Fans over Stephen King

Hoe het allemaal begon...

We vroegen Hebban lezers om even te vragen in hun geheugen. De Amerikaanse schrijver Stephen King schrijft nog steeds koortsachtig door om zijn oeuvre uit te breiden, maar bedient lezers van zoveel verschillende verhalen waardoor iedere lezers een bijzondere herinnering aan zijn eerste King heeft.

Demi Schoonenberg las enkele jaren geleden haar eerste boek van Stephen King en had na het dichtslaan van The Shining het virus te pakken: 'Een gevoel van claustrofobie en urgentie bekruipt je wanneer de dagen verstrijken in het afgelegen hotel en de mentale toestand van de schrijver, Jack, gevaarlijk achteruitgaat.'

Een verfliming van een de boeken van King, brengt lezers ook weleens op het spoor van zijn oeuvre. Zo was Marc de Kok verkocht nadat hij de film Carrie zag en daarna naar de bibliotheek ging om het gelijknamige boek op te halen: 'Daarvoor las ik alleen avonturen-, ridder-, of westernverhalen. Dit was een heel ander soort spanning. Ik ervoer een soort haat/liefde verhouding met het hoofdpersonage omdat ze meelij opwekte, maar ook omdat ze zo abnormaal was.' Ook Joke Duyols had haar eerste kennismaking bij Carrie en maakte haar overstap naar 'volwassen' boeken door van Thea Beckman naar King te springen, bij wijze van spreken: 'Ik vind zijn verhalen zelden voorspelbaar. Alles is goed uitgedacht en klopt. En hij weet me steeds van meet af in te pakken. Als ik begin, kan ik niet meer stoppen. Zijn personages zijn realistisch en worden psychologisch goed uitgewerkt.' Voor Diana van Eynde was Carrie de opstap naar het lezen van nog veel meer boeken van King: 'Ik vond het een bijzonder verhaal. Het was totaal nieuw voor me. De nieuwsberichten die de afloop al verraadden. De pesterijen en vooral ook die ontzettend gruwelijke moeder. Als ik eraan terugdenk krijg ik weer rillingen. En dat einde. Damn. Voor mij was hiermee de toon gezet.'  

'Ik vind het heerlijk om een boek te lezen waarvan je niet weet wat echt is en wat niet en waarvan je niet weet waar het naartoe gaat,' zegt Chantal Hofmeester. Zij las inmiddels talloze boeken van Stephen King en werd vooral aangetrokken door het duistere randje: 'Zijn vroegere boeken vielen meer onder het genre horror en dat beviel me wel. Rare, mysterieuze gebeurtenissen waar hij dan heel gewoon over deed, bijvoorbeeld Christine.'

Een toevallige kennismaking door een beperkte keuze in de kantoor/boekhandel in zijn woonplaats, bracht Marvin Olbrechts op het spoor van Stephen King: 'Er lag 1 Thea Beckman die ik al had, 1 Konsalik die ik uiteraard niet wilde en 1 boek getiteld ‘4 x Stephen King’ met daarin vier verhalen die de mij totaal onbekende Stephen King eerder onder het pseudoniem Richard Bachman schreef. De keuze werd dus voor mij gemaakt en zo kocht ik dan in 1986, op 15-jarige leeftijd, mijn eerste volwassenenboek. Ik vond de verhalen meteen fantastisch, ook al was het kind in mij nog sterk aanwezig en pikte ik niet altijd alles op van wat er geschreven werd. Het verhaal uit deze bundel dat mij altijd is bijgebleven, is De marathon.' Een gelukkig toeval dus, waaraan Marvin nog toevoegt: 'Zonder dat winkeltje met dat ene King-boek dat op mij lag te wachten, was ik misschien wel nooit thrillers gaan lezen, wie weet. Voor de fans van King: uit bovenstaande blijkt wel dat De Noodzaak, Kings winkeltje uit het gelijknamige boek waar ieder wel iets naar zijn gading vindt maar waar men altijd een gruwelijk hoge prijs voor betaalt, echt heeft bestaan. Ik ben er in 1986 geweest en het heeft mijn lezen beïnvloed!' 

Dankzij zijn puberdochter, werd Guy Doms destijds gevangen door een boek van Stephen King: 'Ze was een heel dikke pil aan het verslinden en riep me toe, vol overtuiging: ”Papa, dit moet je echt eens gaan lezen!” Zo gezegd, zo gedaan. King laat alle demonen los, hij geeft zijn eigen apocalyptische kijk weer op de wereld, als een besmettelijke ziekte keihard en vernielend toeslaat. Wat een binnenkomer was dit! Ik was verkocht, meteen.   

Ooit moet je zwichten

'Hij is ook een meester in zalven en slaan,' waarmee Marc bedoelt dat King zijn lezers regelmatig op het verkeerde been zet. 'King kan je doen geloven dat je een roman aan het lezen bent en je dan plots verrassen met een twist waardoor je in een thriller of een horrorverhaal belandt.' Chantal prijst ook die verschillende technieken maar merkt ook op: 'Het overschrijden van de genres vind ik wel lekker. Hierdoor weet je bij zijn boeken nooit waar je aan toe bent. Dit kan dus ook wel eens tegenvallen.' 

Volgens Demi vormt juist die veelzijdigheid geen drempel om ooit een van zijn boeken te lezen: 'Hij nodigt je als fan uit om nieuwe genres te proberen. Fantasy, thrillers, horror, non-fictie en zelfs jeugdboeken, voor iedereen is er wel wat. Een excuus om een King niet uit te proberen is er daardoor niet.'

'De relaties in zijn boeken. Tussen vrouw en man, tussen ouder en kind, vriendschappen. King is een meester in het tot leven brengen van deze relaties en hierdoor ook de personages,' legt Lieke Roovers uit. 'Het zijn de kleine dingen die het ‘m doen.' 

Diana merkt op dat King er een meester in is om een gemeenschap te creëren in zijn verschillende boeken: 'Denk aan Bezeten stad. De eerste keer kwam ik er niet doorheen, maar toen ik het een paar jaar later nog eens probeerde, was ik om. Je leert alle personages heel langzaam kennen en dan komen de eigenaardigheden. En dan… Vooral dat vind ik typisch King en daarom vind ik zijn boeken zo fijn. Even mee naar een andere plek.'  

Wat de aandacht van Marvin trekt, is de manier waarop King het Amerika beschrijft met in zijn achterhoofd een historisch referentiekader: 'Amerika heeft zijn glans verloren en is al lang niet meer het land van de eindeloze mogelijkheden. Het is een land van onverdraagzame navelstaarders geworden maar vroeger was ‘the sky the limit’ en keken de Amerikanen omhoog en naar de toekomst. King kan die sfeer van dat Amerika als geen ander neerzetten en dat is altijd genieten. Het geeft zijn boeken iets hoopvols, wat voor gruwelijks er ook in gebeurt.' 

Niet te overtreffen

Lezers die slechts vijf boeken van King lazen of al zijn boeken hebben verslonden, hebben toch een voorkeur voor een bepaalde titel. Een boek dat hen heeft geraakt, hen de rillingen bezorgde of juist een andere betekenis van het leven inzichtelijk maakte.

Vaak genoemd door die afschuwelijke clown, die heel wat lezers nachtmerries heeft bezorgd, is voor Demi It toch wel haar favoriete boek: 'Het is een dik boek vol met afschuwelijke gebeurtenissen en een boosaardig kwaad dat erbij staat te grijnzen. Maar in het hart van het boek vind je een vriendengroep die elkaar vindt tijdens een noodlottige zomer en op de een of andere manier er samen in slagen het monster – voor even – te verslaan. Het is een heftig boek, maar dankzij de onwaarschijnlijke helden is het een verhaal dat je niet zo snel vergeet. En ook niet wil vergeten.'

Joke koestert een mooie herinnering aan Ogen van de draak: 'Mijn man, toen nog mijn lief, en ik kochten ooit twee keer onafhankelijk van elkaar eenzelfde boek op nagenoeg dezelfde dag. Eén daarvan was dus Ogen van de draak. Als dat geen teken was dat het voorbestemd was.' 

Chantal benoemt het feit dat King ook bekend is door zijn reeksen en noemt de boeken rond De Donkere Toren als haar favorieten: 'Iedere keer als er een nieuw deel uitkwam, heb ik eerst de voorgaande delen nog een keer gelezen zodat ik weer helemaal in het verhaal zat. Ik ben nog steeds van plan om nog een keer de hele serie te lezen. Ook de boeken waarin verwijzingen staan naar De Donkere Toren vond ik heerlijk om te lezen.' 

Absolute favoriet bij Marvin is De beproeving: 'Toen dit boek oorspronkelijk uitkwam, was het ingekort. King was toen nog niet de auteur van wiens boodschappenlijstje men zelfs een bestseller zou kunnen maken en ook hij moest inkorten van zijn uitgever. Ik kocht en las uiteraard deze versie. Jaren later kwam de onverkorte versie uit (zoals ook met ‘Het’ gebeurd is) en die kocht en las ik uiteraard ook. Ik ben geen filmfan, maar de film die op basis van het boek werd uitgebracht (eigenlijk was het een miniserie maar je kon hem als film kopen op een gegeven moment), kocht ik ook. Op twee VHS-cassettes stond die en die kan ik nu zelfs niet meer afspelen). Rond de tijd dat ik de film zag, besloot ik het onverkorte boek nogmaals te lezen om te zien in hoeverre het verschilt van de film, dus in totaal kom ik aan drie lezingen toe. De traagheid waarmee dat verhaal is opgebouwd, vind ik fantastisch. De wereld is naar de knoppen, de mensheid nagenoeg uitgeroeid, maar vanuit verschillende plaatsen vinden kleine groepjes overlevenden toch hun weg naar elkaar toe. King beschrijft gedurende meer dan 1000 bladzijden de verlatenheid en verslagenheid van de wereld op een manier die je echt kan voelen.' 

De beste herinneringen heb ik aan The Dead Zone uit 1979 (Dodelijk Dilemma),' vertelt Onno van Rijen. 'Hoewel ik geen liefhebber van paranormale verhalen ben, heeft dit boek me gegrepen. Ik heb het verslonden omdat het verhaal zo boeiend en spannend is. Overigens wordt gezegd dat dit verhaal gebaseerd zou zijn op de geschiedenis van de in die jaren zeventig bekende helderziende Peter Hurkos, die bij een val van een ladder een hoofdwond opliep en daarna beweerde dat hij dingen over mensen wist wanneer hij dingen aanraakte die van hen waren.' 

Bij Katy Hurkmans maakte The Green Mile (De groene mijl) een onvergetelijke indruk: 'De verfilming ervan is ook mooi, maar doet het boek geen recht. Het is één van de weinige boeken die ik meer dan één keer heb gelezen. King geeft de lezer nergens een reden om de magie in het boek in vraag te stellen, het is er simpelweg onderdeel van en knap vervlochten met de realiteit. De personages blijven absoluut hangen in het hoofd van de lezer lang nadat de laatste bladzijde is omgeslagen. Gevangene John Coffey is een personage om in de armen te sluiten, maar vooral gevangenisbewaker Paul Edgecombe blijft een originele vertelstem.

Eindelijk, een nieuwe King!

Deze week verscheen De buitenstaander, waarmee Stephen King zich na een duoproject met zijn zoon Owen weer richt op een 'ouderwetse' thriller. Maar niets is wat het lijkt bij de meester van de horror, dus deze lezers kijken nergens meer van op. 

'Een bovennatuurlijk randje lijkt me niet vergezocht in deze situatie. Het klinkt als een intrigerend boek waar meer achter steekt; een typisch King boek,' aldus Demi. Chantal hoopt juist weer op een 'echte' King: 'Dit is weer een echte thriller denk ik. Mr. Mercedes vond ik een beetje slap.' 

Marc benoemt terecht dat een boek lezen altijd een gok is, maar hij zegt dat hij bij Steven King zo goed als zeker is dat het meevalt; 'Je enige vraag is: Hoe geweldig dan wel?' Diana hoeft er niet lang over na te denken, zij gaat met deze nieuwe uitgave haar verzameling weer compleet maken: 'Ik hoop dat hij het stadje weer goed kan laten leven en dat hij me aan het gruwelen maakt. King is dan ook de enige auteur die me echt bang maakt tijdens het lezen. Ik hoop dat die kracht ook weer in De buitenstaander ingezet wordt.' 

Het thema zet de lezers ook aan het denken, zo ook Lieke: 'Ik vind het thema van verdenking interessant. Niets voor niets is ‘waar rook is, is vuur’ een veelgebruikt gezegde. Mensen houden er niet van als onschuldige mensen iets overkomt, want dat betekent dat henzelf ook zomaar iets zou kunnen overkomen en dat moeten we niet hebben. Dus, als je ergens van verdacht wordt dan zal je dat ook wel gedaan hebben. Of in ieder geval iets gedaan hebben wat niet door de beugel kan. Lijkt me interessant hoe King deze zweem van verdenking die aan mensen blijft kleven ondanks hun onschuld, gaat verkennen.'

Stephen King Weekend op Hebban