Deze inspirerende boeken voor en door vrouwen moet je gelezen hebben
Of het nu een hervertelling is die werd geschreven vanuit vrouwelijk oogpunt of een geschiedenisboek waarin een vrouwelijke auteur de geschiedenis radicaal herziet, baanbrekende vrouwen zijn er in overvloed in de literatuur. Onderstaand vind je tips in verschillende categorieën, die zich stuk voor stuk focussen op het centraal zetten van de vrouw, onder andere in de geschiedenis, memoires en fictie. Daarnaast heeft de Hebban Crew zelf ook een aantal persoonlijke favorieten die we graag aan onze lezers meegeven.
Vrouwen in de geschiedenis
Debbie tipt ...
Er zijn zo veel vrouwen in de literatuur die ik bewonder: om de boeken die ze schrijven, om de standpunten die ze innemen, om de relletjes die ze opwerpen in verweer tegen hogere machten. Boeken zoals Femina van Janina Ramirez, die de hele geschiedenis overhoop gooien, om te herstellen wat hersteld moet worden. Kan je geloven dat zelfs de geschiedenis die we kennen sterk ingekleurd is door mannen? Ramirez trekt dat recht in haar geweldige boek Femina. Of denk aan Xiran Jay Zhao van Iron Widow die heel China aanpakt, omdat die onterecht is geweerd uit de shortlist van een belangrijke literatuurprijs, wegens kritiek op China. Die relt er zo hard op los dat diens eigen boek vertraging oploopt, maar die houdt zich alsnog niet in. Eindeloos dapper. De wereld is niet voor iedereen fijn en ik vind dat de boekenwereld daar stelling tegen mag nemen en misschien wel moet nemen. Zhao geeft de voorkeur aan neutrale voornaamwoorden en dat maakt diens aanwezigheid in dit artikel enigszins discutabel, maar dankzij de premisse van diens boek Iron Widow is het toch een terecht plekje. Het is een Young Adult fantasyroman waarin de jonge vrouw Zetian haar hele samenleving op de kop zet om het offeren van jonge meisjes te stoppen. Dit soort boeken hoort thuis op Internationale Vrouwendag.
Feministische hervertellingen
Suzette tipt ...
Sinds een aantal jaar lees ik een veelvoud van boeken waarin de vrouw centraal staat, of dat nu een feministische hervertelling is of een non-fictie boek dat een nieuwe kijk geeft op de vrouw in de geschiedenis of religie. Circe van Madeline Miller was het eerste boek dat ik las dat een sterk feministische ondertoon voert. Er ging gelijk een wereld aan hervertellingen, verteld vanuit vrouwelijk perspectief, voor me open. Daarnaast werd ik helemaal verliefd op Emily Wilsons Engelse vertaling van Homerus' Odyssee, dat voorheen nog nooit door een vrouw vertaald was. Maar het meest opmerkelijke boek over vrouwen dat ik ooit las, is De ontembare vrouw van Clarissa Pinkola Estés. In veel (oude) verhalen worden vrouwen stereotypisch weggezet als verleidende kwaaddoeners. Estés doorbreekt dit beeld aan de hand van prachtige, universele volksverhalen van over de hele wereld. Krachtig en broodnodig in een wereld waar het patriarchaat nog steeds het hoogtij viert.
Memoires en (auto)biografieën
Martijn tipt ...
Mijn favoriete genre - sciencefiction - is zo'n beetje gestart door een vrouw: Mary Shelley. In Frankenstein gebruikte ze elektriciteit als wetenschappelijk element in haar 'wat als?'-verhaal over uitvinder en het door hem gecreëerde monster. De eerste versie van het boek verscheen in 1818, nog voordat de eerste echt werkende electrische motor werd gedemonstreerd in 1821. De Nederlandse auteur Anne Eekhout schreef het boek Mary over het leven van Shelley. Om in mijn eigen genre te blijven: oorspronkelijk werden sciencefiction en fantasy gedomineerd door witte mannen, maar daar hebben iconen zoals Ursula Le Guin, Margaret Atwood, en vele anderen doorheen gebroken met briljante, vaak feministische boeken. Tegenwoordig is de verhouding vrouwen-mannen in het specualieve genre veel gezonder (al is het nog steeds niet gelijk) en winnen vrouwen regelmatig grote prijzen, zoals Ann Leckie, N.K. Jemisin, Arkady Martine, Martha Wells, Mary Robinette Kowal en R.F. Kuang.
Een prachtige, simpele en erg effectieve manier om de lezer na te laten denken over gender en de nog steeds geldende algemene mannelijke standaard, is naar mijn mening hoe Ann Leckie in haar 'Radch'-boeken ervoor kiest om iedereen - vrouwen, mannen, non-binairen - met 'she' of 'zij' aan te duiden. De eerste paar keer dat ze dat doet valt het nog niet op, totdat er een persoon met een baard als 'zij' wordt beschreven en je er even later achterkomt dat er geen andere voornaamwoorden gebruikt worden. Daardoor voel je elke keer dat je daarover moet nadenken hoe gericht op mannen onze eigen maatschappij nog steeds is. Ik hoop dat dat steeds meer doorbroken wordt!
Inspiratie voor jonge feministen
Anouk tipt ...
Ik ben dol op non-fictie over biologie, en met name voor dinosauriërs kun je me wakker maken. Na jaren boeken te hebben gelezen van mannelijke wetenschappers, beginnen er eindelijk ook boeken van vrouwen regelmatig te verschijnen. Zo heb ik De laatste lente van de dinosauriërs van Melanie During op mijn Wil ik lezen-plank staan. Deze paleontoloog ontdekte het bijna precieze moment waarop de dinosauriërs massaal uitstierven en het is zó cool dat een Nederlandse, vrouwelijke wetenschapper verantwoordelijk is voor die doorbraak – wat een rolmodel! Als ik die had gehad toen ik jong was, had ik mijn liefde voor dinosauriërs misschien wel veel eerder omarmd. Ik herinner me dat ik als kind toch een beetje het gevoel had dat ik daar niet aan mocht komen. En om op diezelfde gedachte voort te borduren, kinderboeken met stoere meiden die het voortouw nemen zijn goed voor meisjes én jongens om over te lezen. Pak bijvoorbeeld Films die nergens draaien van Yorick Goldewijk op, waarin daadkrachtige vrouwen de wereld weer rechtzetten. Of een van de boekentips hierboven!
Omarm je vrouwelijkheid
