Een bijzondere, originele YA-thriller
Als veertigjarige lezer een Young Adult-titel oppakken is niet altijd een succes. Young Adult-boeken kunnen ontzettend veel te bieden hebben, maar soms ben je de thema's en sfeer toch wel echt (flink!) ontgroeid. De intense liefdes, de onbevangen naieviteit, de levenslessen die geleerd moeten worden, je kunt er niet altijd meer heel goed aan relateren. En dat geeft niks, het is geschreven voor lezers (veel) jonger dan jij, voor wie dit alles wél herkenbaar en actueel is. Toch komt er soms een YA-boek langs dat ook jou, de kromgetrokken grijsaard, verleidt, zoals de YA-thriller Wit konijn / Rode wolf van Tom Pollock. Het verschijnt op 1 juni bij Uitgeverij Gottmer, maar ik mocht alvast een vooruitexemplaar lezen, net als 20 lezers in de Hebban preread leesclub. WK/RW begint als volgt:
Mama vindt me in de bijkeuken. Ik zit in de hoek op de grond en schrik me rot van het plotselinge licht in de deuropening. Ik heb een mond vol bloed en scherven.
Ik wil tuffen, maar als ik dat doe, ziet ze de ravage die de splinters van het zoutvaatje hebben aangericht in mijn tandvlees. De scherpe stukjes prikken onder mijn tong en in mijn zachte gehemelte, maar ik durf ook niet te slikken, want dan blijven ze misschien in mijn keel steken. Het zout gaat tekeer in de wondjes in mijn tong. Ik probeer naar mama te lachen en tegelijk zo min mogelijk gezichtsspieren te bewegen. Een klodder spuug druipt uit mijn mond en trekt een rode streep over mijn kin.
Mama ademt diep uit en komt gauw binnen. Ze houdt een handvol papieren tissues voor mijn mond.
Geef toe, als dat geen begin is dat je naar binnen trekt, weet ik het niet meer. Een enorm blik mysterie wordt opengetrokken en je hebt na deze eerste alinea's zo veel vragen. Wat is er gebeurd? Komt dit nog wel goed? En dat is wat je zult ervaren gedurende de volle omvang van het boek. In de bijna 350 bladzijden van WK/RW lukt het je als lezer niet om vooruit te kijken en te voorspellen of in te schatten wat de volgende scène is of hoe de plot in elkaar steekt. Daarbij is het verhaal niet vaag, moeilijk of ondoorzichtig, het is gewoon erg goed geschreven, gedoseerd en in elkaar gezet.
Peter is de helft van een tweeling, maar waar zijn acht minuten oudere zus (Ana)Bel vol zelfvertrouwen zit, steekt hij er bleek bij af met zijn enorme angsten, paniekaanvallen en anxiety-issues. Peter is bang en hij is bang voor alles. Hij probeert zich door het leven te slepen door zijn angsten te beredeneren en berekenen. Wiskunde geeft hem een houvast en een manier om te snappen wat er gebeurt en nog gaat gebeuren. Hij analyseert en analyseert, maar toch zijn er situaties waar hij zich niet in kan redden. Zoals de awardceremonie waarbij zijn moeder een prijs in ontvangst mag nemen voor uitmuntend onderzoek. Het is er druk, het duurt lang en Pete weet zijn stress niet meer de kop in te drukken. Hij slaat op de vlucht. Als hij bijkomt uit zijn paniekaanval, is zijn moeder zwaargewond en zijn zus spoorloos.
Wat volgt is een, zoals auteur Marieke Nijkamp op de achterflap zegt, 'spectaculaire achtbaan'. In tijdsprongen en herinneringen krijg je langzaamaan het volledige plaatje te zien. Wiskunde en analytisch denken speelt een grote rol, maar het is niet nodig wiskundig genie te zijn om de plot te begrijpen of te waarderen. En het onmogelijke gebeurt zelfs, wiskunde lijkt een beetje leuk en stoer te worden. Niets zit zoals je dacht dat het zat en helemaal niets is waar. Of toch misschien wel? Pollock zet je regelmatig op het verkeerde been, zonder streken uit te halen waardoor je als lezer de auteur zou kunnen beginnen te wantrouwen.
Belangrijke thema's in het boek zijn angst, interne en externe controle, agressie, dwangneurose, maar ook familiebanden en de geheimen die je meest nabije gezinsleden kunnen hebben. Daarnaast spelen wetenschap, wiskunde, ethiek in psychologisch onderzoek en je eigen malle geheugen en 'coping mechanisms' flinke en interessante rollen. Daarmee is WK/RW een gelaagd en veelzijdig boek, dat zeker niet alleen voor de Young Adult-doelgroep aansprekend zal zijn. De actiescènes en de enorme paniek die Peter door zijn aderen voelt razen, zijn sterk geschreven. WK/RW is ook een intelligent boek. Niet alleen is het mysterie of het web aan mysteriën boeiend in elkaar geweven, maar vooral Peter is een hoog-intelligent kind en het is een spannende en leuke uitdaging om zijn gedachten te kunnen volgen en snel proberen te zien waar de auteur je heen brengt. Knap gedaan van Pollock.
Voor Pollock is dit zijn eerste Nederlandse vertaling. Eerder schreef hij de Skyscraper Throne-trilogie. Het eerste deel daarvan, The City's Son, ligt al opengeslagen klaar en dreigt net zo goed te zijn. Mike (M.R.) Carey, auteur van Het meisje met alle gaven, was er jubelend over: 'An impeccably dark parable, endlessly inventive and utterly compelling'. Een ouder boek oppakken van een auteur wiens recente boek je goed vond, kan een risico zijn, want soms is een eerder boek simpelweg onhandiger, amateuristischer en lang niet zo goed. Ik laat het jullie weten ...
Wit konijn / Rode wolf van Tom Pollock verschijnt op 1 juni bij Uitgeverij Gottmer. Ik las een ongecorrigeerde proef. De auteursfoto is van de hand van Mia Whitmore.
Meer Hebban Crew Reviews lezen? Je vindt ze allemaal hier terug.
