Feuilleton Loes den Hollander en Marjan van den Berg (9)

Ha Marjan,
Jij maakt het wel heel beeldend, maar je hebt gelijk: het lijkt vaak of iets (iemand?) me influistert dat een bepaald verhaal geschreven moet worden. Ik heb regelmatig het gevoel dat het betreffende verhaal er eigenlijk al is, maar dat het alleen nog moet worden opgeschreven. Soms is dat lastig, vooral als ik net aan een nieuw manuscript ben begonnen. Dan kan er eigenlijk geen ander idee bij, maar de inspiratie is in zulke gevallen vaak onverbiddelijk.
Misschien vraag je je af wat er dan precies zo lastig is? Nou, dat heeft te maken met dat er dan twee verhalen in mijn hoofd aan het spoken slaan en ik nergens meer toe kom. Begin ik aan het ene verhaal, dan claimt het andere mijn aandacht. Zoiets gebeurde toen ik net begonnen was aan Genadeklap. Dat was al een avontuur, omdat dit boek een vervolg zou worden op Aangetast. Hoewel ik nooit van plan was geweest me te wagen aan een serie, overkwam het me wel en daardoor was het schrijfproces anders dan bij een stand-alone boek. Minder vertrouwd, een groter avontuur. En toen gebeurde het volgende. Ik zat in de tuin bij een vriendin en ze vertelde me dat ze een heel apart verhaal had gehoord. Het ging over een vrouw die op klaarlichte dag in haar huis was overvallen en voor wie die dag op een bizarre manier eindigde. (Ik kan je niet meer details verschaffen, anders geef ik al te veel weg van het verhaal) Mijn vriendin had gelijk, vond ik, het was een apart verhaal. Verder dacht ik er die middag niet meer aan. Maar de volgende dag begon het. Na een paar zinnen van Genadeklap getypt te hebben, werd ik als het ware op mijn schouder getikt. Het overvalverhaal diende zich aan en het liet zich niet wegsturen. Ik typte verder, niet van plan om me door wie of wat dan ook van de wijs te laten brengen. Na een uur had ik stampende hoofdpijn en was ik vier regels verder in mijn manuscript. Er zat niets anders op dan een nieuw document openen, een werktitel verzinnen en een eerste hoofdstuk schrijven. En een tweede. En een derde. Na zes hoofdstukken werd het rustiger in mijn hoofd en lukte het me om verder te gaan met Genadeklap. Maar het nieuwe verhaal, dat nu al bijna een boek is en de titel Droombeeld heeft gekregen, bleef me tot ver in het schrijfproces van Genadeklap lastig vallen.
Natuurlijk hoor je mij niet klagen. Er zijn tenslotte veel ergere problemen dan te veel inspiratie. Laat maar komen, die verhalen, ik weet nu onderhand wel hoe ik ze moet managen. Nu iets anders. Jij houdt, net als ik, van mooie taal. Schrijf jij ook wel eens zinnen op die je ergens leest en die je (eventueel wat aangepast om geen plagiaatpleger te worden) later gebruikt? Ik las zaterdag weer zo’n zin die ik mooi vond. Iemand vroeg aan een andere persoon: ‘Houd je nog steeds de wacht bij je verdriet?’ De wacht houden bij je verdriet, wat vind ik dat een prachtige uitdrukking.
Verzamel jij ook mooie zinnen?

Ha Loes,
Ik moest echt heel diep nadenken over jouw vraag. Want ik verzamel niet bewust. Maar alle gedichten en stukken proza in mijn hoofd zullen zeker doorsijpelen in mijn werk, zonder dat ik besef welk taalvoorbeeld aan mijn nieuw gevonden zinnen ten grondslag ligt. Ik ken veel gedichten uit mijn hoofd en ik houd ervan om af en toe stukken voor te lezen die me ontroeren. Eigenlijk maakt het me dan niet eens zoveel uit of er iemand luistert. Alleen op de dijk met de hond een gedicht voordragen, dat is zo lekker! Taal is fijn. Ik heb wel eens beweerd dat er geen tafels zouden zijn als we daar geen woord voor hadden gehad. En ergens geloof ik dat ook wel een beetje. Iets bestaat bij gratie van het woord. Als er geen woord is, dan bestaat het niet. Dus schept de schrijver met zijn taal een eigen wereld. En in die wereld is hij de baas. Dat voel ik soms extreem, als ik met mijn letters regeer over leven en dood. God achter het toetsenbord...  
En het is heerlijk om mensen te creëren op papier waar je intens van gaat houden, ook al haat je ze soms. Het zijn jouw kinderen, je maakt ze, je breekt ze, je laat ze nooit meer gaan. Ze blijven voor altijd bij je. Jij hebt veel mensen op papier een stem gegeven. Welke schepping uit jouw boeken is altijd bij je? En het is er vast meer dan één.
Is het een leuk idee om de laatste aflevering in te ruimen voor jouw favoriete figuren?