'Empusion' wint de Europese Literatuurprijs 2024
Voor de veertiende keer is de Europese Literatuurprijs uitgereikt aan de beste Europese roman die afgelopen jaar in Nederlandse vertaling is verschenen. Zowel Olga Tokarczuk, auteur van de winnende Poolse roman Empusion, als vertaler Karol Lesman worden bekroond. Zo benadrukt de prijs de cruciale rol die de vertaler speelt in het beschikbaar stellen van buitenlandse literatuur voor het Nederlandstalige publiek.
LEES MEER / De columns van de Vertalersgeluktournee
De jury van de Europese Literatuurprijs 2024 noemt Empusion 'vilein en grappig, met veel oog voor de absurditeit van de menselijke (mánnelijke) neiging tot ordening en afbakening.'
'Tokarczuk is niet alleen in dialoog met De Toverberg, maar met een veelheid aan ideeën die het zelfbeeld van de Europese intellectueel blijvend hebben beïnvloed en bestendigd.'
Over de vertaling van het Pools naar Nederlands door Karol Lesman zegt de jury: 'De meanderende Tokarczuk-zinnen die laveren in het geheimzinnige gebied tussen weten en niet-weten zijn met grote klasse vertaald door Karol Lesman. Hem valt het grootste compliment ten beurt dat een vertaler kan krijgen: je hebt op geen enkel moment het gevoel een vertaalde roman te lezen.'
De winnaar
Empusion
Olga Tokarczuk, vertaald door Karol Lesman
In september 1913 reist student Mieczysław Wojnicz vanuit Lemberg naar een beroemd sanatorium in de bergen van Nedersilezië, al meer dan vijftig jaar een kuuroord voor longzieken. Mieczysław hoopt dat de heilzame berglucht en de nieuwste behandelingen ook hem kunnen genezen, maar helaas: hij blijkt aan tuberculose te lijden.
Hij neemt zijn intrek in een pension voor heren, waar patiënten uit heel Europa net als in Thomas Manns De Toverberg onophoudelijk met elkaar filosoferen. Is er een oorlogsdreiging in Europa? Wat is de beste staatsvorm? Bestaan duivels? Kun je aan een tekst zien of die door een man of een vrouw is geschreven? Ondertussen raakt Mieczysław gefascineerd door de vele verontrustende gebeurtenissen die zich in de omgeving voordoen. Wat hij nog niet weet, is dat duistere krachten het ook op hem gemunt hebben.
Over de vertaler
Karol Lesman (1951) studeerde Slavische taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Als vertaler uit het Pools heeft hij tientallen titels op zijn naam staan, waaronder het werk van Wisława Szymborska en Zbigniew Herbert. Voor zijn vertaaloeuvre, dat vijf decennia beslaat, is hij meermaals bekroond, met onder andere de Aleida Schotprijs en de Martinus Nijhoff Vertaalprijs.
Over de auteur
Olga Tokarczuk (1962) wordt gezien als de belangrijkste Poolse auteur van haar generatie. In 2018 ontving ze de Nobelprijs voor Literatuur, nadat ze eerder al de Man Booker International Prize en de Nike, de belangrijkste literaire prijs van Polen, kreeg. Naast Empusion verschenen in Nederlandse vertaling De rustelozen, De jacobsboeken, De laatste verhalen, Jaag je ploeg over de botten van de doden en De tedere verteller.
De jury
Dit jaar werd de jury voorgezeten door auteur Niña Weijers. Zij zal tevens de prijs uitreiken aan Lesman en Tokarczuk op 2 november tijdens het Crossing Border Festival in Den Haag. Verder bestaat de vakjury uit boekhandelaren Ronnie Terpstra (boekhandel Van der Velde) en Astrid Bamberg (boekhandel Hijman Ongerijmd), auteur en recensent Ilse Josepha Lazaroms en Karina van Santen, de vertaler van Kassa 19, het winnende boek van 2023.
Hebban Leesclub
Deze zomer organiseerde Hebban drie leesclubs met titels op de shortlist van de Europese Literatuurprijs 2024. Naast Empusion kon je meelezen met Weken maanden jaren van Sara Baume (vertaald door Lette Vos) en M. De laatste dagen van Europa van Antonio Scurati (vertaald door Jan van der Haar).
De leesclub over Empusion is momenteel aan de laatste discussievraag over de roman toegekomen. Neem via onderstaande knop een kijkje om te lezen wat de deelnemers vonden van de schrijfstijl, thema's, personages, opbouw en nog veel meer andere elementen van het verhaal.
Vertalersafbeelding: © Danuta Węgiel via Nederlands Letterenfonds
Auteursafbeelding: © Lukasz Giza via Nederlands Letterenfonds
