Interview /
Eigenwijze selfpubbers #4: Martin Gijzemijter
Journalist en schrijver Martin Gijzemijter (1979) debuteerde in 2014 met zijn roman Dansen met Herinneringen. Omdat hij na twee weken op Facebook wel uitgekletst was over deze roman, zocht hij een leukere manier om zijn boek te promoten. Deze methode bleek zó succesvol dat er al gauw een nieuwe publicatie volgde, een selfpub-dichtbundel. Hebban voelde de selfpubber aan de tand over het succes van zijn Dichtgedachten.
Vorig jaar debuteerde je met je roman Dansen met Herinneringen bij Uitgeverij FC Klap. Deze roman werd naar eigen zeggen niet heel succesvol, waar lag dat volgens jou aan?
'Dat is natuurlijk lastig om precies te zeggen. Aan de recensies en de online exposure heeft het niet gelegen. Problematisch is dat je niet zo makkelijk meer in de winkel komt te liggen en dan moet je het puur van online hebben. Tenzij mensen je kennen of je echt in álle bladen staat, is het gewoon een lastig verhaal. Natuurlijk vraag je jezelf af: heb ik niet gewoon een slecht boek geschreven? Die onzekerheid had ik vooral aan het begin, inmiddels begrijp ik dat er écht heel veel factoren meespelen.'
Aan je promotiemethode kan het in ieder geval niet hebben gelegen, die was juist erg succesvol. Kun je daar wat meer over vertellen?
'Wanneer je boek uitkomt, is Facebook een prachtig platform om aandacht daarvoor te genereren. Na twee weken had ik voor mijn gevoel echter wel zo'n beetje alles gezegd dat ik erover kon zeggen, en ik wilde niet vervallen in: koop mijn boek...alsjeblieft? :). Daarbij was ik nog niet helemaal klaar met het universum waarin mijn hoofdpersonen zich bevinden, dus ik besloot daar iets mee te doen. Ik begon met het publiceren van korte gedichten van vier regels, geschreven vanuit het gedachtengoed van de hoofdpersoon. Zo kon ik elke dag iets nieuws plaatsen dat tóch met mijn boek te maken had.'
Binnen een paar weken had je op Facebook een paar duizend volgers en werden je 4-regelige gedichten gretig geliked en gedeeld. Hoe verklaar je het succes van je korte gedichten?
'De gedichten gingen aanvankelijk over verlies (een thema dat ook in mijn roman een centrale rol speelt). Iedereen heeft daarmee te maken en heeft daar een gevoel bij. Omdat de gedichten zo kort zijn, vier regels die passen binnen een afbeelding, is het eenvoudig te consumeren en te verwerken. Dat maakt het toegankelijk. Daarnaast probeer ik in de gedichten, ook nu ze niet meer alleen over verlies gaan, een emotie aan te spreken die lastig onder woorden te brengen is. Wanneer je mensen woorden geeft voor een emotie die ze zelf niet weten uit te drukken, spreek je ze aan.'
In eerste instantie zag je het uitgeven in eigen beheer niet zitten. Toch kwam jouw eerste dichtbundel Dichtgedachten tot stand door de aanmoediging van jouw Facebook-aanhangers. Kom je volledig terug op jouw aanvankelijke sceptische houding ten opzichte van ‘selfpubben’?
'Ja en nee. Ik moet heel eerlijk bekennen dat ik selfpubben - zoals velen met mij vrees ik - altijd een beetje heb gezien als: 'oh, die kan geen uitgever vinden'. En technisch gezien was dat in mijn geval ook waar. Er is geen uitgever die een dichtbundel gaat uitgeven van een onbekende auteur, en gelijk hebben ze natuurlijk. Ik ben uiteindelijk overstag gegaan omdat er zoveel vraag was. Ik heb een voorinschrijving gedaan, omdat ik bang was om financieel het schip in te gaan. Toen na twee dagen bleek dat ik volledig uit de kosten was voor de volledige eerste druk, realiseerde ik me dat er iets bijzonders aan het gebeuren was. Selfpubben is prachtig, maar je moet er wel voor zorgen dat je een publiek hebt.'
Je koos voor een niet reguliere vormgeving. Zo heeft Dichtgedachten geen flaptekst en toont het zwarte linnen omslag niet meer dan de titel en de auteursnaam. Geen verdere verkoopinformatie. Waarom koos je voor deze vormgeving?
'Ja, dat is iets waar ik heel erg gelukkig van word. Toen ik mijn roman uitbracht, moest ik ineens rekening houden met kleuren, pakkende teksten op de achterflap, en nadenken over 'wat verkoopt en wat niet'. Logisch, maar ook zonde, want je maakt dan keuzes die minder dicht bij jezelf liggen. Met Dichtgedachten had ik de volledige vrijheid. Ik had een publiek dat het boek wilde kopen, ik hoef niet in een winkel te liggen, kortom ik hoef nergens rekening mee te houden. Niet eens met een lelijke streepjescode. Het gaf me de gelegenheid om de bundel precies zo vorm te geven als ik het wilde, luxe, sober, oerdegelijk en zonder commerciële rommel. En gek genoeg wordt dát dus enorm op prijs gesteld, omdat het zo anders is.'
Je verkoopt jouw boeken alleen via je eigen website, waarom?
'Het is héél aanlokkelijk om te gaan verkopen via, bijvoorbeeld Bol.com. De boeken gaan inmiddels zó hard, dat ik - zeker gezien het feit dat het een dichtbundel is - direct de lijsten in zou schieten. Je mag best weten dat ik daar vele nachten wakker van heb gelegen. Uiteindelijk heb ik besloten dat - als ik zou kiezen voor commerciële verkoop - het puur voor mijn ego zou zijn, omdat ik er bekend mee zou willen worden. En dat is zonde, want de doelgroep die ik nu heb opgebouwd, is letterlijk één voor één bij de pagina gekomen, hebben de gedichten langzaam leren kennen en ik hen. Ik heb contact met de doelgroep, als ze het willen schrijf ik iets in het boek, álle boeken die verstuurd zijn heb ik persoonlijk ingepakt en opgestuurd. Ik vind dat belangrijk, dat persoonlijke. Zo lang als dat lukt wil ik dat blijven doen. Dat gaat niet als ik ook via andere punten ga verkopen (bovendien moet er dan een streepjescode op ;).'
Dichtgedachten werd zo goed verkocht dat je toe bent aan een herdruk. Welke nieuwe uitdagingen brengt dat met zich mee?
'Vooral logistieke zaken. Ik verstuur alle pakketjes zelf, dus dat betekent dat ik hier in huis niet alleen de postzakken en het verpakkingsmateriaal heb liggen, maar ook de voorraad zelf. Mijn vrouw vond het wel fijn dat die voorraad dozen binnen no-time weg was, maar die wordt nu dus weer helemaal aangevuld, naast de andere producten die er nog bij komen. En daarbij moet je weer helemaal opnieuw investeren in een hele nieuwe druk. Die verdien ik wel terug, maar natuurlijk minder snel dan wanneer er 300 bestellingen uit een voorinschrijving staan te wachten.'
Hoe zorg je ervoor dat je steeds meer lezers bereikt?
'Door elke dag tijd te investeren. Véél tijd. Niet alleen door elke dag een gedicht te schrijven, maar ook door de reacties te volgen en daarop te reageren. Ik heb oprecht een band met de volgers van de pagina. Dat is ook waarom het aantal likers van een pagina niet zoveel zegt. Soms zie je pagina's met vijftigduizend volgers, en dan staan er onder elk bericht maar drie of vier reacties. Volgers zeggen niets, het draait om interactie. De mensen op mijn pagina hebben prachtige verhalen. Ik doe mijn best om hen te inspireren met mijn gedichten, en zij inspireren mij vervolgens dag in dag uit met hun reacties. Er leven zoveel mooie (én verdrietige) emoties in ons land (en uiteraard daarbuiten), op mijn pagina krijgen ze een plek, en dat groeit vanzelf. Uiteraard is er ook een zakelijke kant. Ik investeer de helft van mijn omzet in Facebook-advertenties. Dat is een hoop, maar je moet ook niet bang zijn. Advertenties geven me meer bereik, interactie zorgt er vervolgens voor dat ik met die mensen in contact kom.'
Dit najaar geef je het tweede deel van Dichtgedachten uit en daarna verschijnt er in mei en november een opvolger. Wat zou je doen als er toch een uitgeverij geïnteresseerd zou zijn in deze dichtbundel?
'Even een vreugdedansje doen, omdat het leuk is voor mijn ego. Maar zakelijk gezien kan ik me op dit moment niet voorstellen dat het interessant is om met een uitgever in zee te gaan voor wat betreft de dichtbundel. Ik heb op dit moment de volledige controle over de inhoud, vormgeving, distributie, marketing, budget, noem maar op. Een uitgever kan me ongetwijfeld helpen om sneller de massa te bereiken. Maar ik ben niet geïnteresseerd in de massa. Zoals de pagina nu groeit vind ik het goed. Bovendien vind ik de eigenzinnigheid van dit hele verhaal ook heerlijk.'
Dichtgedachten is niet jouw enige project. In november verschijnt het eerste deel van een YA-serie, waaraan je samen met Chicklit-auteur Lisette Jonkman werkte. Kun je daar wat meer over vertellen?
'Klopt, ik werk op dit moment aan twee boeken. De zeven hemels van Hilda Hel - die halverwege volgend jaar verschijnt - en Magic Inc. de serie die in de eerste helft van 2016 verschijnt (precieze datum weten we nog niet). Magic Inc. draait om een wereld waarin magie is uitgevonden en als consumentenproduct op de markt wordt gebracht. Dat brengt uiteraard unieke mogelijkheden en complicaties met zich mee. Meer kan ik er nog niet over vertellen, behalve dat we het gaan doen op een manier die nog nooit eerder is gedaan. Het wordt écht heel tof. Schrijven met Lisette is trouwens écht een feestje. Ze is net een boek met benen, zoals ze schrijft zo ís ze ook echt.'
Selfpubber Greet Illegems ging je al voor met ‘de Hebban Pitch in Zeven Zinnen’. Jij komt er ook niet onderuit. Overtuig ons: wat is de kracht van Dichtgedachten?
'Met het publiceren van Dichtgedachten heb ik zo'n beetje alle conventionele regels gebroken, dus dat ga ik ook nu doen.
Ik wil niemand overtuigen.
De mensen die de dichtbundel kopen, zijn er per ongeluk mee in aanraking gekomen, door een gedicht op Facebook, een willekeurig geplaatste advertentie, of wie weet - via een artikel op Hebban.
Het lot brengt ze naar de pagina en het raakt ze of niet.
Daar wil ik zelf helemaal geen actieve rol in spelen.
Misschien is dat wel de kracht.
Wie weet.'
Welke tip wil je meegeven aan schrijvers die erover denken hun boek in eigen beheer uit te geven?
'Veel mensen die ik spreek die een boek in eigen beheer willen uitgeven zeggen: 'ik zou er alles voor over hebben'. Het goede moment om dat te laten zien, is vóórdat je het boek uitgeeft. Steek er ál je uren in, dag in dag uit, zelfs al duurt dat een jaar. Probeer een creatieve manier te vinden om een publiek te bereiken, zelfs al heeft dat maar zijdelings te maken met je boek. Als het gevoel er maar is. Zorg dat mensen jou leren kennen, geïnteresseerd raken in het verhaal dat je te vertellen hebt. Maak dát het uitgangspunt, niet dat je er geld mee wilt verdienen. Dat kan wel degelijk, maar is bijzaak. Vertel je verhaal omdat je een verhaal te vertellen hebt. De boekenmarkt is niet dood, maar wel verzadigd. Maak het verschil, door geen product te verkopen maar een ervaring, en heb contact met je publiek, simpelweg omdat dat anno 2015 kinderlijk eenvoudig kan. En wees vooral niet bang om eigenwijs te zijn, er zijn al genoeg mensen die de gebaande wegen bewandelen.'
Nieuwsgierig geworden naar Martins gedichten? Bezoek zijn Facebookpagina!
Foto Martin Gijzemijter: Marieke van der Heijden
Eerdere afleveringen van Eigenwijze selfpubbers:
