Gastcolumn Tisa Pescar: Fantasy als spiegel van de werkelijkheid

Op evenementen en andere plaatsen waar ik als schrijver aanwezig ben, hoor ik regelmatig van mensen dat ze geen fantasyboeken lezen omdat die zo ver van de werkelijkheid af zouden staan. Daar ben ik het niet mee eens. Met mijn eigen werk als uitgangspunt durf ik zelfs te beweren dat fantasy juist heel dicht bij de realiteit kan staan. De personages in mijn boeken geef ik zo realistisch mogelijk weer, met al hun leuke en minder prettige karaktertrekken, en actuele thema's uit onze eigen bekende wereld passeren in mijn verhalen de revue. In De dochter van de Toragh draait het verhaal zelfs om onderwerpen waarover regelmatig krantenberichten verschijnen.

De wereld waarin wij leven en die wij als 'werkelijkheid' beschouwen is letterlijk en figuurlijk in beweging. Mensen ondernemen actie en anderen reageren. Gevolg is dat een oneindig aantal conflicten ontstaat. In boeken werkt dat precies hetzelfde. De personages in het verhaal veroorzaken of signaleren een probleem en doen daar iets mee. Vervolgens ontstaat een conflict waar het verhaal om draait. Ook in fantasyboeken is dat het geval. Dat is een van de redenen waarom het heel goed mogelijk om fantasyverhalen te schrijven die een groot raakvlak hebben met de wereld waarop wij leven.

Mijn boeken Alfa en Maire horen in het fantasygenre thuis omdat er vampiers en weerwolven in voorkomen. Dit gegeven is echter niet het belangrijkste onderdeel van het verhaal. Het verhaal draait om een groep mensen dat ongewild in een lastige situatie terechtgekomen is. Ze hebben een probleem dat ze allemaal op hun eigen menselijke manier benaderen en aanpakken. Hun karakters ontwikkelen zich, net als hun onderlinge relaties en de manier waarop ze zichzelf staande proberen te houden in een vijandige omgeving. Dat is waar het in deze boeken om gaat. En als het probleem waarmee ze te kampen hebben geen fantasy-elementen zou bevatten, zouden Alfa en Maire heel goed in het thrillergenre geplaatst kunnen worden.

Een van de thema's die mij bezighoudt is 'minderheden in de samenleving'. Dit onderwerp is van alle tijden en daarom eigenlijk altijd actueel. Mensen beoordelen en veroordelen elkaar vanuit hun eigen normen en waarden. Wie afwijkt van wat normaal gevonden wordt, heeft het in de regel niet gemakkelijk. Tegen de stroom in zwemmen is immers veel zwaarder dan met de stroom meedrijven en je laten leiden door wat anderen ook doen. Als je meegaat met de massa val je niet op. Dan hoef je niet bang te zijn dat anderen je afwijzen omdat je anders bent dan zij en kijk je met een minder kritisch oog naar berichtgeving en je eigen normen en waarden.

Ben je anders dan de meeste anderen, dan wordt het een ander verhaal. Je kunt zelfs als ongewenst worden beschouwd; de huidige vluchtelingenstroom is daar een schrijnend voorbeeld van. Deze mensen worden als bedreiging voor de welvaart beschouwd, terwijl de cijfers die vermeende dreiging tegenspreken. Je zou er ook met een positieve blik naar kunnen kijken. Gun vluchtelingen een nieuwe start, zonder ze jarenlang aan het lijntje te houden. Maar helaas lijkt de dierlijke territoriumdrang van de mens te overheersen en gaan de hakken massaal het zand in. De gevestigde orde verdedigt het eigen territorium met hand en tand.

In mijn epische fantasyboek De dochter van de Toragh, zie je dit territoriale gedrag ook terug, alsmede de worsteling van minderheden, zoals de homo- en bi-gemeenschap, die niet geaccepteerd worden. Zij zien zich gedwongen te strijden voor hun bestaansrecht en voor acceptatie. Ondertussen hebben mensen met geld en ambitie de macht in handen. Zij beschermen hun bezit en positie ten koste van anderen en stellen hun persoonlijk belang voorop. Dit zijn allemaal dingen die in onze wereld ook gebeuren. De rijken (bedrijven) zijn via lobby's aan de macht, met als gevolg dat het welzijn van de bevolking ondergeschikt is geworden aan het economische belang. Het geld regeert, dat is altijd al zo geweest en zal ook wel zo blijven.

Wat ik hiermee wil zeggen is dat de omstandigheden in een fantasyboek misschien anders zijn dan op de wereld die wij kennen, maar dat dit niets verandert aan hoe mensen of personages met elkaar omgaan. Hun reacties zijn vergelijkbaar. Bij gevaar zullen ze vechten of op de vlucht slaan. Hun persoonlijkheid raakt je of hij laat je koud. Ze kunnen liefhebben, maar ook haten. Het maakt niet uit of ze op de maan, mars, de aarde of een niet bestaande plaats wonen. In de basis lijken ze meer op ons dan je misschien zou denken. En juist dat maakt het fantasygenre voor mij uniek en interessant. Een fraaie combi van verbeelding en realiteit. Een spiegel van de werkelijkheid, waarin je moet durven kijken om te kunnen zien wat hij weergeeft. Daarom besluit ik deze reeks columns met een tip! Heb je nog nooit een fantasyboek gelezen, probeer het dan toch! Je zou best eens aangenaam verrast kunnen worden.

Komende zaterdag (31 oktober) signeert Tisa Pescar bij Haunted Castle.

Op 7 november om 15.00 uur geef ik een lezing bij boekhandel Stevens in Hoofddorp over het ontwerpen en maken van fantasykostuums, gerelateerd aan kostuumgeschiedenis. Tijdens mijn verhaal wordt een model stap voor stap aangekleed met het kostuum uit De dochter van de Toragh. Na afloop signeer ik eerste exemplaren van het boek. Toegang is gratis en aanmelden kan via info@boekhandelstevens.nl (wegens een beperkt aantal plaatsen).

Lees meer...

Tisa's eerste gastcolumn 'Inspiratiebronnen'

De tweede gastcolumn 'Schrijven en fantasykostuums'

De derde gastcolumn: 'Van idee tot boek'

Lees het interview met Tisa Pescar: 'Ik ben ervan overtuigd dat elk onderwerp geschikt is voor een boek, zolang je er maar iets over te vertellen hebt. De kunst is om het verhaal zo uit te werken dat het boeit.' De vierde en laatste gastcolumn van Tisa Pescar verschijnt op vrijdag 30 oktober.