Egoreeks #2: Historische biografieën

Historische biografieën zijn niet (meer) de grijze stofnesten waar alleen liefhebbers van kunnen genieten. Het zijn grote, maar ook kleine levensverhalen, die ademloos gelezen mogen worden en waar lering uit getrokken kan worden. Hebban zette een aantal succesvolle biografieën op een rij en biedt een vooruitblik op te verwachten titels.


De Churchill factor - Boris Johnson

In januari van dit jaar verscheen De Churchill factor, een biografie, maar ook een uiteenzetting van de factoren die Churchill zo'n briljante leider maakten. Het boek werd geschreven door Boris Johnson, de burgemeester van Londen. Het werd zo goed ontvangen dat het nu, een half jaar na verschijning, al aan zijn tiende druk toe is. Ook leverde het Johnson een goed betaalde nieuwe opdracht op. Hij kreeg een half miljoen Britse pond voor het schrijven van een nieuwe biografie over William Shakespeare, die in oktober 2016 in de winkels moet komen te liggen (Hodder & Stoughton). Onze Hebbanrecensent Dick was ook onder de indruk en beloonde De Churchill factor met de volle vijf sterren: "Johnson is een taalkunstenaar. Hij gebruikt prachtige metaforen. Zijn tekst, doorspekt met hoogst vermakelijke anekdotes, is interessant voor kenner en leek."

Napoleon de Grote - Andrew Roberts

Dit jaar was het 200 jaar geleden dat Napoleon de Slag bij Waterloo verloor en verbannen werd naar Sint-Helena, een klein eilandje. Hij overleed daar een paar jaar later. Zo'n belangrijk jubileum is grond voor aandacht en die kreeg de kleine man. Meerdere nieuwe biografieën verschenen, waaronder die van Andrew Roberts, een historicus uit Engeland. Voor zijn research kon Roberts als Napoleons tienduizenden brieven inkijken, die in een nieuwe onverkorte en ongecensureerde versie beschikbaar waren gemaakt. Hierdoor kon hij het leven van Napoleon van stap tot stap volgen. Maar liefst 800 pagina's aan geschiedenis, veldslagen en minnaressen.

Napoleon, de schaduw van de revolutie - Bart Van Loo

Eind vorig jaar verscheen een biografie over Napoleon van de hand van de Vlaamse schrijver Bart Van Loo. Het wordt beschreven door de pers als een van de leukste historische biografieën waarbij je ook nog eens vreselijk kunt lachen. Het wordt zelfs een pageturner genoemd.

Joséphine - Kate Williams

Niet alleen de belangrijkste mensen uit de geschiedenis lokken biografieën uit. Ook de mensen achter en naast de leiders hebben invloed en zijn interessant. Zo kreeg ook Joséphine vorig jaar een (nieuwe) biografie. Britse historica Kate Williams beschrijft het leven van de echtgenote van Napoleon, een vrouw die tot de verbeelding spreekt en haar leven met evenveel energie en ambitie leefde als haar man. Omdat het huwelijk tussen Joséphine en Napoleon kinderloos bleef, volgde een scheiding. Vijf jaar later stierf Joséphine aan een longontsteking. Ze was vijftig jaar oud.

Mao - Jung Chang

Momenteel even niet leverbaar, maar in november wordt de zesde druk verwacht: Mao, het onbekende verhaal. Een biografie van auteur Jung Chang (bekend van het autobiografische Wilde zwanen) en haar echtgenoot, de historicus Jon Halliday over een man die niet werd gedreven door idealisme of ideologie, maar die ­intrigeerde, vergiftigde en chanteerde. Zijn doel was de overheersing van de wereld. Nieuwe feiten, een heldere kijk en de leesbaarheid van een thriller in een vuistdikke verpakking (944 bladzijden). Tot de verbeelding sprekend is ook Changs biografie De keizerin, over Cixi, een vrouw die begon als concubine van de keizer en uiteindelijk zelf keizerin werd.

Stalin - Oleg Chlevnjoek

In juni 2015 verscheen een nieuwe biografie over Jozef Stalin, machthebber van de Sovjet-Unie in de eerste helft van de twintigste eeuw. Chlevnjoek kiest in zijn benadering zes sleutelperiodes: de jaren vlak voor de revolutie, de macht die van Lenin naar Stalin verschuift, de collectivisatie en de hongersnood, de terreur van de late jaren dertig, de oorlog met nazi-Duitsland en het begin van de Koude Oorlog. Dankzij archieven die begin jaren negentig openbaar zijn gemaakt, is de auteur in staat geweest tot nieuwe inzichten te komen. Binnenkort een recensie op Hebban, het boek kreeg al vijf sterren van het Parool.

Een keuze uit de historische biografieën in het najaar van 2015:

Churchill - Sebastian Haffner (Rainbow, 17 augustus 2015): een pocketherdruk van een beroemde historische biografie die een tijdlang niet leverbaar was.

'Ik ben zelf aansprakelijk voor mijn dood' - Wiebe de Graaf (Spectrum, september 2015): Wiebe de Graaf is een jonge historicus. Zijn familieboom toont een groot aantal zelfmoorden. De Graaf gaat onderzoek doen naar zijn eigen familie en richt zich met name op zijn overgrootvader Taco Kuiper die in 1945 een einde aan zijn leven maakte, net nadat de oorlog voorbij was.

Zjoekov - Jean Lopez (Houtekiet, september 2015): Generaal, later maarschalk, Georgi Zjoekov was een militair genie, die uiteindelijk Hitler op zijn knieën kreeg. Er verscheen niet eerder een biografie in het Westen over deze militair die een beslissende rol speelde in de Tweede Wereldoorlog.

Alan Turing, het Enigma - Andrew Hodges (Hollands Diep, oktober 2015): Professor Alan Turing heeft een doorslaggevende rol gehad in het beeindigen van de Tweede Wereldoorlog door het kraken van de Enigma-code. De film The Initiation Game (2014) is op dit boek gebaseerd, waarbij Turing wordt gespeeld door Benedict Cumberbatch. 

Filips II, de roekeloze koning - Geoffrey Parker (Veen Media, oktober 2015): Een biografie over de Spaanse koning die een kernrol speelde in de geschiedenis van Nederland.

Vladimir - Stanislav Belkovski (Just Publishers, oktober 2015): Is Poetin een eenzame, paranoide, 'eerlijke' zakenman? Auteur Belkovski ziet Poetin als beste van alle kwaden die Rusland bedreigen en vertelt uitgebreid over zijn spionnenverleden en zijn huwelijksleven.

Paulus, de geliefde, gehate apostel - Karen Armstrong (Hollands Diep, november 2015): Armstrong laat zien dat Paulus, schrijver van veertien van de zevenentwintig boeken van het Nieuwe Testament, meer invloed heeft gehad op de verspreiding van het Christendom dan enige andere historische figuur.

De prooi wordt jager - Koos Groen (Just Publishers, januari 2016): Het verhaal van Joodse verraadster Ans van Dijk, die zelfs Joods was en Joden hielp onderduiken. Maar na ontdekking en arrestatie de keuze kreeg om gedeporteerd te worden naar Polen of te helpen met het opsporen van ondergedoken Joden. Ze koos het laatste. Na de oorlog werd ze gearresteerd en ter dood veroordeeld. Op 14 januari 1948 stond ze voor het vuurpeloton. Enigszins gruwelijke titel, maar het is dan ook een gruwelijk verhaal.


Lees Egoreeks #1: Columns