Dit las de Hebban Crew tijdens de Lees Eens Wat Anders Boekenweek-editie
Lees Eens Wat Anders
'Lees eens wat anders' had in 2023 voor het eerst een thema hebben en wel het thema van de Boekenweek 'Ik ben alles'. In het artikel 'Hoe divers is jouw boekenplank' van oktober 2022 hebben we je gevraagd eens een blik te werpen op je boekenplanken. Het opende onze, en hopelijk ook jouw, ogen voor hoe weinig gevorderd we met zijn allen nog maar zijn op het gebied van diversiteit. Maar het vormde ook een hoopvol startsein vol bereidheid en enthousiasme om daar verandering in te brengen. Lees eens wat anders!
LEES VERDER: De Boekenweek-editie van 'Lees eens wat anders' gaat van start!
Juist een boek stelt ons in staat om onszelf en anderen beter te leren kennen. We herkennen én erkennen dat wat we al wisten en verkennen de rekbaarheid van onze identiteit. Door in de huid te kruipen van personages die we niet zijn of kennen en ons onder te dompelen in culturen, geloofsovertuigingen, seksualiteiten of leefwijzen die de onze (nog) niet zijn. Verzonken in een boek is je identiteit even grenzeloos als je inlevingsvermogen. Heb jij ook gelezen binnen het Boekenweekthema in maart? We horen er graag alles over in de reacties onder dit artikel.
Sander en Anouk lazen ... Kleurenblind
Kleurenblind
Trevor Noah, vertaald door Ineke van Bronswijk en Annoesjka Oostindiër
Kleurenblind werd de Hebban Crewleden van alle kanten aangeraden als hét boek om te lezen of te beluisteren, want dat werd ingesproken door Trevor Noah zelf in het Engels en mede-komiek Howard Komproe in het Nederlands en was ook een echte aanrader volgens de community. 'Dit is typisch zo'n boek dat als luisterboek helemaal tot z'n recht komt,' vertelt Marieke.
De verhalen over zijn jeugd worden door Noah afgewisseld met tussenstukken over het apartheidsregime. 'Om zo dicht op de huid te zitten van de dagelijkse bedreigingen en onzekerheid van die tijd grijpt me aan,' zegt Sander als hij een paar hoofdstukken ver is. Ook Marjolein is onder de indruk van de manier waarop de auteur erover praat: 'Het fijne is dat hij de humor niet bewust inzet, maar je zelf laat nadenken over hoe belachelijk sommige situaties zijn.'
De anekdotes van Noah zijn luchtig en doordrenkt met humor, precies zoals je de presentator en komiek kent. Wel heeft het verhaal een rommelige structuur waarin hij veel springt in de tijd en is het lastig helder te krijgen wanneer zich iets afspeelt. Voor Anouk zat er soms wat te weinig reflectie in over hoe zijn jeugdervaringen de auteur gevormd hebben, maar dat bleek een echte kwestie van smaak te zijn. Wel is iedereen het over eens dat het laatste hoofdstuk over Noahs moeder hard binnenkomt.
'Ik weet nu veel meer over het leven in een door apartheid uit elkaar getrokken Zuid-Afrika. [...] Ik ben al met al wel blij met onze LEWA-keuze dit jaar.' – Sander
'Wij weten helemaal niet wat het is om de basics van het leven niet te hebben, maar Trevor Noah maakt dat heel inzichtelijk. Zoals het gezegde over "teaching a man to fish". Want hoe kun je gaan vissen nadat je er alles over hebt geleerd, als niemand je die noodzakelijke hengel geeft of de kans biedt te werken om het ding te kopen? Je staat daar maar en alles is buiten bereik.' – Anouk
Debbie las ... Suriname, ik ben
Suriname, ik ben
Bea Vianen
Debbie overwoog heel wat titels voor ze op Suriname, ik ben uit kwam. 'Ik heb tips voor een heel jaar en meer,' vertelt ze. Na een absurde (en verder ongerelateerde) zombiedroom begon ze met lezen. 'Het boek begint met een heel intrigerende staccato stijl en het ongemakkelijke gevoel dat het personage heeft, ervaar je meteen als lezer ook goed.' Ook Marije is onder de indruk: 'Het is prachtig geschreven, heel erg beeldend en gedetailleerd,' vertelt ze. 'Suriname en de cultuur gaat hierdoor leven.'
De schrijfstijl is flink wennen en niet iedereen vond het prettig lezen. Marieke werd echter geïntrigeerd door het verhaal en las het al vlot uit. 'Het nawoord is verhelderend, dat had ik toch wel nodig om het geheel te begrijpen,' laat ze weten. Ook bij Marije valt het boek in de smaak: 'De eerste zinnen maken meteen duidelijk dat het een boek is wat aandacht opeist. Je leest er niet zo even doorheen, maar het is ook niet ingewikkeld.'
Debbie liet zich halverwege nog even afleiden door het Voorleesboek voor planten van Renate Dorrestein, haar eerste boekje uit 1976. 'Ik heb geschaterd van het lachen, wat een geweldige verhalen.' Toch ging ze al snel weer door met Vianen, want haar doel was om het uit te lezen voor 31 maart. 'Ik kende Bea Vianen niet van naam, voor de recente herdrukken van haar werk door uitgeverij Cossee, Suriname, ik ben en Strafhok. Ik vind het zo bijzonder dat het een 50 jaar oud debuut is.'
'Ik moet nog een eindje in het boek, dus heb nog geen eindoordeel te bieden, maar het boek voelt door de schrijfstijl meteen vertrouwd aan en als thuis. Wat vreemd is, want de setting is niet mijn achtergrond. Maar weinig boeken doen dat, je zo welkom heten tussen hun voor- en achterflap. Vianens schrijfstijl en haar vertellende stem is bijzonder. Ik huiver voor het woord uniek, maar ze is zeker herkenbaar aan haar zinnen.' – Debbie
Lindy las ... Het meisje met de luidende stem
Het meisje met de luidende stem
Abi Daré, vertaald door Arjaan en Thijs van Nimwegen
Met haar keuze voor Het meisje met de luidende stem, de winnaar van het Beste Boek voor Jongeren 2022 in de categorie Vertaald, kreeg Lindy heel wat medelezers op haar hand. Er kwam al meteen een compliment voor de vertalers voorbij, want André liet weten dat het oorspronkelijke verhaal in het Nigeriaans Engels is geschreven en daardoor wat lastiger leesbaar bleek. 'Veel woorden en zinopbouwen zijn net anders,' vertelt hij. Lindy kon het zo mooi vergelijken met de Nederlandse vertaling: 'Ik denk ook dat de vertalers er een mooie klus aan hebben gehad! Knap gedaan.'
Hoofdpersonage Adunni kent veel woorden niet en bedenkt daarvoor haar eigen woorden. 'Juist daardoor is haar taal heel poëtisch en extra mooi,' vindt Lindy. 'Sfeervol bijna, ondanks de harde wereld.' Ook Silea is onder de indruk en vond Adunni inspirerend. 'Juist uit haar gebrekkige taal blijkt Adunni's intelligentie en zoeken naar betekenis,' vertelt ze vol bewondering. 'Ze stopt nergens, schaamt zich niet en neemt haar eigen mening als waardevol.'
De lezers verbazen zich over hoe de Nigeriaanse cultuur van generatie op generatie doorgeeft dat wat vrouwen denken en willen er niet toe doet. 'Dat doet wel wat met me,' zegt Marieke. Ook Karen en Lindy waarderen hun eigen vrijheid des te meer. Wanneer het boek wordt dichtgeslagen, is het eindoordeel unaniem. 'Prachtig.' 'Feit: Dit boek is fantastisch!' 'Heel ontroerend en toch krachtig.' 'Het einde vraagt gewoon om een vervolg.' 'Nu eerst even bijkomen van het verhaal zelf.' Ook laten meerdere lezers weten dat ze dit boek zonder LEWA misschien nooit hadden ontdekt, en dan echt iets gemist zouden hebben.
'Ik had, net als André, graag gelezen hoe het haar verder was vergaan. Ik had daarmee misschien een "groter" verhaal verwacht, maar nu snap ik ook waarom het een roman is die ook voor jongeren goed behapbaar is. Al met al een fijne leeservaring, deze LEWA!' – Lindy
Martijn las ... Jaguarman
Jaguarman
Raoul de Jong
Martijn komt meteen goed beslagen ten ijs met zowel het papieren boek als de luisterversie. 'Ik ben erin begonnen en het is direct fascinerend,' vertelt hij. 'Mooi geschreven en goed voorgedragen door Raoul zelf, met licht ironische tongval en zelfspot.' Marjolein voegt daaraan toe: 'De indeling en opbouw gaf me het gevoel heel dicht bij Raoul te komen, bijna direct in zijn hoofd.' Katja geniet van de schrijfstijl van de auteur: 'Er zit speelsheid en luchtigheid in zijn manier van vertellen wat ik erg prettig vind.'
Jaguarman, dat over slavernij(verleden) gaat, wordt door de lezers ervaren als verzoenend. 'Het wordt iets minder wij en jullie en zij door de term "Pairaoendepo",' zegt Katja, waarmee Raoul de Jong het kwaad van de onderdrukker in allerlei vormen bedoelt. Voor Martijn had dat niet per sé gehoeven: 'Het is zo erg dat een auteur er wat mij betreft prima met gestrekt been in mag gaan. Maar Raoul doet dat inderdaad niet.' Marije vertelt dat dit in zijn Boekenweekessay Boto Banja anders is. 'Daarin voelde ik me echt aangesproken op mijn witheid. Dat is niet per se erg, maar wel oncomfortabel,' zegt ze. 'Door het ontbreken van die toon luisterde ik misschien wel beter, kwamen de gruwelen nog beter binnen.'
'Hij schrijft ook ergens dat hij dit boek geschreven heeft als geschenk voor iedereen, om de geschiedenis – die hij eerst ook nog niet kende – te ontdekken,' legt Martijn uit. 'Daarom was het zo frustrerend voor hem dat het boek vaak op de plank "Suriname" terechtkwam in plaats van bij literatuur (waar het thuishoort). Ik denk dat dat na de Boekenweek wel anders is geworden (en zo niet, dan moet de toon misschien toch wat minder verzoenend?).'
'Mooie opzet, met mooie lagen in tijd en plaats. Ik vind de indeling in de dagen van zijn rituele week mooi gevonden en de auteur neemt je als lezer soepel mee naar Suriname, zijn onderzoek naar de geschiedenis en zijn herinneringen aan zijn vader.' – Martijn
