren. Dat laat maar weer eens zien dat je het niet iedereen naar de zin kan maken. Een aantal recensenten heeft het goed beoordeeld tot nu toe, dus ik ben hoopvol.  

Wat zijn uw favoriete boeken? Kunt u ons een top 5 geven?

Mijn antwoord op deze vraag verandert waarschijnlijk wekelijks. Hier zijn mijn favorieten deze week:

• Lois McMaster Bujolds Memory.
• Zachary Taylors The Lost Books of the Odyssey.
• Iain M. Banks' The Player of Games.
• Italo Calvino's Invisible Cities.
• C. J. Cherryhs Cyteen.  

Raven Stratagem is gepubliceerd op 13 juni 2017. Hebban redacteur Martijn Lindeboom las een Advanced reading copy en schreef de volgende recensie: Mustread-serie voor sciencefictionliefhebbers. De in het interview genoemde korte verhalen over Shuos Jedao zijn hier te vinden:

• Tor.com: 'Extracurricular Activities' 
• Clarkesworld magazine: ‘The Battle of Candle Arc’