Een boek niet uitlezen: doodzonde of basisrecht?
Niet uitlezen: doodzonde of basisrecht?
Een boek niet uitlezen, de een vindt het een doodzonde, de ander een basisrecht van de lezer. Lezen mag best een beetje doorzettingsvermogen vragen, maar hoe moeilijk mag het worden? Iedereen heeft een ander breekpunt en er zijn legio redenen om een boek weg te leggen. Natuurlijk is het zonde van die tientallen of wellicht al honderden gelezen bladzijden en zeker is het zonde van de al geïnvesteerde tijd. Bovendien ga je nu nooit ontdekken hoe het verhaal eindigt en wat je verderop in het boek zou ontdekken. Maar soms is doorlezen ook zonde van je tijd en misschien verwacht je wel niet dat het boek je nog iets te bieden heeft wat alsnog de moeite waard is.
Een boek wegleggen doe je als je verveeld raakt, als het boek tegenvalt, als het boek niet is wat je ervan verwacht had, als het boek onverwacht duister of bruut is of juist vervelend zoet en klef. Een boek niet uitlezen doe je omdat het te moeilijk is, te taai, te zwaar, te iets. Wellicht kan je even niet de energie investeren in zware literatuur of blijkt het boek een element te bevatten dat voor jou op dat moment te confronterend is.
Eeuwenlang pauzeren in een boek doe je ook omdat je niet het laatste deel van je favoriete reeks wil uitlezen, omdat het dan voorbij is. Misschien leg je een boek waarvan je enorm geniet wel aan de kant, omdat je de leeservaring wilt uitrekken tot het oneindige. Maar dat is weer een heel ander verhaal.
In dit artikel onderzoeken we niet het lang pauzeren, maar het definitieve stoppen met lezen van een boek.
Wat is jouw breekpunt?
De Hebban Crew 'proeft' aan veel boeken voor redactionele doelen, zoals het Boek van de Maand. Omdat tijd nu eenmaal beperkt is en onze maandelijkse selectie best omvangrijk, worden we wel gedwongen om stukjes en beetjes te lezen van veel boeken en ze weg te leggen als we niet 'gevangen' worden. Een frustrerende toestand, want die investering voor vijftig of honderd bladzijden wordt niet beloond met een fijn vinkje voor je Hebban Reading Challenge. Van een handvol boeken honderd bladzijden lezen is precies niks, geen vinkjes worden gezet. Toch hebben wij daarnaast nog andere redenen om een boek niet uit te lezen.
Hieronder lichten redacteuren Debbie, Anouk en Martijn hun breekpunt toe. We vragen jou ook openheid te tonen over jouw breekpunt. Vertel je ons onder dit artikel welk boek je weggelegd hebt en waarom?
* De brokstukken van de redactionele breekpunten zijn niet meer te lijmen
Debbie strandde langdurig in Viersprong van de schemer
Het tiende boek in de veertiendelige reeks 'Rad des Tijds' van wijlen Robert Jordan, waarvan de laatste delen zijn geschreven door de destijds nog relatief onbekend Brandon Sanderson. Viersprong van de schemer was het voorlaatste boek van Robert Jordan zelf. Alle veertien zijn flinke kleppers, maar dat heeft me nooit weerhouden ze te verorberen als een zak chips, in een enkele avond (of misschien twee) alles op. In dit tiende boek ben ik al heel lang, vijftien jaar misschien wel, verzand in een vrij politiek stuk, een portie wereldbouw om de verhalen te ondersteunen, maar lang en een tikje vlak. Inmiddels ben ik helemaal de sfeer van de boekenserie kwijt en vraag ik me af of ik nog in staat ben het op te pakken. Het staat nog altijd op mijn nachtkastje, met een boekenlegger hoopvol bovenuit stekend.
Ik ben inmiddels een heel slechte serielezer en kom nooit verder dan het eerste deel, maar deze reeks was een grote liefde van mij. De Amazon Prime-verscherming is gelukkig een genot om naar te kijken en ik herken enorm veel van de scènes en details, dus wellicht heb ik het nog!
Een andere reden voor mij om te stoppen met een boek is omdat alle andere boeken me roepen. Lastig ...
Eindredacteur Debbie heeft een voorkeur voor speculatieve fictie en korte verhalen, maar leest als breed geïnteresseerde lezer ook literaire fictie (als het maar weird is), non-fictie (als het maar op de kop zettend is), thrillers (als het maar origineel is), Young Adult (als het maar stoer is) en kinderboeken (als het maar knotsgek is).
Anouk las nauwelijks twee bladzijden van De avonden
Als het leven te kort is om te herlezen (al vind ik dat niet), is het zéker te kort om een boek te lezen waar je niet op de een of andere manier plezier aan beleeft. Ik ben dus een absoluut voorstander van stoppen als je het boek in je handen eigenlijk helemaal niet wilt lezen. Dat gezegd hebbende, ik wil meestal wel even weten hoe het afloopt. Dan begin ik aan wat ik 'diagonaal lezen' noem. Ik skip snel over alinea's heen tot mijn oog iets interessants treft en lees dan weer even wat aandachtiger. Zo lees ik in feite wel het hele boek, maar hoef ik er niet doorheen te ploegen.
Ook komt het voor dat ik een boek halverwege wegleg. Dat deed ik bijvoorbeeld met De opwindvogelkronieken van Haruki Murakami. Een bizar, maar interessant verhaal dat zeker prikkelde, maar mijn hoofd stond er niet naar. Uiteindelijk blijkt het wel bijna onmogelijk om ernaar toe terug te keren. Ik herinner me de tegenzin en als ik niet oppas wordt het drempeltje een hoge drempel. Toch hou ik die (misschien valse) intentie het ooit uit te lezen. Dat heb ik met de serie die Debbie hierboven noemt ook, ik stagneerde ooit ergens bij boek zeven en bij mijn recente tweede poging zelfs al bij boek drie.
Wanneer ik besluit een boek definitief weg te leggen, moet het vrij snel in het verhaal al gebeurd zijn. Dan vind ik het te slecht om door te gaan of weet ik direct dat het niets voor mij is. Zo legde ik na twee bladzijden De avonden van Gerard Reve weg. Ik bewonder de plaats die het boek inneemt in de Nederlandstalige literatuur, ik begrijp wat het wil oproepen, maar ik heb nul behoefte om een boek te lezen dat nog saaier is dan je vervelen. Ik heb immers drie boekenkasten vol ongelezen boeken staan waar ik wél om sta te springen. Sorry Gerard, het ligt niet aan jou. Het ligt echt aan mij.
Redacteur Anouk leest zo'n beetje alles, maar heeft een duidelijke voorkeur voor fantasy, kinderboeken en 'queen of crime' Agatha Christie, die ze nooit onbenoemd kan laten.
Martijn liep vast in Kinderen van de geest
Enders Game van Orson Scott Card staat op nummer vier in mijn top vijftig mooiste boeken aller tijden en Spreker voor de doden, het vervolg, vond ik ook geweldig. Deel drie, Xenocide, stond al wat verder van me af en Kinderen van de geest, het vierde deel (van in totaal inmiddels negentien delen), ging voor mij als een nachtkaars uit, door ont- en verwikkelingen die me totaal niet aanspraken. Overigens heb ik de serie vanaf het vijfde deel, een andere verhaallijn, opnieuw opgepakt, maar ook daar strandde ik op een gegeven moment. Dat is wat me wel vaker met series overkomt: op een gegeven moment is de swing eruit of worden er bokkesprongen gemaakt met plot of personages die verder lezen voor mij het risico opleveren dat ik de eerdere boeken of zelfs de auteur niet meer kan waarderen. Dan is het beter om te stoppen. De enige recente uitzondering vond ik 'The Expanse' van James S.A. Corey: dat bleef negen delen (+ een verhalencollectie) lang geweldig.
Net als Anouk hierboven: als een boek me niet voldoende aanspreekt, boeit of 'iets' geeft, dan leg ik het weg. Er zijn zo ontzettend veel boeken en verhalen te ontdekken, waarom zou je jezelf verplichten eerst door dat niet bevallende boek heen te worstelen? Alleen omdat je er aan begonnen bent? Neen! Daarom heb ik in mijn gelezen lijsten ook vooral boeken met vier of vijf (niet zo vaak) sterren staan: de één en twee ster-boeken leg ik vrijwel altijd weg, bij drie ster-boeken haal ik mondjesmaat het einde.
Overigens vind ik het geen verloren tijd of slechte investering om af en toe te proeven van boeken (zoals bij het Hebban Boek van de Maand) en ze door tijdgebrek (of omdat het niet helemaal in mijn straatje past) weer weg te leggen. De ervaring van vijftig tot honderd bladzijden ontdekken van een verhaalwereld vind ik soms net zo interessant als het helemaal lezen van een boek: je doet wel de sfeer, de stijl, de personageschetsen en de taal op en dat is ook fijn.
Redacteur Martijn leest voornamelijk speculatieve verhalen en boeken, maar neemt ook geregeld non-fictie, historische fictie en literatuur ter hand.
Eerdere vragen
- Herlezen: graag, nooit of alleen dat ene boek?
- Wat is jouw leessuperkracht?
- Wat is jouw favoriete debuut?
- Welke klassieker is jouw Moby Dick?
- Hoe is jouw gezin verpakt?
- Wie komt jou redden?
- De eerste zin van het boek dat je nu leest
- Welk boek staat er bij jou op de 15e plek van links, op de 3e plank van boven, in de 2e kast van links?
- Tel je leeftijd: welk boek heb je te pakken?
Hebban vraagt:
Wanneer stop jij met lezen?
