Feuilleton Loes den Hollander en Marjan van den Berg (3)

Ha Marjan,
Een paar jaar geleden las ik een interview met een auteur die beweerde dat hij nog nooit een autobiografisch element had gebruikt in zijn boeken. Je kunt me veel wijsmaken, maar dát niet. Volgens mij gebruikt iedere auteur persoonlijke ervaringen, ook al zullen ze misschien niet altijd precies worden weergegeven zoals ze zich aandienden. Daar gaat het ook niet om, het gaat om de kern van je emoties, de rode draad in iets wat je hebt meegemaakt.
Ik heb vanaf mijn eerste boek geweten dat ik ooit de dood van mijn jongste broer ergens een plaats zou geven. Hij stierf toen hij 27 was en dat was voor ons hele gezin een enorme schok. Zoiets vergeet je nooit, het blijft altijd ergens aanwezig.
Ik wist dus dat het fragment zou komen, maar niet in welk verhaal. Het werd Zwijgrecht, omdat ik er toen waarschijnlijk klaar voor was. Het fragment dat het meest autobiografische fragment is dat ik tot nu toe heb beschreven, beslaat nog geen halve bladzijde. Ik heb er ruim een week over gedaan om het woorden te geven. Maar het was goed, het was nodig en het heeft me opgelucht.
Weet je waar ik daarna wel last van had? Van de mogelijkheid dat iemand dit fragment in een recensie zou afkeuren. Dat kan gebeuren, en ik kan er tegen als iemand kritiek heeft. Maar ik had er geen rekening mee gehouden dat het verwoorden van dit autobiografisch element me zo kwetsbaar zou maken.
Ben jij wel eens bang voor kritiek?  

Loes, wat mooi. En wat begrijp ik dat goed. Alles wat je creëert, maakt je kwetsbaar. En hoe dichter je creatie bij je staat, des te kwetsbaarder ben je. Ik was ooit laaiend toen iemand iets lelijks zei over mijn Joy, terwijl die kritiek een paar kolossale spelfouten bevatte en ik het dus allemaal zo serieus niet had hoeven nemen. Maar het voelt alsof een onbekende je kind uit de wieg vist, er even naar kijkt en dan zegt: "Wat een lelijk kind." Terwijl jij nog steeds lijdt onder naweeën, op een opblaasbandje zit vanwege akelige hechtingen en apetrots bent op jouw pasgeborene.
Ik ken een schilder die bijna dood gaat van ellende voor de opening van elke expositie, uit angst voor kritiek. Ik ken een acteur die elke keer als hij het toneel op moet, bijna sterft van angst voor negatieve recensies. Creatie maakt kwetsbaar. En weerloos. Dat ook. Ooit schreef ik 'Ze is de vioolmuziek vergeten'. Mijn allereerste boekje, een monumentje voor mijn mam, die overleed aan Alzheimer. En als iemand daar iets lelijks over zegt, heb ik meteen stof voor een thriller. Dan pleeg ik zo een moord.
Heb jij wel eens iemand definitief het zwijgen willen opleggen?